اهمیت رژیم غذایی در تکمیل زنجیره درمان پس از جراحی

به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت،دکترغزاله اسلامیان عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی ، گفت: بر اساس یافته‌های مطالعات، میزان مرگ و میر در بیمارانی که در شرایط سوء تغذیه بعد از عمل جراحی قرار می‌گیرند حدود۳۳ درصد است.

وی افزود: این درحالی‌است که در افراد غیر مبتلا به سوء تغذیه این میزان ۳,۵ درصد گزارش شده است.

این عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی به عوارض سوء تغذیه در جراحی شده‌ها پرداخت و گفت: این عارضه‌ها شامل افزایش ابتلا به عفونت‌ها، افزایش تعداد زخم‌های بستر، بهبودآهسته زخم‌ها و افزایش رشد باکتری‌های دستگاه گوارش است.

دکتر اسلامیان با بیان این‌که بیمارانی که جراحی می‌شوند، به واسطه شرایط بیماری و جراحی، نیازمند مراقبت‌های خاصی هستند تاکید کرد: برای جراحی‌هایی که با برنامه ریزی انجام می‌شود، تغذیه قبل از جراحی نیز می‌تواند تأثیر زیادی بر روند بهبود بیمار، پس از جراحی داشته باشد.

به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه روند تغذیه در بیماران تحت عمل باید از زمان بستری شدن آن‌ها و قبل از عمل شروع شود و تا دوره بهبود بعد ازعمل نیز ادامه داشته باشد.

متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: یک تا دو روز قبل از جراحی بهتر است بیمار از رژیم‌های غذایی کم فیبر یا رژیم های غذایی مایع پیروی کند، چراکه قبل از جراحی، بر اساس دستور پزشک تغذیه بیماران متوقف می‌شود تا روده بزرگ فاقد باقی‌مانده باشد و خطر ابتلا به عفونت ها کاهش یابد.

دکتر اسلامیان ادامه داد: بر اساس نوع جراحی و شرایط بیمار، ممکن است مدت زمان این وضعیت در بیماران متفاوت باشد و حتی در جراحی های اورژانسی این شرایط مهیا نباشد بنابراین پس از جراحی بر اساس نوع جراحی و عملکرد دستگاه گوارش نوع تغذیه تعیین می شود و بهتر است در صورت امکان در اسرع وقت تغذیه از راه دهان آغاز شود.

وی تاکید کرد: پس از جراحی، تغذیه با رژیم غذایی مایع صاف آغاز می‌شود و در ادامه رژیم غذایی مایع کامل، رژیم غذایی پوره ونیمه جامد و رژیم غذایی معمولی تجویز می‌شود، ممکن است برخی بیماران نیاز به تغذیه حمایتی داشته باشند که بر اساس شرایط بیمار تغذیه با لوله (انترال) یا تغذیه وریدی (پرنترال) انجام می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: نوع تغذیه بیمارانی که پس از جراحی به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل می‌شوند نیز بر اساس وضعیت عملکرد دستگاه گوارش، وضعیت سوء تغذیه و نارسایی‌های ارگانی توسط کارشناسان تغذیه بیمارستان تنظیم و پایش می‌شود.

دکتر اسلامیان با اشاره به این‌که مقدار کالری و میزان پروتئین دریافتی بر اساس نوع جراحی و شرایط بیمار تعیین می‌شود اضافه کرد: تامین کافی پروتئین نقش مهمی در بهبود شرایط بیمار به ویژه عملکرد سیستم ایمنی، بهبود زخم‌ها و ترمیم بافت ها دارد، همچنین ممکن است برخی بیماران نیاز به دریافت مکمل‌های پروتئین، مولتی ویتامین و املاح داشته باشند که پس از ترخیص از بیمارستان بسته به نوع جراحی و شدت آسیب و جراحات بیمار ممکن است با دستور پزشک برای مدت مشخصی تجویز شود.

وی در خاتمه اضافه کزد: مقدار الکترولیت و مایعات دریافتی نیز بر اساس شرایط بیمار و نتایج آزمایش‌ها با دستور پزشک از طریق سرم درمانی و یا به صورت خوراکی تامین می‌شود.

دکتر علیرضا موحدی جراح سروگردن دانشگاه نیز با اشاره به این‌که رژیم غذایی در جراحی‌ها به نسبت نوع جراحی و این‌که در چه قسمتی از بدن انجام شده، به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شود، اظهار کرد: داشتن یک رژیم غذایی خوب که ویتامین و مواد مغذی را به میزان کافی به بدن‌ برساند، دارای اهمیت زیادی است زیرا بدن پس از جراحی برای بهبود نیازهای غذایی بیش‌تری دارد.

وی یادآور شد: برای مثال تغذیه بعد از جراحی‌های سروگردن با تغذیه پس از انجام جراحی قلب و یا دستگاه گوارش متفاوت است.

وی با اشاره به این‌که سن بیمار، زمان عمل جراحی ونوع بیهوشی اثرات مستقیمی بر تغذیه بیمار دارند افزود: به طور مثال در جراحی‌های نمیه سنگین چون بیمار قبل از جراحی ناشتا هستند، توصیه می‌شود از غذاهای پرپروتئین استفاده شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه تاکید کرد: اندازه و نوع کالری و پروتئین بر اساس عمل جراحی توصیه می‌شود.

دکتر موحدی با اشاره به این‌که بعد از عمل جراحی سوخت و ساز بدن بالاتر می‌رود اضافه کرد: مواد غذایی مثل عسل می‌تواند در ترمیم ناحیه زخم کمک کند در عیم حال در اعمال جراحی شکمی رژیم‌های غذایی بر اساس ناحیه عمل جراحی توصیه می‌شود.

وی با بیان این‌که قبل از عمل‌های جراحی سروگردن وتومورها معمولا توصیه به پیروی از رژیم غذایی پر پروتئین می‌شود گفت: در این موارد بدن باید ذخیره کافی پروتئینی را با مشورت پزشک داشته باشد.

منبع:روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی