توان بخشی همزمان با معالجه و درمان انجام می شود تا تأثیرات آسیب به حداقل برسد. ممکن است هدف تسریع درمان نباشد، بلکه سعی شود تا حد ممکن از کند شدن روند درمان جلوگیری شود. عوامل مؤثر در توانبخشی ورزشی عبارتند از: شدت آسیب، مرحله درمان، نوع درمان طبی یا جراحی، قدرت عضلانی عضو آسیب دیده.
مراحل توانبخشی ورزشی
- در صورتی که مفصل ثابت و بی حرکت است بر انقباضات ایزومتریک و آمادگی های قلبی و عروقی تأکید شود، تمرینهای عضو قرینه باعث واکنش متقاطع شده و مانع آتروفی عضو آسیب دیده می شود.تلاش برای حرکت محدود ممکن است در معالجه عضو مصدوم مؤثر باشد.
- بعد از رهایی از وسایل ثبات مفصلی، دامنه حرکتی لازم با استفاده از تمرینهای تدریجی و پیش رونده، الگوهای تسهیل کننده عصبی-عضلانی عمقی (PNF) و تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) و یخ درمانی به دست می آید. منظور از تمامی این تکنیکها غلبه بر وقفه های عصبی است که اغلب باعث محدودیت پیشرفت می شود.
- بعد از برگشت حرکت و انعطاف پذیری مفصلی، تمرینهای مقاومتی افزایش می یابد و برنامه ها با انقباضات و تمرینهای ایزوتونیک و بر مبنای دامنه حرکتی محدود مفصلی شروع می شود استفاده از دستگاههای ایزوکتیک بر اساس دامنه حرکتی محدود، مقاومت کم و شدت لازم نتایج سریع تر و فوق العادهای را به بار می آورند
- بعد از مراحل فوق، اندازه گیری قابلیتهای عضو آسیب دیده و مقایسه با عضو قرینه انجام و نواقص موجود برطرف می شود. در پایان بر اساس رشتهٔ ورزشی ورزشکار و نیاز موقعیت خاصی وی تمرین ها باید با آن همخوانی داشته باشد، تا فرد ورزشکار به جایگاه خود بازگردد.
نکته های مهم در مراحل پایانی توانبخشی ورزشی
پس از توان بخشی، فیزیوتراپیست، باید قابلیتهای عضو آسیب دیده را با عضو قرینه از نظر موارد زیر بررسی کرده و نسبت به رفع آن اقدام کند:- قدرت گروههای عضلانی
- استقامت گروه های عضلانی
- توان گروههای عضلانی
- تعادل گروههای عضلانی مخالف هم
- انعطاف پذیری
- ادراک عمقی مفاصل و عضو
- استفاده عملی عضو در رشته ورزشی ورزشکار
نظر شما