متین نصری روانشناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت با اشاره به فرآیند رفتارهای بهداشتی اظهار داشت: یک فرد معمولی احتمالا می‌تواند فهرست نسبتا کاملی از رفتارهای بهداشتی تهیه کند اما عمل به آن کاملا متفاوت است.
وی افزود: در حال حاضر برای مبارزه با کووید ۱۹ فرآیندهای متعددی بر رفتارهای بهداشتی اثر گذار هستند که یکی از این عوامل یادگیری است؛ مردم رفتارهای بهداشتی را به ویژه از راه شرطی شدن عامل یاد می‌گیرند.
فرآیند الگوبرداری
این استاد دانشگاه با بیان اینکه رفتارها به دلیل پیامدهایشان تغییر می‌کنند، گفت: در سطح پیشرفت و برای انسان از طریق مشاهده رفتار دیگران یادگیری صورت می‌گیرد که به این فرآیند، الگوبرداری می‌گویند.
نصری ادامه داد: در این نوع یادگیری پیامدهایی که فرد الگوبردار به آن دچار می‌شود، بر رفتار مشاهده کننده اثر می‌گذارد. همچنین عامل دیگر عوامل اجتماعی، شخصیتی و احساسی است.
رفتارهای بهداشتی تحت تاثیر عوامل اجتماعی قرار دارند
وی اضافه کرد: بسیاری از رفتارهای بهداشتی تحت تاثیر عوامل اجتماعی قرار دارند و مقدار حمایت یا تشویقی که افراد در مقابل رفتارهایشان از آن برخوردار می‌شوند یکی از عوامل اجتماعی است.
این روانشناس با تاکید بر اینکه دو عامل مهم دیگر هم بر رفتارهای بهداشتی فرد تاثیر می‌گذارند، بیان داشت: شخصیت و وضعیت روحی فرد یکی از ویژگی‌هایی است که با رفتار بهداشتی ارتباط دارد و از آن به عنوان وظیفه شناسی یاد می‌شود.
نصری با اشاره به اینکه نقش وضعیت روحی در رفتارهای بهداشتی را نباید نادیده گرفت، گفت: تحقیقات نشان داده افرادی که از زندگی پر استرسی برخوردار هستند، گرایش به رفتارهای پرخطر دارند و رعایت دستورالعمل های بهداشتی از این افراد دور است.
واکنش مردم در مقابل علائم بیماری متفاوت است
وی با بیان اینکه عامل شناخت و برداشت مردم از علائم بیماری است که بر رعایت رفتارهای بهداشتی افراد اثر می‌گذارد، تصریح کرد: واکنش مردم در مقابل علائم بیماری متفاوت است؛ گروهی مشکل را نادیده می‌گیرند و برخی به سرعت در پی تمهیداتی هستند تا آن را حل کنند به همین منظور می‌توان گفت عوامل شناختی در برداشت خطر و رعایت فرمول‌های بهداشتی حائز اهمیت است.
این استاد دانشگاه افزود: الگوی باورهای بهداشتی به طور مستقیم در پیشگیری رفتار بهداشتی به ارزیابی‌هایی بستگی دارد که این ارزیابی‌ها می‌تواند ما را در مقابل خطر مصون نگاه دارد و یا باعث بوجود آمدن مشکلی جدی‌تر شود.
گفت‌وگو: مینا افسریان
نظر شما