دکتر سید مسعود داوودی متخصص پوست و مو در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت با اشاره علل و علائم لکه‌های سفید پوستی، اظهار داشت: لکه‌های سفید روی پوست ممکن است علل مختلفی داشته باشد اما شایع‌ترین و مهمترین بیماری همراه با لکه‌های سفید در بیماری لک و پیس، برص و یا ویتیلیگو دیده می‌شوند.
وی افزود: در واقع بیماری‌های دیگری هم هستند که می‌توانند باعث بروز و ایجاد لکه‌های سفید شوند که بعضی از آنها به شکل مادرزادی و بیماری‌های ژنتیکی ممکن است در کانون‌هایی از پوست، سلول‌های رنگ دانه ساز مثل بیماری پیه بالدیسم ایجاد نشده باشد؛ بیماری پیه بالدیسم باعث می‌شود لکه‌های سفید به خصوص در قسمت مرکزی بدن مشاهده شود.
متخصص پوست و مو با بیان اینکه گاهی ممکن است تیپی از موهای سر سفید باشد، گفت: این نوع سفید شدن می‌تواند به شکل مادرزادی و یا در هفته‌های اول زندگی نوزاد ایجاد و مشاهده شود.
اسکار سوختگی آفتاب
داوودی بیان داشت: بعضی از لکه‌های سفید ممکن است ثانویه به اصطلاحا اسکار سوختگی آفتاب یا سوختگی‌های معمولی بروز کند؛ همچنین در اسکار امکان دارد که سلول‌های رنگ دانه ساز از بین برود و مناطقی از بدن به شکل لکه‌های سفید مشاهده شود.
وی اضافه کرد: در خصوص این نوع لکه‌ها سابقه آفتاب سوختگی و سوختگی با حرارت مشخص است به همین دلیل تشخیص خیلی راحت تر انجام می‌شود و می‌توان گفت که این لکه‌ها ثانویه به سوختگی است.
این پزشک متخصص با اشاره به انواع لکه‌ها گفت: یک نوع از لکه‌ها روی پوست دست‌ها به خصوص در کسانی که رانندگی می‌کنند و آفتاب به پوست دست آنها میتابد مشاهده می‌شود که با افزایش سن احتمال بروز آن بیشتر است. همچنین این لکه‌ها مثل قطره‌های آبی که روی پوست ریخته شده باشد به شکل قطره مانند مشاهده می‌شود.
داوودی بیان کرد: علت اصلی این لکه‌ها مربوط به آفتاب است و به درمان خاصی هم احتیاج ندارد.
خال‌های رنگی
وی در ادامه با بیان اینکه یک نوع دیگر لکه‌های سفید روی پوست که از بدو تولد احتمال بروز آن وجود دارد خال‌های کمرنگ هستند، افزود: انواع خال‌های رنگی و خال‌های بدون رنگ داریم که در بعضی از این خال‌ها، سلول‌های رنگ دانه ساز ایجاد نشده و یا در منطقه‌ای عروق خونی کمتری وجود دارد که به شکل لکه‌های رنگ پریده مشاهده می‌شود.
این پزشک متخصص پوست و مو یادآور شد: بعضی از علل لکه‌ها خال‌های بدون رنگ هستند که از بچگی وجود دارند و با افزایش سن هم تعدادشان زیاد تر نمی‌شود اما با افزایش حجم بدن ممکن است اندازه این خال‌ها بزرگتر شود.
بیماری ژنتیکی
داوودی تاکید کرد: بیماری لک و پیس و یا برص زمینه ژنتیک دارد؛ یعنی زمانی که شخص به دنیا می‌آید ژن بیماری را از پدر و یا مادر به ارث برده باشد اگرچه ممکن است در پدر و یا مادر علائمی از این بیماری بروز نکرده باشد و حتی فرد امکان دارد که بیماری را به کودک خود منتقل کند اما کودک به این بیماری مبتلا نشود اما به هر حال زمینه ژنتیک در بروز این بیماری وجود دارد.
علل ایجاد بیماری لک و پیس
وی با اشاره به مکانیسم مریضی در بیماری لک و پیس اظهار کرد: در این بیماری مکانیسم به این شکل است که سلول‌های دفاعی بدن به دلایل اشتباهی به سلول‌های رنگ دانه ساز حمله‌ور می‌شوند و آنها را بیگانه و مضر تلقی می‌کنند و موادی را آزاد می‌سازند که باعث از بین رفتن سلول‌ها و یا توقف رنگ دانه سازی می‌شود.
به گفته این پزشک متخصص بیماری‌های پوست و مو؛ در منطقه‌ای که رنگ دانه سازی متوقف می‌شود بیماری به شکل لکه‌های سفید بروز می‌کند و این لکه‌های سفید ممکن است که به تعداد کم و در هر قسمتی از بدن به خصوص بخش‌های پوشیده بدن هم مشاهده شوند.
داوودی ادامه داد: همچنین احتمال دارد که این لکه‌های سفید در مناطق باز و رو باز بدن مانند دست و صورت هم بروز کنند و در معرض دید باشند؛ به هر حال ضایعاتی ممکن است در هر قسمتی از بدن بروز کند.
شدت بیماری در افراد قابل پیش بینی نیست
وی بیان داشت: شدت و حدت بیماری در افراد مختلف متفاوت و غیر قابل پیش‌بینی است. در عده‌ای بیماری می‌تواند به یک و یا دو ضایعه محدود شود و در بعضی‌ها هم امکان دارد لکه‌ها سرعت نسبتاً چشمگیری داشته باشند و به مرور زمان کل پوست بدن را به صورت یک دست سفید کنند.
این پزشک متخصص با اشاره به عوامل تشدید کننده بیماری لک و پیس گفت: دو عامل در شروع بیماری و تشدید آن بسیار مهم است که یکی استرس‌های روحی و عاطفی و دیگری آفتاب است. آفتاب اگرچه در درمان این بیماری برای لکه‌های سفید استفاده می‌شود اما برعکس برای پوست سالم می‌تواند مضر باشد و باعث ایجاد ضایعات جدید در پوست سالم شود به همین دلیل توصیه کلی به بیمارانی که لک و پیس دارند این است که برای پیشگیری از تشدید ضایعات باید از استرس پرهیز کنند و کمتر در مقابل آفتاب قرار گیرند.
داوودی تصریح کرد: درمان در این بیماران به صورت صددرصد موفق نیست به همین دلیل نمی‌توانیم مطمئن باشیم که درمان می‌تواند این بیماری را به صورت کامل برطرف و یا حتی متوقف کند؛ به هر حال ممکن است درمان روی عده‌ای به خصوص کودکان بسیار خوب جواب دهد.
وی ادامه داد: اصولا در کودکان درمان بهتر است و راحتر می‌توان بیماری را کنترل کرد. همچنین در کسانی که ضایعات آنها در مناطق مرکزی بدن و یا صورت وجود دارد درمان آنها می‌تواند امیدوار کننده تر باشد اما هرچه از صورت و قسمتهای مرکزی بدن به انتها و به خصوص پشت انگشتان دست و پا نزدیک می‌شویم شانس موفقیت درمانی کمتر است.
این پزشک متخصص بیماری‌های پوست و مو اضافه کرد: اگر بیماری ضایعات متعددی داشته باشد زمانی که درمان می‌شود ممکن است ضایعات صورت خوب شود اما ضایعاتی که روی پشت دست، پا و اندام ها قرار دارند به درمان پاسخ خوبی ندهند.
داروهای بیماری لک و پیس
داوودی به داروهایی که به بیماران داده می‌شود اشاره کرد و گفت: داروهای بیماران را بر اساس شدت و حدت بیماری برای مریض تجویز می‌شود؛ این داروها می‌توانند مالیدنی، موضعه‌ای و به شکل کرم و یا پاماد باشند. همچنین احتمال دارد که در کنار داروهای مالیدنی و موضعه‌ای به بیمار داروی خوراکی هم داده شود.
وی افزود: در کودکانی که ضایعات جدید میزنند، گزارش شده که چند هفته تجویز کورتون می‌تواند بیماری را متوقف کند و ضایعات به سمت بهبودی با سرعت بیشتری پیش روند اما در بزرگسالان روش کورتون برای کنترل بیماری ثابت نشده است.
این پزشک متخصص بیان کرد: روش‌های دیگری که ممکن است در درمان بیماری لک و پیس استفاده شود روش نور درمانی است؛ این روش با دستگاه‌هایی که تابش نور ماورا بنفش دارند امکان پذیر است.
نور درمانی
داوودی تاکید کرد: در واقع یکی از موثرترین درمان‌ها در این بیماری، نور درمانی است اما مشکلی که وجود دارد این است که شخص هفته‌ای 3بار باید به شکل یک روز در میان و یا حداقل هفته‌ای 2 بار و با فاصله دو روز باید به مراکزی که دستگاه‌های نور درمانی دارند مراجعه کند. برای درمان به وسیله نور درمانی بیمار حداقل 2 ماه باید تحت درمان باشد.
وی گفت: روش‌های دیگری که برای درمان بیماری لک و پیس مورد استفاده قرار می‌گیرد، لیزر است. همچنین برای این بیماری داروهای جدیدی وارد بازار شده‌اند که تحت عنوان داروهای بیولوژیک آنها را می‌شناسیم در واقع در درمان مناسب تر از روش‌ها قبلی هستند.
این پزشک متخصص اضافه کرد: این داروهای بیولوژیک علیه مواد سمی که در بدن برای از بین بردن سلول‌های رنگ دانه ساز تولید می‌شوند، اقدام می‌کنند و جلوی تخریب سلول‌های رنگدانه ساز را می‌گیرند.
کشت سلولی
داوودی تصریح کرد: اگر در شخصی از نظر درمانی ناموفق باشیم ممکن است به این بیمار روش‌هایی مانند کشت سلولی را پیشنهاد و توصیه کنیم؛ کشت سلولی به این صورت است که از قسمتی که پوست رنگ دانه دارد مقداری از پوست برداشته می‌شود و سلول‌ها رنگدانه ساز کشت داده می‌شود و مجدد به لکه‌های سفید بیمار پیوند می‌خورد و احتمال اینکه لکه‌ها به وسیله سلول‌های رنگ دانه ساز کاشته شده در داخل لکه‌ها مجدد این رنگدانه ها رنگ پیدا کنند. البته این روش فقط به شکل محدود برای ضایعات کم قابل اجرا است و در افرادی که ضایعات وسیعی دارند چنین روشی خیلی عملی نیست.
وی یادآور شد: این روش برای کسانی که در پوست صورت ضایعه دارند، امکان پذیر است و می‌تواند به درمان آنها کمک بزرگی کند.
این پزشک متخصص بیماری‌های پوست و مو گفت: همچنین در کسانی که ضایعات آنها بسیار وسیع است احتمال دارد که به طور معکوس عمل کنیم؛ یعنی لکه‌های سالم پوست که به رنگ قهوه‌ای در کنار لکه‌های سفید قرار دارند را از بین ببریم تا پوست بدن یک دست شود.
داوودی افزود: دوگانگی رنگ سفید و قهوه‌ای از نظر ظاهری خوشایند نیست و جلب توجه می‌کند به همین دلیل زمانی که بدن به هیچ درمانی جواب نمیدهد و 90 درصد از بدن بیمار سفید شده باشد این روش می‌تواند موثر واقع شود. در این روش از دارویی استفاده می‌کنیم که سلول‌های رنگ دانه ساز را از بین می‌برد و باعث می‌شود شکل بدن یک دست شود. این روش باعث می‌شود بیمار روحیه و وضعیت بهتری پیدا کند.
گفت‌وگو: مینا افسریان
نظر شما