[حسام خراسانی] «هر چند یک بار یک فروشگاه بزرگ فعال میشود؛ فروشگاههایی با سرمایه انبوه. یک تولید کننده خُرد چطور میتواند با این فروشگاهها بزرگ رقابت کند؟ اصلا معلوم است چه کسی در این رقابت بازنده است؛ مگر یک تولید کننده چقدر سرمایه دارد!» این یک سطر بخشی از گلایههای «میلاد صبوری» است؛ مردی میانسال که پس از سالها تولید در بخش مبلمان، حالا کار و کسب خود را در خطر میبیند. داستان آقای صبوری، قصه پرتکرار این روزهای تولیدکنندگان خُرد است؛ تولیدکنندگانی که در رقابت با فروشگاههای لوکس زنجیرهای جا مانده و به تعطیلی کشیده شدهاند.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری سلامت(طبنا) ؛ این سالها، سالهای رونق فروشگاههای زنجیرهای است؛ فروشگاههایی که در تمام محلههای شهر جای خود را باز کردهاند. موضوعی که فعالان خُرد حوزه صنعت مُبلمان نیز نیز برآن صحه میگذرند. آنان معتقد هستند بنگاهکوچک مُبلمان در یافت آباد با توجه به نابرابری در این رقابت توان ادامه حیات را ندارند. صبوری در اینباره میگوید: «تسهیلات بانکی و ارتباط مالی این فروشگاهها با بانکها بستر فروش اقساطی را برای آنان فراهم کرده است، اما ما از چنین تسهیلات برخوردار نیستیم.»
در شهر هیچ خبری نیست
یک بیلبورد شهری با عنوان " در شهر هیچ خبری نیست" گلایه دیگر این صنعتگران است. او با اشاره فرصتهای تبلیغاتی این فروشگاه ادامه میدهد: «پنج هزار واحد صنعتی خُرد در یافتآباد وابسته به بازار مُبلمان این منطقه است.»
گفتههای این صنعتگر را پژوهشهای بینالمللی نیز تایید میکند. ویژگیهایی همچون مشتریمحوری، توزیع آسان،،ارائه تخفیفهای ویژه، تبلیغات وسیع، بهرهگیری ساده از تسهیلات بانکی و ... باعث استقبال مردم از این فروشگاهها شده؛ استقبالی که از آنسو منجر به تعطیلی کسبوکار کوچک شده و بازارهای کوچکتر شده است.
رقابت نابرابر!
به نگاه فعالان این حوزه در گذشته یک صنعتگر میتوانست خرج سه خانوار را به راحتی تامین کند؛ اما حالا مشتریان با توجه به شرایط اقساطی و تبلیغات فراوان علاقمند به خرید از این فروشگاههای زنجیرهای هستند. همین مساله قدرت رقابت را از خُردهفروشها گرفته است.
این، یعنی نانبُری!
یک پژوهش میدانی بر گفتههای آنان صحه میگذارد. بر اساس مطالعات «هادی حدادی»، پژوهشگر، با تاسیس هر فروشگاه زنجیرهای، تا شعاع پنج کیلومتری فعالیت اصناف خُرد تحت تاثیر قرار میگیرد و با کسادی مواجه میشود و مطابق آمارهای تجربی، تاسیس هر فروشگاه زنجیرهای میتواند باعث تعطیلی ۵۰ واحد خردهفروشی سنتی شود؛ تعطیلیای که از نگاه میلاد نانبُری است.
رقیب دیگری در راه!
او برگزاری نمایشگاه مُبلمان بدون هماهنگی با اتحادیه یک چالش دیگر برای خرده صنعتگران مُبلمان میداند. «پایان عصر کسبوکارهای کوچک » تعبیری است که میتوان برای بیان وضعیت امروز خُردهفروشیها به کار برد. دیگر از آن بازارهای محلی پررونق قدیمی که نانآور چندین خانوار بودند، خبری نیست؛ موضوعی که صدای ، رئیس اتاق اصناف تهران را نیز بلند کرده است. رستگاری در گفتوگو با خبرگزاری سلامت گفته است: ما در یک فضای اقتصادی غیر منصفانه واقع شدهایم، ما برای مشکلات شما به بازرسی اتاق اصناف ماموریت دادهایم که موضوعات را پیگیری کنند.
رئیس اتاق اصناف تهران با بیان اینکه در سراها کالاهایی نظیر فرش، لوازم خانگی، مبلمان و سرویس خواب، لوستر و … است که از طریق شرکتهای تولید داخل تولید میشوند گفت: «ما صنفیها در شرایط مختلف ممکن است مورد کم لطفی برخی دستگاهها قرار گیریم.»
از نگاه برخی کارشناسان، توسعه فروشگاههای زنجیرهای اگر با حمایت از خُردهفروشان دنبال نشود، میتواند تهدیدی برای کسب و کارهای کوچک به شمار برود که توان رقابت با این مجموعههای توانمند را ندارند؛ تهدیدی که در آینده با توجه به رونق فروشگاههای اینترنتی و آنلاین دو چندان نیز خواهد شد.
کوچ خریدارها!
از نگاه بسیاری از کارشناسان، مساله تغییر شیوه فروش، موضوعی بینالمللی است که باید با توجه و حمایت از خُردهفروش به سمت آن حرکت کرد؛ بهطور مثال در بسیاری از کشورهای جهان با حمایت دولت، تعاونیها و شرکتهایی از تجمیع خُردهفروشها شکل گرفتهاند. الگویهای صورتگرفته در برخی از کشورهای توسعهیافته نشان میدهد که با حمایتهای دولتی، دارندگان فروشگاههای سنتی سهام فروشگاههای مدرن را خریداری میکنند.
توان رقابت ظاهرا در بحبوحه سنت و مدرنیته، پایان عصر خُرده صنعتگران فرا رسیده است؛ پایانی که اگر با حمایتها و برنامهریزی صحیح دنبال شود، نه تنها به تعطیلی و بیکاری فعالان این عرصه ختم نمیشود، بلکه میتواند از نگاه کارشناسان، منجر به چابکشدن خردهفروشی و تغییر از شیوه سنتی به مدرنیته نیز بشود.
مساله حمایت و تسهیلات مطالبهای است که بسیاری از فعالان این صنف خواهان آن هستند. آنان در اینباره میگویند: ما با رشد و توسعه مخالف نیستیم، اما توجه به کسب و کارهای خُرد که معیشت بخش قابل توجهی از مردم به آن بستگی دارد نیز نباید فراموش شود.
نظر شما