وقتی چند ماه پریود نمی‌شوید و جوان هم هستید، حتماً انتظار ندارید علتش نزدیک شدن به یائسگی باشد. مگر امکان دارد یائسگی در سنین جوانی شروع شود؟ یک زن زمانی یائسه می‌شود که یک سال را بدون پریود گذرانده باشد.
یائسگی بخشی نرمال از زندگی یک زن است و نشان می‌دهد که سنین باروری‌تان رو به پایان هستند. معمولاً یائسگی حدود 51 سالگی روی می‌دهد اما 5 درصد از خانم‌ها دچار یائسگی زودتر از موعد می‌شوند که بین سنین 40 و 45 سالگی رخ می‌دهد.
هر چند سن تشخیص یائسگی می‌تواند متفاوت باشد؛ اما یائسگی زودهنگام و پیش از موعد، پروسه‌ای همانند یک یائسگی طبیعی دارد. با افزایش سن یک زن، میزان هورمون استروژن و پروژسترون در بدن او شروع به کاهش می‌کند. در زنانی که در سنین پیش از یائسگی به سر می‌برند، تخمدان‌ها این هورمون‌ها را به طور منظم تولید می‌کنند و این هورمون‌ها هم برای باروری و هم برای سلامت عمومی مهم هستند.
شما در تمام بدن خود گیرنده‌های استروژن دارید. استروژن بر سیستم‌های گوناگون بدن اثر می‌گذارد، از جمله سیستم قلب و عروق، سیستم عصبی و ساختار استخوانی. طی سنین پیش از یائسگی، تخمدان‌ها شروع می‌کنند به تولید استروژن و پروژسترون کمتر. در نهایت، تخمدان‌ها به طور کامل تولید این هورمون‌ها را متوقف می‌کنند.
هورمون درمانی طولانی‌مدت ممکن است ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد و برای زنانی که بیشتر در معرض لخته شدن خون قرار دارند توصیه نمی‌شود. اما فواید هورمون درمانی تا سن متوسط یائسگی، به عوارض آن برای یک خانم جوان می‌ارزد
علت‌ها و علائم
در مورد دوسوم خانم‌هایی که دچار یائسگی زودتر از موعد می‌شوند، پزشکان نمی‌توانند یک علت دقیق مشخص کنند. در برخی موارد، مثلاً وقتی که عمل جراحی برای برداشتن تخمدان‌ها انجام شده، علت مشخص است. عمل جراحی برداشتن تخمدان‌ها ممکن است برای درمان سرطان تخمدان و آندومتریوز انجام شود و در زنانی که در معرض سرطان سینه و سرطان تخمدان هستند، عمل جراحی برداشتن تخمدان‌ها به منظور پیشگیری صورت می‌گیرد. دیگر درمان‌های سرطان، مثلاً شیمی‌درمانی و رادیوتراپی، مسموم‌کننده‌ی تخمدان‌ها بوده و ممکن است سبب یائسگی زودتر از موعد شوند.
در زنانی که دچار بیماری‌های خودایمنی هستند، مثلاً آرتریت روماتوئید، سیستم ایمنی می‌تواند تخمدان‌ها را هدف بگیرد و در سنین جوانی آن‌ها را از کار بیندازد. در سایر موارد، مثلاً سندرم مک‌کین که یک بیماری ژنتیکی است، فرد را بیشتر مستعد یائسگی زودهنگام می‌کند. ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم ترنر و سندرم ایکس شکننده نیز می‌توانند سبب یائسگی زودهنگام شوند.
اولین علامت اینکه یک زن وارد دوره‌ی پیش از یائسگی شده، تغییراتی در پریودهایش است. در کنار این علامت می‌توان تعریق شبانه را نیز علامت دیگری از ورود به دوره‌ی پیش از یائسگی دانست؛ اما تجربه‌ی یائسگی برای هر زنی متفاوت است. برخی از خانم‌ها اصلاً علامتی ندارند. بیشتر خانم‌ها، علائم متوسطی را تجربه می‌کنند که معمولاً گُرگرفتگی و خونریزی‌های نامنظم است. سایر علائم شامل تعریق‌های شبانه، مشکلات خواب، خشکی واژینال، از دست دادن میل جنسی، نوسانات خلقی و افزایش وزن می‌شود.
یائسگی زودهنگام علاوه بر علائمی که ایجاد می‌کند، زنان را در معرض مشکلات سلامتی طی سال‌های بعد قرار می‌دهد. این زنان بیشتر در معرض بیماری‌های قلبی، پوکی استخوان، اختلالات خلقی و زوال عقل زودهنگام هستند.
درمان
هورمون درمانی با استروژن و پروژسترون یا پروژستین (نوع مصنوعی پروژسترون) می‌تواند راهی مؤثر برای کنترل علائم و کاهش عوارض سلامتی باشد. استروژن یک هورمون محافظ مهم است و با افت آن طی یک دهه از عمر یا بیشتر، زنان بیشتر در معرض بیماری‌های مزمن قرار می‌گیرند.
یائسگی زودتر از موعد منجر به نارسایی تخمدان‌ها دست‌کم شش سال زودتر از حد معمول می‌شود که به معنی افت سطح پروژسترون و استروژن، زودتر از زمان معمول است. تحت هورمون درمانی قرار گرفتن تا سن متوسط یائسگی به این معناست که بدن، چند سالی بیشتر دارای این هورمون‌ها در سطح بالاتری است و در نتیجه فوایدی برای سلامتی دارد. این شیوه درمانی کمک می‌کند سلامت قلب و استخوان و مغز حفظ شود و بنابراین دچار حمله قلبی در سن پایین، ابتلای زودهنگام به زوال عقل یا پوکی استخوان نشوید.
هورمون درمانی طولانی‌مدت ممکن است ریسک ابتلا به سرطان سینه را افزایش دهد و برای زنانی که بیشتر در معرض لخته شدن خون قرار دارند توصیه نمی‌شود. اما فواید هورمون درمانی تا سن متوسط یائسگی، به عوارض آن برای یک خانم جوان می‌ارزد.
یائسگی زودتر از موعد نه فقط عوارض فیزیکی دارد بلکه دارای تأثیرات و عوارض روحی و روانی نیز هست. وقتی زود و در سن جوانی یائسه می‌شوید احتمالاً از خودتان می‌پرسید زنانگی برای من چه معنایی دارد؟ چرا برای باقی عمرم نباید این زنانگی را داشته باشم؟ چرا در سن جوانی باید یائسه بشوم و با عوارض آن دست و پنجه نرم کنم؟
برای خانم‌هایی که قصد باردار شدن دارند، یائسگی زودهنگام سبب احساس خشم و اندوه می‌شود. تجربه‌ی یائسگی پیش از موعد می‌تواند فرد را منزوی کند.
نوسانات خلقی ناشی از یائسگی چه دلیلی دارند؟
هر چند در مورد نوسانات خلقی دوران یائسگی زیاد گفته می‌شود؛ اما نوسانات خلقی در میان زنانی که در سنین پیش از یائسگی قرار دارند شایع‌تر است. دوران پیش از یائسگی با نوسانات هورمونی، تخمک‌گذاری ناپیوسته و پریودهای نامنظم همراه است. دوران پیش از یائسگی می‌تواند 4 تا 10 سال طول بکشد و حتی در دهه سی زندگی شروع شود.
دوران پیش از یائسگی زنان را آسیب‌پذیر و حساس می‌کند و دلیل آن نیز نوسانات هورمونی است. احساس خشم و زودرنجی که زنان در این سنین تجربه می‌کنند، می‌تواند با تغییرات سطح استروژن مرتبط باشد، خصوصاً استرادیول که در ترکیب با عوامل استرس برانگیز، تأثیر بیشتری ایجاد می‌کند. طی دوره‌ی پیش از یائسگی، استروژن پیوسته در حال نوسان است، که بر هورمون‌های دیگر نیز اثر می‌گذارد (مثلاً سروتونین و اوکسی توسین). همین باعث می‌شود بدن در زمان‌های مختلف با میزان خیلی زیاد یا خیلی کم این هورمون‌ها روبرو شود.
نوسانات خلقی معمولاً نتیجه‌ی حساس شدن بدن نسبت به این نوسانات هورمونی هستند. اما به دلیل این تغییرات مداوم، عجیب نیست که احساس خشم و زودرنجی، یک تا دو هفته طول بکشد و سپس با برگشتن هورمون‌ها به سطح نرمال ناپدید شود. کم‌خوابی نیز می‌تواند دلیلی برای نوسانات خلقی باشد.
طی دوره پیش از یائسگی، کاهش استروژن، علت افزایش گُرگرفتگی‌ها و تعریق‌های شبانه است که می‌تواند خواب را مختل نماید حتی اگر بدون گُرگرفتگی‌ها باشد.
افزایش احتمال ابتلا به افسردگی
26 تا 33 درصد از زنان، طی نوسانات هورمونی مربوط به یائسگی، علائم بارز افسردگی را از خود بروز می‌دهند. زنان دو برابر مردان در معرض افسردگی هستند و اپیزودهای افسردگی اغلب با رویدادهای هورمونی زندگی زنان مرتبط است، مثلاً در دوران پیش از یائسگی.
خشم و زودرنجی دوران پیش از یائسگی درصورتی‌که درمان و کنترل نشود می‌تواند ریسک ابتلا به افسردگی را افزایش دهد. بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند در صورتی که از احساس خشم خود رنج می‌برید و بر روابطتان اثر گذاشته است، حتماً به دنبال درمان بروید تا منجر به افسردگی‌تان نشود.
منبع:تبیان
نظر شما