محمدسیاح: در مجموع 458 هزار و 440 مورد نزاع خیابانی فقط در مراکز پزشکی قانونی کشور ثبت شده و این نگران کننده است زمانیکه آمار غیررسمی‌که از سوی هیچ سازمانی ثبت می‌شود را به این آمار اضافه کنیم که قطعا کمتر از این میزان نخواهد بود.
نزاع‌های خیابانی و درگیری‌های لفظی و مشکلات روحی و روانی پس از آن می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد از جمله بیکاری، شرایط مالی نامناسب، بی‌عدالتی در محیط کار، نبود امنیت در جامعه و… تمامی‌این دلایل می‌تواند منجر به کاهش آستانه تحمل شود و فرد بهانه‌ای برای نزاع داشته باشد. بخش قابل توجه دیگری از نزاع‌ها و خشونت‌های خیابانی به موضوعات مادی و فقر برمی‌گردد؛ وقتی که شخص درآمد کمتری به دست می‌آورد، فشار بر روی او بالا خواهد رفت و زمینه درگیری و خشونت در جامعه به وجود می‌آید.
خشم متاثر از مشکلات است
آقای مصطفی اقلیما رییس انجمن علمی‌مددکاری اجتماعی ایران در گفت‌وگو با طبنا(خبرگزاری سلامت) می‌گوید: «اگر توجهی به مردم ایران داشته باشیم می‌بینیم که همه آنها مهمانواز و خون گر هستند و برای همراهی و کمک به خانواده و نزدیکان و دوستان هر کاری لازم باشد انجام می‌دهند، حداقل سعی می‌کنند در برابر افراد دیگر خود را به خوبی نشان دهند. حالا در مقابل این خصلت خوب ایرانی‌ها آماری وجود دارد که نشان می‌دهد خشونت بین آنها افزایش یافته است، دلیل اینکه روبروز آسیب‌های اجتماعی در کشور بیشتر می‌شود؛ چیست؟»
او با بیان اینکه حرکات رفتاری دعواها و درگیری معلولی از علت‌هاست، ادامه می‌دهد: «زمانیکه فرد امنیت شغلی، خانواده، کاری، حرف زدن هیچ چیز در کشور درست نیست و فقر، گرانی‌های 50 تا 200 درصدی، تورم و بیکاری و افزایش حقوق 10 درصدی در مقابل همه هزینه‌ها، فشارهای زیادی را بر افراد جامعه وارد می‌کند. مگر یک انسان چقدر طاقت دارد؟ زمانیکه درآمد یک زوج نتواند کفاف هزینه‌هایشان را بدهد خود به خود سر موضوعات اقتصادی از کرایه خانه گرفته تا نبود مواد غذایی در منزل و ... بحث و جدل آغاز می‌شود.»
خالی کردن خشم
اقلیما اضافه می‌کند: «زمانیکه همه این فشارها در یک نفر جمع شود، تا در خیابان اصطلاحا به او بگویند «تو» شروع به دعوا کرده و سعی می‌کند خودش را با این روش تخلیه کند. اگر این عصبانیت‌ها و فشارهای روانی ناشی از مشکلات و کمبودهای اجتماعی و اقتصادی در افراد تخلیه نشود گاها مشکلات جسمی‌برای آنها بوجود می‌آورد که این خود مشکل دیگری محسوب می‌شود.»
او توضیح می‌دهد: «اگر فردی کمی‌آرامش فکری و بصری داشته باشد دلیلی ندارند که در خانواده یا جامعه پرخاشگری کند، متاسفانه در کشور ما همه مساله دار هستند، یعنی یک وزیر نمی‌داند چند مدت وزیر است تا بتواند تصمیم درست بگیرد، یک تاجر یا یک کارخانه دار هم تقریبا در بالتکلیفی هستند. به همین ترتیب مردم در اقشار مختلف با چنین شرایطی روبرو هستند و طبیعی است که این وضعیت موجب افزایش خشونت می‌شود.»
بی اعتمادی خشونت آمیز
رییس انجمن علمی‌مددکاری اجتماعی ایران در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور حال و روز خوبی ندارد، با بدتر شدن این روند باید در آینده منتظر چه اتفاقاتی باشیم؟ می‌گوید: «نبود سیستم و برنامه ریزی و اینکه کسی برای مسوولیتی که دارد احترام و ارزش قائل نیست باعث تشدید این هرج و مرج می‌شود، اگر در کشوری حتی اگر قانونی که سودی برای مردم ندارد درست اجرا شود مردم حتما احساس رفاه بیشتری دارند تا اینکه قانونی باشد و اجرا نشود.»
او اظهارمی‌کند: «در کشور ما که این همه قانون برای هر موضوعی وجود دارد و مجلس هم هر روز قوانین جدید می‌نویسد؛ ما کمبود قانون نداریم اما اجرا نشدن آن را می‌بینیم. این اتفاق در همه بخش‌های کشور قابل لمس است و هر کس قوانین را به نفع خود اجرا می‌کند. خودبه‌خود این اتفاقات به فرد فشار می‌آورد و این وضعیت باعث بروز بی اعتمادی روزافزون بین مردم و حکومت می‌شود. براساس آخرین آمار 70 تا 90 درصد مردم نه به هم و نه به دولت و حکومت اعتماد ندارند.»
مردم پاسخگویی می‌خواهند
پدر مددکاری اجتماعی ایران می‌افزاید: «نداشتن اطمینان زیربنای بروز آسیب‌های اجتماعی در کشور محسوب می‌شود، زمانیکه همین اعتماد نصفه و نیمه باقی مانده هم از بین برود دیگر سنگ روی سنگ بند نخواهد شد و دروغگویی، کلک و حقه بازی رایج می‌شود و آسیب‌های اجتماعی افزایش می‌یابد. مدیر قطعه سازان گفته است که نزدیک به 200 هزار نفر از فعالان در این بازار بیکار شده‌اند، این یعنی یک میلیون نفر در این 200 هزار خانواده با مشکل مواجه می‌شوند و این یک میلیون نفر به دلیل ارتباطاتی با اطرافیان دارند می‌توانند خشم خود را منتقل و حداقل هر نفر 4 نفر را تحت تاثیر قرار دهد.»
او تاکید می‌کند: «اگر می‌خواهیم مشکلات حل شوند تنها یک کار وجود دارد آن هم عمل به نصایحی است که رهبر انقلاب به رییس جمهور گفته است. ایشان همیشه از رییس جمهور خواسته اند که به شایسته سالاری توجه کرده و پاسخگویی داشته باشند. در این کشور اگر افراد شایسته و پاسخگو سرکار بیایند دیگر مشکلی پیدا نخواهیم کرد. وقتی مردم در مقابل کاری که مسوولان انجام می‌دهند پاسخ منطقی و درستی دریافت کنند به مسوولان اطمینان خواهند کرد. زمانی هم که این اطمینان بوجود بیاید به مرور با آرام شدن فضای جامعه، مشکلات هم برطرف خواهد شد.»
اقلیما توضیح می‌دهد: «برای درست کردن آنچه که امروز جامعه را به انحطاط و خشونت و عصابیت کشانده باید در دو نسل آینده اصلاح شود، نمی‌تواند با اصلاح در بخشی از جامعه منتظر اتفاقات خوب بود. آسیب‌های اجتماعی طی سال‌های بوجود آمده است و نمی‌توان با موضوعات اجتماعی به صورت فردی برخورد کرد.»
کنش احساسی
سوال اساسی این است که چرا خشونت در جامعه ایران به شکل محسوسی در حال افزایش است. کارشناسان کاهش شادی و نشاط اجتماعی و همچنین ناکامی‌در وضعیت اقتصادی را مهمترین عامل افزایش رفتارهای خشونت آمیز در جامعه ایران می‌دانند.
کارشناسان بر این باورند که شادی جمعی یک کنش احساسی است که طی آن فضای جامعه تلطیف می‌شود و مردم به دور از هر رفتار خشونت آمیزی، احساس خوشحالی، همبستگی و همدلی می‌کنند. بنابراین لازم است مسئولان با تعریف چهارچوب‌ها و مدل‌هایی برای شادی‌های جمعی، ضمن پیشگیری از رفتارهای نابهنجار، فضای جامعه را به سمت آرامش و برخورداری از یک حس خوب پیش ببرند.
نظر شما