۱۴ آبان سالروز تاسیس حکومت شیعه علویان در مازندران و روز مازندران است.
۱۴ آبان سالروز تاسیس حکومت شیعه علویان در مازندران و روز مازندران است. چگونگی تاسیس نخستین حکومت شیعه در سال ۲۵۰ قمری مصادف با ۲۴۳ شمسی در مازندران بود.
دولت تبرستان با ظهور شش تن از علویان تشکیل شد و دوام یافت، که اولین آنان «حسن بن زید» ملقب به داعی کبیر، و آخرین فرد «الثائر بالله» بود، که در سال ۳۴۵ قمری برای نخستین بار سراسر تبرستان را تسخیر کرد.
حسن بن زید بن محمدبن اسماعیل بن زید بن حسن معروف به «داعی کبیر» داعی الی الحق یا داعی اول از سادات حسنی و اهل مدینه بود که از حجاز به ری کوچ کرده بود. وی پس از درخواست اهالی تبرستان، رهبری قیامی را عهده‌دار شد، که در نتیجه منجر به تشکیل «نخستین حکومت شیعی علویان» در تبرستان شد.
از ۱۴ تن از سادات علوی، ۸ نفر آنان از نوادگان امام حسن(ع) و ۶ تن دیگر از نوادگان امام حسین (ع) بودند. «حسن بن زید» در روز پنجشنبه ۲۷ ماه مبارک رمضان سال ۲۵۰ قمری به کجور رفت. وی روز عید سعید فطر به مصلا رفت و نمازگزارد، و خطبه‌ای بلیغ با فصاحت علویان خواند، و مردم را به کتاب الله و سنت رسول خدا (ص) فرا خواند.
حسن بن زید (داعی کبیر) پس از چند منطقه در این ناحیه، سرانجام در ساری ماوا و جایگاه یافت و به عنوان نخستین سیدعلویِ مؤسسِ سلسلۀ زندیۀ تبرستان، بر تمام این نواحی دست یافت.
فرمان او با هیبت و ابهتی که در دلها یافته بود، چون شمشیری قاطع بود.
روز ۱۴ آبان سال ۲۴۳ شمسی، مطابق با روز عید سعید فطر سال ۲۵۰ قمری سرآغاز بیعت مردم تبرستان با حسن بن زید، به عنوان «روز مازندران» نام گذاری شده است.
به مناسبت گرامیداشت ۱۴ آبان «روز مازندران»، نشستی در استانداری مازندران برگزار شد. در این نشست استاندار مازندران با بیان اینکه اجرای برنامه‌های کلیشه‌ای در «روز مازندران» ممنوع است، گفت: چرایی نام گذاری این روز، برای نسل نو تبیین شود.
از روز ۱۴ آبان، ویژه برنامه‌های فرهنگی هنری در محلِ امامزاده سلطان محمد کیا (دبیر صالحان) وزیر حسن بن زید، در روستای صالحان کجور به عنوان اولین محل بیعت مردم مازندران با حسن بن زید به صورت رسمی آغاز می‌شود و در پی آن نظیر این مراسم، در تمام شهرستان‌های مازندران برگزار خواهد شد.
نظر شما