با وجود اینکه ایران به عنوان دومین کشور دارنده ذخایر گازی شناخته می‌شود، به دلیل رشد فزاینده مصرف و محدودیت در تولید، با مشکل ناترازی تأمین گاز به ویژه در فصول سرد سال روبه‌رو شده و آنطور که مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران گفته است شدت مصرف انرژی در کشور بیش از سه برابر میانگین جهانی است.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری سلامت(طبنا)«ایران به دلیل رشد فزاینده مصرف و محدودیت در تولید با مشکل ناترازی تأمین گاز به ویژه در فصول سرد سال روبه‌رو شده است؛ وابستگی ٧٠ درصدی بخش‌های مختلف مصرفی به گاز طبیعی و مصرف غیربهینه انرژی از یک سو و وابستگی تأمین گاز کشور به میدان پارس جنوبی و افت فشار این میدان از سوی دیگر، مسئله تأمین انرژی برای کشور را با چالش جدی مواجه کرده است.
سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران گفته است که شدت مصرف انرژی در کشور، بیش از سه برابر میانگین جهانی است؛ با توجه به اینکه طبق پیش‌بینی‌ها، دمای هوا امسال حدود چهار درجه سردتر است، این موضوع به‌معنای افزایش روزانه مصرف گاز به میزان ۱۰۰ میلیون مترمکعب خواهد بود.
وی همچنین تاکید کرده است که هرچه مصرف در بخش خانگی بیشتر شود، تحویل گاز به صنایع و نیروگاه‌ها محدودتر خواهد بود و سوخت معادل بیشتری به آن‌ها تحویل داده می‌شود، ضمن اینکه ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب در روز و در اوج مصرف گاز ناترازی داریم که باید با اعمال محدودیت و تحویل سوخت معادل به نیروگاه‌ها و صنایع، جبران شود.
معاون وزیر نفت تأمین گاز مصرف‌کنندگان بخش خانگی، تجاری، حمل‌ونقل، کشاورزی و صنایع غیرعمده را اولویت شرکت ملی گاز در زمستان اعلام کرده و گفته است که مصرف بخش خانگی_تجاری به ۷۱۰ میلیون مترمکعب در روزهای سرد سال می‌رسد، یعنی این گروه ۸۰ تا ۸۵ درصد مصرف در زمستان را به خود اختصاص می‌دهند.
تا زمانی که تولید بهبود پیدا نکند ناترازی همچنان وجود دارد
علیرضا دهقان ناصرآبادی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: ناترازی انرژی اهمیت زیادی در اقتصاد انرژی دارد، در حال حاضر میزان تولید با مصرف در ایران همخوانی ندارد.
وی ادامه می‌دهد: درواقع ناترازی از آنجا نشئت می‌گیرد که میزان مصرف بیشتر از تولید است، از طرف دیگر ضعف سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی صنعت گاز عقب ماندگی تولید از مصرف را تشدید کرده است.
نماینده مجلس ادامه می‌دهد: در بخش مدیریت مصرف نیز اتفاق خاصی نیفتاده است و به همین دلیل احتمال اینکه امسال ناترازی بیشتر از گذشته باشد وجود دارد، مگر اینکه سیاست مدیریت مصرف به صورت جدی از سوی مردم دنبال شود.
دهقان ناصرآبادی خاطرنشان می‌کند: اگر قانون هدفمندی یارانه‌ها به درستی اجرا می‌شد، امروز مشکل ناترازی انرژی نداشتیم، به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود تا زمانی که تولید بهبود پیدا نکند ناترازی همچنان وجود داشته باشد و حتی بیشتر شود؛ بنابراین در سال جاری نیز باید مدیریت مصرف را اعمال کنیم تا براساس سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته افزایش تولید داشته باشیم.
وی با تاکید بر اینکه کمبود منابع اعتبار و اثر تحریم‌ها باعث شد که متناسب با مصرف افزایش تولید نداشته باشیم، تصریح می‌کند: در شرایط کنونی برای تأمین بعضی تجهیزات صنعت نفت و گاز مشکلاتی داریم، همچنین در میدان عسلویه افت فشار گازی به وجود آمده و روی کاهش تولید اثر داشته است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند: میادین نفت و گاز در طول استفاده با استهلاک مواجه و منجر به افت فشار گاز می‌شود، سال گذشته تولید گاز با کسر فلر و سوخت پالایشگاه‌ها روزانه حدود ۷۳۰ میلیون متر مکعب بوده است، از این میزان ۶۸۵ میلیون مترمکعب در روز گازرسانی شده که ۴۷ درصد آن به مصرف خانگی و تجاری رسیده است.
دهقان ناصرآبادی ادامه می‌دهد: این میزان مصرف در روزهای سرد بیشتر می‌شود و تقاضا از عرضه پیشی می‌گیرد در حالی که میزان تولید ثابت مانده، اما مصرف به واسطه افزایش فعالیت صنایع بیشتر شده است و به همین دلیل سرمای زمستان فاصله‌ای جدی میان عرضه و تقاضا ایجاد می‌کند.
وی می‌گوید: دولت‌ها برای عبور از دوره ناترازی گاز و در روزهای سرد سال گاز صنایع و پتروشیمی‌ها را سهمیه‌بندی می‌کنند تا گاز به مردم برسد، اما این روند نمی‌تواند ادامه پیدا کند؛ پیش‌بینی‌ها حکایت از این دارد که در آینده نه چندان دور در صورتی که افزایش تولید اتفاق نیفتد با وجود سهمیه‌بندی بازهم ناترازی وجود خواهد داشت.
جذب سرمایه از کشورهای عضو شانگهای و بریکس برای رفع ناترازی گاز
محمدطلا مظلومی، نماینده مردم بهبهان، تشان، منصوریه، زیدون و آغاجاری در مجلس شورای اسلامی ایران در این خصوص به ایمنا می‌گوید: وزرای مربوط به حوزه انرژی در دولت چهاردهم به کمیسیون انرژی دعوت شده‌اند و برنامه‌های خود را ارائه کرده‌اند، اما برای سال جاری برنامه خاصی اتفاق نیفتاده است و به همین دلیل در حال حاضر مردم باید در زمینه مدیریت مصرف انرژی همکاری داشته باشند.
وی عنوان می‌کند: باید منابع لازم را در بودجه برای ایجاد میادین جدید و اکتشافات نفت و گاز پیش‌بینی کنیم تا بتوانیم در بخش تولید موفق شویم؛ طی چند سال اخیر عددهایی از جمله نیاز به سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری در بخش نفت و گاز مطرح شده است؛ به طور قطع ابتدا باید برآورد واقعی از وضعیت انرژی و سرمایه‌گذاری مورد نیاز انرژی کشور را داشته باشیم تا زمینه سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی فراهم شود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس تصریح می‌کند: پیشنهاداتی در بودجه ۱۴۰۴ برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی وجود دارد که بیشتر به صورت کلیات است و به همین دلیل در جلسه‌ای که هفته آینده با کمیسیون تلفیق برگزار خواهد شد جزئیات سیاست‌های دولت برای سال آینده در حوزه انرژی تعیین تکلیف خواهد شد.
مظلومی عنوان می‌کند: بر مبنای آن باید از ظرفیت‌های بخش خصوصی استفاده کرد، از طرف دیگر لازم است از ظرفیت سازمان‌هایی از جمله شانگهای و بریکس برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی استفاده کنیم تا یک راهبرد برد_برد برای رفع ناترازی انرژی تعیین شود، به نحوی که در کنار تأمین نیاز داخل، نیاز انرژی سایر کشورهای عضو این سازمان‌ها از طریق ایران رفع شود.
وی درباره رفع مشکل ناترازی گاز در زمستان ۱۴۰۳ تاکید می‌کند: در حال حاضر اولویت دولت تأمین انرژی برای بخش خانگی است، اما از آنجا که توافقاتی با روسیه برای همکاری در بخش انرژی وجود دارد، در زمستان سوآپ گازی اجرا خواهد شد.
منبع:ایمنا
نظر شما