همانژیوم کبد، کلافی پیچیده از رگ‌هاست که توسط عروق کبد تغذیه می‌شود. تومورهای همانژیوم می‌توانند در اندام‌های گوناگونی ایجاد شوند، از جمله مغز که گاهی می‌تواند مشکل‌ساز باشد. اما همانژیوم در کبد به‌ندرت مسئله‌ای ایجاد می‌کند. همانژیوم تبدیل به سرطان نمی‌شود و اغلب فقط درصورتی‌که خیلی بزرگ شود علائمی ایجاد می‌کند.
همانژیوم کبد یک تومور غیر سرطانی در کبد است. همانژیوم کبد، کلافی پیچیده از رگ‌هاست که توسط عروق کبد تغذیه می‌شود. تومورهای همانژیوم می‌توانند در اندام‌های گوناگونی ایجاد شوند، از جمله مغز که گاهی می‌تواند مشکل‌ساز باشد. اما همانژیوم در کبد به‌ندرت مسئله‌ای ایجاد می‌کند. همانژیوم تبدیل به سرطان نمی‌شود و اغلب فقط درصورتی‌که خیلی بزرگ شود علائمی ایجاد می‌کند.
همانژیوم در کبد به چه معناست؟
دانشمندان مطمئن نیستند چرا همانژیوم کبد رخ می‌دهد؛ اما اگر شما هم همانژیوم کبد دارید می‌توانید آن را نرمال محسوب کنید. بعضی از کارشناسان عقیده دارند همانژیوم می‌تواند یک نقص مادرزادی باشد که البته به معنی ایرادی در کبد نیست و عموماً مشکلاتی برای کبد به وجود نمی‌آورد. بیشتر افراد یک همانژیوم دارند. همانژیوم پخش نمی‌شود، به‌ندرت بزرگ خواهد شد و در طول عمرتان با شما خواهد بود.
آیا همانژیوم کبد می‌تواند نگران‌کننده باشد؟
همانژیوم کبد در افراد بزرگسال و کودکان معمولاً مسئله‌ای نگران‌کننده نیست. تنها ۱۰ درصد از موارد همانژیوم رشد می‌کنند و این رشد باید خیلی زیاد باشد تا فشار آن را در شکم یا رگ‌هایتان احساس کنید. همانژیوم کبد معمولاً طی پیگیری‌های منظم چک می‌شود و درصورتی‌که هرگونه تغییری در آن رخ بدهد پزشک متوجه خواهد شد. همانژیوم کبد کودکان پدیدهٔ متفاوت دیگری است و رویکردهای دیگری را می‌طلبد.
همانژیوم کبد چقدر شایع است؟
همانژیوم کبد شایع‌ترین ضایعهٔ خوش‌خیم کبد است که تقریباً در ۵ درصد از جمعیت رخ می‌دهد. همانژیوم کبد معمولاً در افراد میان‌سال و نوزادان دختر ایجاد می‌شود و اگر در دوره نوزادی رخ دهد معمولاً به‌مرور از بین می‌رود و در بزرگسالی دیگر اثری از آن نیست.
علائم همانژیوم کبد چیست؟
بیشتر موارد همانژیوم کبد کوچک‌اند و علامتی ایجاد نمی‌کنند. اندازهٔ متوسط همانژیوم تقریباً ۳ سانتیمتر است. تومورهای ۱۰ سانتیمتر و بزرگ‌تر، همانژیوم غول‌پیکر محسوب می‌شوند و همین همانژیوم‌ها هستند که معمولاً علامت ایجاد می‌کنند، چون متورم می‌شوند یا در شکم تحت‌فشار قرار می‌گیرند. شایع‌ترین علائم همانژیوم کبد شامل موارد زیر می‌شود:
. درد در قسمت بالای راست شکم
. نفخ و ورم شکم
. احساس پُری و سیری و کاهش اشتها
. تهوع
بیشتر موارد همانژیوم کبد کوچک‌اند و علامتی ایجاد نمی‌کنند. اندازهٔ متوسط همانژیوم تقریباً ۳ سانتیمتر است. تومورهای ۱۰ سانتیمتر و بزرگ‌تر، همانژیوم غول‌پیکر محسوب می‌شوند و همین همانژیوم‌ها هستند که معمولاً علامت ایجاد می‌کنند، چون متورم می‌شوند یا در شکم تحت‌فشار قرار می‌گیرند
همانژیوم کبد چه عوارضی می‌تواند ایجاد کند؟
عوارض نادر ناشی از همانژیوم:
. فشردگی رگ‌ها یا مجراهای صفراوی که باعث اِدم، ترومبوز یا یرقان می‌شود
. خونریزی از رگ‌های تغییر شکل یافته در تومور در داخل حفرهٔ شکم
. تباهی داخل خود تومور، مثلاً لخته خون، اسکار یا تجمع کلسیم
. ترومای مستقیم به کبد یا فشار شدید به کبد خیلی به‌ندرت می‌تواند باعث پارگی تومور و خونریزی داخلی (هموراژ) شود که یک وضعیت اورژانسی خواهد بود
همانژیوم کبد چه شکلی است؟
همانژیوم کبد با چشم غیرمسلح به‌صورت ضایعه‌ای صاف با لبه‌های مشخص و به رنگ تیره، قرمز و یا آبی دیده می‌شود. همانژیوم ممکن است با یک کپسول بافت نرم احاطه شده باشد.
علت همانژیوم کبد چیست؟
ما هنوز نمی‌دانیم علت همانژیوم کبد چیست. برخی عقیده دارند همانژیوم ممکن است مادرزادی یا حتی ژنتیکی باشد. همچنین ظاهراً ارتباطی میان همانژیوم کبد و استروژن وجود دارد و اغلب در نوزادان دختر دیده می‌شود و در دخترها رشد سریع‌تری هم دارد، خصوصاً در حضور استروژن، مثلاً در دوران بلوغ دخترها، در دوره بارداری و طی درمان جایگزین هورمون.
آیا ارتباطی میان همانژیوم و مصرف الکل وجود دارد؟
مصرف الکل ظاهراً نمی‌تواند ریسک فاکتوری برای همانژیوم کبد باشد. الکل بیشتر با ضایعات سرطانی کبد مرتبط است. درست است که الکل موجب مشکلاتی برای کبد می‌شود؛ اما این مشکلات شامل همانژیوم نمی‌شوند.
همانژیوم کبد چگونه تشخیص داده می‌شود؟
ازآنجایی‌که بیشتر موارد همانژیوم بی‌علامت‌اند، همانژیوم‌ها تصادفاً شناسایی می‌شوند. ممکن است در یک تست تصویری که به دلیل دیگری انجام می‌شود، یک همانژیوم کشف شود. تست‌های تصویری که می‌توانند همانژیوم را نشان دهند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی و عکس با اشعه ایکس هستند. اسکن هسته‌ای نیز می‌تواند همانژیوم‌ها را شناسایی کند.
تفاوت همانژیوم با توده سرطانی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
بیشتر اوقات، تست‌های تصویری برای تشخیص همانژیوم از سرطان کافی‌اند. اما اگر همانژیوم شما دارای ویژگی‌های معمول همانژیوم نباشد، ممکن است تست‌های دقیق‌تری برای تشخیص دقیق‌تر انجام شود. مثلاً یک تومور سرطانی کبد به‌مرورزمان تغییر شکل می‌دهد، درحالی‌که یک همانژیوم بدون تغییر می‌ماند. یک سرطان متاستازیک که از جایی دیگر به کبد رسیده نیز در قسمت دیگری از بدن شناسایی می‌شود.
آیا لازم است همانژیوم کبد برداشته شود؟
خیر، مگر اینکه باعث مشکلاتی شود. اگر همانژیوم شما شروع به رشد کند، پزشک توصیه می‌کند مداخلاتی برای توقف رشد آن صورت بگیرد تا تبدیل به عارضه‌ای دردسرساز نشود. همانژیومی که مشکل‌ساز است می‌تواند جلوی جریان خون را مسدود کند یا یکی از عروق کبد را بند بیاورد. در چنین مواردی لازم است همانژیوم با عمل جراحی برداشته شود.
همانژیوم کبد معمولاً چگونه درمان می‌شود؟
در بیشتر موارد، پزشک فقط همانژیوم را تحت کنترل می‌گیرد. ممکن است پزشک با تست‌های تصویری یک یا دو بار در سال، هرگونه تغییری در همانژیوم را تحت کنترل بگیرد. بیشتر همانژیوم‌ها تغییر یا رشد نمی‌کنند و اگر هم چنین اتفاقی بیفتد معمولاً روندی بسیار کُند دارد (حدود ۲ میلیمتر در سال).
آیا ممکن است عوارض همانژیوم در بارداری نگران‌کننده باشد؟
سطح استروژن طی بارداری بالا می‌رود که باعث می‌شود همانژیوم سریع‌تر رشد کند (البته اگر اصلاً رشد کند!). احتمال اینکه طی ۹ ماه بارداری همانژیوم رشد کند بسیار کم است. اما بسته به اندازهٔ فعلی همانژیوم ممکن است پزشک تصمیم بگیرد جهت پیشگیری از رشد همانژیوم درمان در پیش بگیرد.
یک همانژیوم بزرگ‌تر، همراه با فشار زیاد طی وضع‌حمل، می‌تواند تا حدودی ریسک پارگی همانژیوم را افزایش دهد.
آیا همانژیوم کبد قابل‌پیشگیری است؟
ازآنجایی‌که علت همانژیوم هنوز کاملاً مشخص نیست، پس روش پیشگیری از آن نیز مشخص نیست. اما استروژن بالا می‌تواند یک ریسک فاکتور باشد. اگر همانژیوم کبد دارید، شاید بتوانید با توقف هورمون‌درمانی یا اجتناب از آن، رشد همانژیوم را متوقف کنید یا جلوی ایجاد آن را بگیرید.
دورنمای همانژیوم کبد چیست؟
به‌طورکلی، دورنمای همانژیوم بسیار خوب است. بیشتر موارد همانژیوم کبد مشکلی ایجاد نمی‌کنند و اگر هم ایجاد کنند، عمل جراحی یک راه‌حل ساده خواهد بود.
آیا رژیم غذایی بر همانژیوم کبد اثر می‌گذارد؟
خیر، اما رژیم غذایی شما بر سلامت کبدتان اثر می‌گذارد. اگر می‌خواهید فشار کلی وارد بر کبد خود را کاهش بدهید، یک رژیم غذایی سالم می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد نماید. کاهش مصرف قند و چربی در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش چربی انباشته در کبد کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
درصورتی‌که هرگونه علامت غیرمعمول و ناراحت‌کننده‌ای دارید، مانند درد یا مشکلی در سیستم گوارش، به پزشک مراجعه کنید. در اکثر موارد، این علامت‌ها با همانژیوم کبد مرتبط نیستند؛ اما پزشک می‌تواند علت دقیق را تشخیص دهد.
منبع:تبیان
نظر شما