مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار کرد:در حالی که بسیاری از افراد از ارتباط داشتن در فضای مجازی لذت میبرند ، باید بدانیم که استفاده بیش از حد آن میتواند موجب تحریک احساساتی مانند اضطراب، افسردگی، انزوا و ترس جا ماندن شود.
به گزارش خبرگزاری سلامت(طبنا) از خراسان رضوی،دکتر ندا اخروی، با اشاره به اینکه انسان موجودی اجتماعی است، از همین رو ما برای پیشرفت در زندگی به همراهی دیگران نیاز داریم و استحکام ارتباطات ما تأثیر بزرگی بر سلامت روان و شادی ما دارد، گفت: ارتباط اجتماعی با دیگران میتواند استرس، اضطراب و افسردگی را کاهش دهد، عزت نفس را افزایش دهد، آرامش و شادی ایجاد کند، از تنهایی جلوگیری کند و حتی سالها به طول عمر شما بیافزاید.
وی با اشاره به اینکه از سوی دیگر کمبود ارتباطات اجتماعی قوی میتواند سلامت روانی و عاطفی شما را با خطر جدی مواجه کند، خاطر نشان کرد: در دنیای امروز، بسیاری از ما برای یافتن و ارتباط با یکدیگر به پلتفرمهای فضای مجازی مانند فیسبوک، توییتر، اسنپچت، یوتیوب و اینستاگرام متکی هستیم؛ در حالی که هر کدام از این رسانهها مزایای خود را دارند، مهم است که به یاد داشته باشیم فضای مجازی هیچوقت نمیتوانند جایگزینی برای ارتباط انسان در دنیای واقعی باشند.
دکتر اخروی با بیان اینکه برای تحریک هورمونهایی که استرس را کاهش میدهند و باعث میشوند احساس شادی، سلامتی و مثبت بیشتری داشته باشید، نیاز است تا با دیگران ارتباط حضوری داشته باشید، گفت: صرف زمان زیاد برای تعامل با نرم افزار های فضای مجازی میتواند در واقع احساس تنهایی و انزوا برای شما ایجاد کند و مشکلات سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی را تشدید کند، بنابراین اگر زمان بیش از حدی را در فضای مجازی میگذرانید و احساساتی مثل غم، نارضایتی، ناامیدی و تنهایی زندگی شما را تحت تأثیر قرار میدهند، ممکن است زمان آن رسیده باشد که عادات آنلاین خود را مجدداً بررسی کنید و تعادل سالمتری را پیدا کنید، با خانواده و دوستان خود در سراسر جهان ارتباط برقرار کنید و به روز بمانید.
توجه به جنبه های مثبت فضای مجازی
وی با اشاره به اینکه فضای مجازی نیز محاسن قابل توجهی دارد، بیان کرد: با بهره گیری از فضای مجازی می توانید دوستان جدیدی پیدا کنید و با آنها ارتباط برقرار کنید؛ ارتباط مجازی با افراد دیگری که سرگرمیها و هدفهای مشابهی با شما دارند؛ به اهداف ارزشمند بپیوندید یا آنها را تبلیغ کنید؛ آگاهی برای مشکلات مهم را بالا ببرید؛ در اوقات دشوار به دنبال حمایت عاطفی باشید یا آن را پیشنهاد دهید.اگر مثلاً در منطقه دورافتاده زندگی میکنید یا دارای استقلال محدود، اضطراب اجتماعی یا بخشی از گروه افراد نادیده گرفته شده هستید، میتوانید ارتباط اجتماعی حیاتی پیدا کنید و خروجی برای خلاقیت و ابراز وجود خود پیدا کنید و منابعی که اطلاعات و یادگیری ارزشمندی دارند را با دقت کشف کنید.
دکتر اخروی با اشاره به اینکه فضای مجازی ممکن است تجربیات منفی را رواج دهد ، ابراز کرد: حتی اگر بدانید تصاویری که در فضای مجازی مشاهده میکنید دستکاری میشوند، باز هم هنوز میتوانند باعث اساس ناامنی و نا رضایتی از زندگی شود، ابراز کرد: همگان از این موضوع آگاه هستند که مردم تمایل دارند تنها نکات مهم زندگی خود و به ندرت نقاط ضعفی که همه تجربه میکنند را به اشتراک بگذارند. اما این، احساساتی مانند حسادت یا نارضایتی را زمانی که به عکسهای بینقص یک دوست از تعطیلات ساحلی گرمسیری او نگاه میکنید یا دربارهی پیشرفت جدید هیجان انگیزی که در کار داشته است میخوانید کم نمی کند.
وی با اشاره به اینکه ترس جا ماندن (FOMO)مدت بسیار زیادی قبل از فضای مجازی کشف شد، به نظر میرسد سایتهایی مانند فیسبوک و اینستاگرام این احساسات را تشدید میکنند که دیگران بیشتر از شما سرگرم میشوند یا زندگی بهتری دارند ، از همین رو این فکر که دارید چیزهای خاصی را از دست میدهید میتواند بر عزت نفس شما تأثیر بگذارد، باعث ایجاد اضطراب شود و حتی به استفاده بیشتر از فضای مجازی دامن بزند، گفت: ترس جا ماندن میتواند شما را وادار کند که هر چند دقیقه یکبار گوشی خود را بردارید تا به روزرسانیها را بررسی کنید، یا اجباراً به هر اعلان پاسخ دهید؛ حتی اگر این به معنای ریسک کردن در حین رانندگی، از دست دادن خواب شبانه یا در اولویت قرار دادن تعامل با رسانههای اجتماعی، پیش از روابط دنیای واقعی باشد.
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه براساس مطالعهای در دانشگاه پنسیلوانیا مشخص شد که استفاده زیاد از فیسبوک، اسنپچت و اینستاگرام به جای کاهش، باعث افزایش احساسات تنهایی میشود. برعکس، این مطالعه نشان داد که کاهش استفاده از فضای مجازی میتواند در واقع احساس تنهایی و انزوای کمتری برایتان ایجاد کند و حال خوب کلی شما را بهبود بخشد، گفت: هیچ چیز بیشتر از ارتباط حضوری با کسی که به شما اهمیت میدهد، موجب کاهش استرس و تقویت سریعتر و موثرتر خلق و خوی شما نمیشود. هرچه تعامل با فضای مجازی را بر روابط حضوری اولویت دهید، بیشتر در خطر ابتلا یا تشدید اختلالات خلقی مانند اضطراب و افسردگی هستید.
وی ادامه داد: حدود ۱۰ درصد از نوجوانان گزارش میدهند که در فضای مجازی مورد قلدری قرار گرفتهاند و بسیاری از کاربران دیگر مورد کامنتهای توهین آمیز قرار میگیرند. پلتفرمهای فضای مجازی مانند توییتر میتوانند کانونی برای انتشار شایعات مضر، دروغها و سوءاستفادههایی باشند که میتوانند زخمهای عاطفی ماندگاری بر جای بگذارند.
دکتر اخروی با اشاره به اینکه به اشتراک گذاری سلفیهای بیپایان و تمام افکار درونیتان در رسانههای اجتماعی، میتواند یک خودمحوری ناسالم ایجاد کند و شما را از ارتباطات زندگی واقعی دور کند، گفت: این روزها، بیشتر ما از طریق گوشیهای هوشمند و تبلتهای خود به فضای مجازی دسترسی پیدا میکنیم. در حالی که این امر به راحتی موجب ارتباط برقرار کردن میشود، همچنین به این معنی است که فضای مجازی همیشه در دسترس هستند.
فضای مجازی می تواند هوس های روانی ایجاد کند
وی با بیان اینکه این اتصال شبانه روزی و بیش از حد میتواند باعث ایجاد مشکلات کنترل تکانه، نوتیفیکشنها و اعلانهای مداوم که بر مرکزگرایی و تمرکز شما تأثیر میگذارند،شود، گفت: پلتفرمهای رسانهای طوری طراحی شدهاند که توجه شما را به دام بیندازند، شما را آنلاین نگه دارند و باعث شوند صفحه را برای بهروزرسانیها مرتب چک کنید؛ این نحوه کسب درآمد شرکتها است. اما، تقریباً درست مثل اجبار قمار یا اعتیاد به نیکوتین، الکل یا مواد مخدر، استفاده از فضای مجازی میتواند هوسهای روانی ایجاد کند.
دکتر اخروی بیان کرد: زمانی که شما یک لایک، به اشتراک گذاری یا واکنش مثبت به یک پست دریافت میکنید، این میتواند باعث آزاد شدن دوپامین در مغز شود، همان ماده شیمیایی «پاداش» که برای مثال به دنبال برنده شدن در ماشین پولی، یک گاز از شکلات یا روشن کردن یک سیگار ایجاد میشود. هرچه بیشتر پاداش بگیرید، میخواهید زمان بیشتری را در فضای مجازی بگذرانید؛ حتی اگر برای سایر جنبههای زندگی شما به عاملی مضر تبدیل شود.
مدیر گروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد عنوان کرد: همه افراد متفاوت هستند و هیچ مقدار زمان خاصی برای استفاده از رسانههای اجتماعی، یا اینکه چقدر گوشی خود را برای بهروزرسانیها چک میکنید، یا تعداد پستهایی که درست میکنید که نشان دهد استفاده شما در آستانه ناسالم شدن است، وجود ندارد.
وی بیان کرد: استفاده شما از فضای مجازی میتواند مشکل ساز باشد، اگر موجب شود شما از روابط حضوری غافل شوید، حواستان از کار یا مدرسه پرت شود، یا باعث ایجاد احساس حسادت، عصبانیت یا افسردگی در شما شود. بهطور مشابه، اگر انگیزهی استفاده از فضای مجازی فقط بهخاطر بیحوصلگی یا تنهایی برای شما ایجاد میشود، یا میخواهید چیزی را به عنوان پست بگذارید تا موجب حسادت و ناراحتی در دیگران شوید، میتواند زمان آن باشد که عادات فضای مجازی خود را دوباره ارزیابی کنید.
نظر شما