در ارتودنسی کدام دندان را می‌کشند؟

ترجیح اغلب بیماران و ارتودنتیست ها بر این است که برای انجام ارتودنسی دندانی کشیده نشود. اما گاهی برای گرفتن نتیجه‌ی مطلوب از انجام ارتودنسی، راهی به جز کشیدن یک یا چند دندان بیمار وجود نخواهد داشت؛ چرا که برای ردیف و منظم شدن دندان ها از طریق انجام ارتودنسی، دندان ها باید از حالت فشردگی خارج شوند و فضای کافی برای حرکت و تغییر حالت آن ها به وجود آید.

به همین دلیل در صورت لزوم کشیدن دندان، ارتودنتیست ها معمولاً ابتدا به سراغ دندان های پوسیده، خراب یا آبسه کرده می روند. اگر بیمار در بین دندان های جلویی دندان پوسیده نداشت، معمولا دندان 4 یا 5 کشیده می شود (دندان 4 یا 5 از بالا یعنی اگر از جلو و وسط دندان ها شمارش را شروع کنید، دندان اول که دندان پیشین است، دندان چهارم یا پنجم دندانی است که معمولا در ارتودنسی کشیده می شود) اگر امکان داشته باشد اولویت با کشیدن دندان عقل خواهد بود ولی دندان عقل برای ارتودنسی دندان های جلو کاربرد ندارد. به طور کلی پزشکان برای انجام ارتودنسی تا حد امکان، از کشیدن دندان های سالم خودداری خواهند کرد.

آیا برای ارتودنسی باید دندان کشید؟

به منظور انجام ارتودنسی اعم از غیر لینگوال و لینگوال (ارتودنسی که سیم‌ ها به صورت مخفی و در پشت دندان‌ ها قرار میگیرند) بهتر است که دندانی کشیده نشود. اگرچه در بیشتر موارد برای رسیدن به نتیجه مطلوب، کشیدن یک یا چند دندان ضروری خواهد بود. مثلاً نامرتب بودن و فشردگی شدید دندان ‌ها عامل اصلی برای کشیدن دندان قبل از ارتودنسی است.

مورد دیگر جلو یا عقب بودن (اوربایت یا آندربایت بودن) تعداد زیادی از دندان‌ هاست که باعث میشود برای باز کردن جای بیشتر، نیاز به کشیدن دندان باشد. همچنین گاهی ممکن است کشیدن دندان به دلیل وجود مشکلات ارتودنتیک مانند عدم تقارن بایت یا کج بودن فک، به منظور فراهم کردن فضای بیشتر برای انجام ارتودنسی باشد. نهفتگی تعداد زیادی از دندان ها نیز، دلیل دیگر بر کشیدن دندان قبل از اورتودنسی است.

همچنین عواملی مانند پوسیدگی دندان ها، کوچک بودن فک و تفاوت اندازه‌ی چشمگیر یک یا چند دندان نسبت به دندان های دیگر، از جمله عواملی است که کشیدن دندان پیش از ارتودنسی را ضروری خواهد کرد.

دلایل کشیدن دندان در ارتودنسی

اولین قدم در ارتودنسی انجام معاینات دقیق توسط متخصص و اتخاذ بهترین شیوه‌ی درمانی برای بیمار است (منبع). متخصص ارتودنسی بسته به شرایط بیمار، ممکن است تصمیم به کشیدن یک یا چند دندان بگیرد تا سایر دندان‌ها بتوانند به شکل صحیح در قوس فک بالایی یا پایینی ردیف شوند.

یکی از شایع‌ترین دلایل در کشیدن دندان برای ارتودنسی، ایجاد تناسب و هماهنگی بین دندان ها بر روی فک است. گاهی لازم است به منظور ایجاد تناسب بین دندان های پیشین و دندان های آسیاب، دندان یا دندان هایی کشیده شود و رابطه‌ی فک و دندان ها از این طریق اصلاح گردد.

همچنین اگر طول دندانی بزرگتر از سایر دندان ها باشد یا نسبت به اندازه‌ی انحنای فک بزرگتر باشد، موجب فشردگی و به هم ریختگی دندان های جلویی خواهد شد. معمولاً در مواجه با چنین مشکلی، ارتودنتیست ابتدا ترجیح میدهد دندان عقل را بکشد. در صورتی که کشیدن دندان عقل نتواند فضای کافی برای ردیف شدن دندان ها روی فک را ایجاد کند، ارتودنتیست ناچار به کشیدن دندان نیش خواهد بود.

ناهماهنگی و عدم تناسب بین فک و دندان های بیمار غالباً ناشی از عدم تناسب اندازه یک دندان نسبت به سایر دندان ها، وجود مشکل هایپوپلاستیک یا کج بودن ریشه یا تاج دندان میباشد. در مواردی که مشکل حادتر باشد، برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب در ارتودنسی، علاوه بر کشیدن دندان، جراحی فک بیمار نیز ضروری خواهد بود.

کدام دندان را در ارتودنسی می کشند؟

اولویت کشیدن دندان برای ارتودنسی، با دندان های پوسیده، خراب، آبسه کرده یا روکش شده و پر شده است. اگر بیمار دارای چنین دندانی نبود، گزینه‌ی بعدی پزشک کشیدن دندان 4 در ارتودنسی خواهد بود.

دندان های عقل معمولاً به دندان های مجاور خود فشار وارد میکنند و موجب به هم ریختگی فرم دندان ها میشوند. اغلب دندان های عقل یا نهفته هستند یا کج در می آیند و به دیگر دندان ها فشار وارد میکنند. در انجام ارتودنسی، با توجه به وضع دندان های بیمار و بنابر تشخیص ارتودنتیست، ممکن است لازم باشد تا دندان های عقل، قبل یا بعد از ارتودنسی کشیده شوند. در غیر این صورت احتمال به هم ریختگی و برگشت دندان ها به شرایط پیش از ارتودنسی وجود خواهد داشت.

اگر کشیدن دندان های پوسیده و مشکل دار میسر نباشد، آخرین گزینه کشیدن دندان سالم در ارتودنسی است. به همین منظور معمولاً دندان‌های پرمولار (دندان های آسیاب کوچک) یا همان دندان‌ های بین دندان نیش و مولار کشیده خواهند شد؛ چرا که این دندان ها کمترین اثر را در زیبایی و عملکرد دندان های انسان دارند.

پر شدن جای دندان کشیده در ارتودنسی

در پاسخ به سوالات متدوال درباره‌ی ارتودنسی مانند اینکه آیا جای دندان کشیده در ارتودنسی پر می شود؟ یا مدت زمان پر شدن جای دندان کشیده شده در ارتودنسی چقدر است؟ باید گفت که جای دندان کشیده شده در ارتودنسی بلاخره با فشاری که براکت ها می آورند پر خواهد شد، اما اینکه پر شدن جای خالی چقدر طول بکشد بستگی به عوامل مختلفی دارد و نمیتوان زمانی قطعی برای همه‌ی افراد تعیین کرد.

معایب کشیدن دندان در ارتودنسی

به طور کلی اگر کشیدن دندان و انجام ارتودنسی توسط متخصصان ماهر انجام شود، عوارضی برای شما در پی نخواهد داشت. پس اگر برای انجام ارتودنسی به یک متخصص زبر دست مراجعه کرده‌اید و او تصمیم به کشیدن یک یا چند دندان شما دارد، جای نگرانی نیست. همچنین توجه داشته باشید که ضروری بودن کشیدن دندان و امتناع شما از انجام آن، به احتمال زیاد ارتودنسی شما را بی نتیجه خواهد خواهد کرد و پس از مدتی بار دیگر دندان های شما به شکل نامنظم و به هم ریخته در خواهد آمد.

البته اگر دندان ها به شکل صحیح و اصولی کشیده نشوند و پس از کشیده شدن و انجام ارتودنسی مراقبت های لازم انجام نشود، احتمالاً بیمار دچار عوارض جدی خواهد شد. یکی از شایع ترین عوارض کشیدن دندان خونریزی است که باید با قرار دادن گاز استریل روی حفره‌ی دندان، از خونریزی بیش از حد در این نقطه جلوگیری کنید. همچنین اگر از داروهایی مانند وارفارین که موجب رقیق شدن خون و لخته نشدن آن میشوند استفاده میکنید باید پیش از کشیدن دندان، پزشک را مطلع کنید. مصرف داروهایی مانند آسپرین یا سایر مسکن های استروئیدی موجب خونریزی بیشتر دندان های شما خواهد شد.

یکی از مواردی که بسیاری از بیماران پس از کشیدن دندان با آن مواجه میشوند، عفونت است. بنابر تشخیص ارتودنتیست، در صورت مشاهده‌ی درد و تورم، برای جلوگیری از عفونت احتمالی، برای شما آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد. در صورتی که پس از گذشت 48 ساعت همچنان در محل کشیده شدن دندان خونریزی و درد داشتید، احتمال لثه‌ی شما دچار عفونت شده است و باید هر چه سریع تر پزشک خود را در جریان بگذارید.

دردناکترین عارضه ای که در پی کشیدن دندان میتواند رخ دهد، خشکی حفره‌ی دندان است. خشکی حفره‌ی دندان بیشتر در کشیدن دندان های پایینی دیده میشود و معمولاً با احساس طعم بسیار بدی در دهان همراه است. یکی از دلایل اصلی خشکی حفره‌ی دندان، مصرف دخانیات در روزهای اولیه بعد از کشیدن دندان است. از دیگر عوارض نادر در کشیدن دندان، می توان به ایجاد شکستگی در استخون های پیرامونی دندان و همچنین سوراخ شدن حفره‌ی سینوسی اشاره کرد.

منبع:آنا