به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری سلامت، حسام‌الدین علامه؛ رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان با اشاره به روز جهانی سالمند و هفته ملی سالمندان گفت: شورای ملی سالمندان در جایگاه سیاست‌گذاری و تعیین نقشه راه سالمندی در کشور است. متناسب با ساختار های دستگاه‌های اجرایی کشور وظیفه مربوط به هر دستگاه در موضوع سالمندی به آنها ابلاغ می‌شود. شورای ملی سالمندان جایگاه هماهنگی بین بخشی در دستگاه‌های اجرایی را بر عهده دارد.
تدوین سندملی سالمندی برای ۱۴۰۰
او اظهار داشت: برای اولین بار تدوین سند ملی برای تعیین برنامه استراتژیک دستگاه‌های اجرایی در حوزه سالمندی در ۳۱ شهریور امسال تصویب و توسط رئیس سازمان برنامه و بودجه و رئیس شورای ملی سالمندان که وزیر رفاه است، به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد. براین اساس سال ۱۴۰۰ اولین سالی خواهد بود که این سند مبنای برنامه عملیاتی سالیانه دستگاه‌های اجرایی در کشور خواهد بود.
علامه در تشریح جزئیات سند ملی سالمندی عنوان کرد: این سند شش هدف ۱۹ راهبرد و ۱۳۳ سیاست اجرایی دارد. دستگاه‌های اجرایی باید برنامه‌های جاری و برنامه‌های جدید و اولویت‌مند خود را با توجه به اهداف، راهبردها و سیاست‌های سند ملی سالمندی تنظیم کنند. پس از دو ماهه مربوط به تدوین برنامه های ۱۴۰۰ در شش ماه آتی ما برنامه‌ریزی‌ها و هماهنگی‌های بین بخشی برای تعیین شاخص‌های پیگیری برنامه برای اینکه هر دستگاه و استان در جهت دستیابی به اهداف مندرج در سند پیشرفت کنند را انجام خواهیم داد تا در سال ۱۴۰۱ برنامه‌های سالمندی ما بر اساس این سند انجام شوند.
۹۹ درصد سالمندان درکنار خانواده هستند
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندی افزود: سالمندان فعلی ما در خانواده و جامعه زندگی می‌کنند که ۹۹.۷ درصد در خانه و کنار خانواده هستند و تنها سه دهم در مراکز اقامتی به سر می‌برند. همچنین ۸۳ درصد از سالمندان ما سالم هستند، ۱۱ درصد بیماری‌های مزمن دارند و پنج درصد هم مبتلا به بیماری‌های شدید بوده و وابسته به تخت هستند. امروزه با توجه به اینکه سالمندان در میان خانواده زندگی می‌کنند مشکلات چندانی نداریم. به علاوه کرونا دریچه‌ای را به روی ما باز کرد تا متوجه شویم که بحث استحقاق سنجی و شناسایی نیازهای سالمندان اهمیت دارد.
لزوم وجود بانک اطلاعاتی سالمندان
او ادامه داد: لازم است که بانک اطلاعات سالمندان در کشور تشکیل شود تا در مواقع بحرانی و بلایای طبیعی تعداد سالمندان و نیازهای آنها را بشناسیم. باید به صورت محله محور سازمان‌های مردم نهاد سالمندان را شناسایی کنیم و خدماتی را به سالمندان تنها و نیازمند ارائه دهیم که این دورنمای ۲۰ سال آینده ما است.
چالش‌های سالمندی متولدین دهه شصت و پنجاه
علامه بیان کرد: چیزی که ما از آن می‌ترسیم و ۱۵ یا ۲۰ سال آینده با آن مواجه می‌شویم؛ سالمند شدن متولدین دهه شصت و پنجاه است. ما یک بیرون‌زدگی افزایشی در هرم جمعیت در آن سال‌ها داشتیم. این گروه در بحث تولد در زایشگاه‌ها، مهد کودک‌ها، مدارس چند نوبته، ورود به دانشگاه، ازدواج، مسکن و اشتغال چالش‌هایی را در بحث برنامه‌ریزی در کشور به دنبال داشتند، با رسیدن این پیک جمعیتی به سن سالمندی اگر برنامه‌ریزی‌های زیرساختی صورت نگیرد، دچار بحران می‌شویم. ما امروز جمعیت جوانی داریم و باید از این فرصت استفاده کرد و برای آنها برنامه‌ریزی کرد.
سالمند ۲۰ سال آینده تنهاتر خواهد بود
او اضافه کرد: ویژگی سالمندان ۲۰ سال آینده با امروز بسیار متفاوت خواهد بود ما با یک افزایش کمیتی با سرعت زیاد مواجه می‌شویم. از آن مهمتر ویژگی‌های جمعیتی است. امروز ۸۰ هزار تجرد قطعی در سن سالمندی و در سن میانسالی یک میلیون و ۴۰۰ هزار تجرد قطعی داریم و اگر این ۴۰۰ هزار نفر تا سن سالمندی ازدواج کنند یک میلیون نفر تجرد قطعی در ۲۰ سال آینده خواهیم داشت. از سال ۷۵ به ازای هر ۱۰۰ زن ۱۵۰ مرد سالمند داشتیم اما امروز در ازای هر ۱۰۰ زن ۹۳ مرد سالمند داریم. جنس سالمندی زنان شده است.
برنامه‌ریزی برای مهدهای سالمندی در آینده
علامه بیان کرد: امروز سالمندان در خانواده‌هایی نگهداری می‌شوند که بیش از چهار فرزند دارند در حالی که سالمندان ۲۰ سال آینده در خانواده‌هایی خواهد بود که یک الی دو فرزند دارند. امروز دختر‌ها و عروس‌های سالمندان خانه‌دار هستند و از آنها مراقبت می‌کنند اما در ۲۰ سال آینده میزان اشتغال بیشتر می‌شود. بنابراین ما اگر می‌خواهیم با توجه به فرهنگی که داریم سالمندان را کمتر به مراکز نگهداری شبانه‌روزی بسپاریم باید زیرساخت مراکز روزانه، مهدهای سالمندی، خدمات داوطلبانه، خدمات مبتنی بر مکان، نرم افزارهای تعاملی را افزایش دهیم تا بتوانیم سالمند را از عزتمندانه در درون خانواده و جامعه نگهداری کنیم. می‌توانیم از مدل‌هایی مانند برج‌های سالمندی که ویژگی‌هایی برای نگهداری سالمندان دارند، دهکده‌های سالمندی، خانه‌های کوچک سالمندی و غیره که متناسب با فرهنگ ملی و بومی ما باشند برای ۱۵ تا ۲۰ سال آینده استفاده کنیم. این سند دریچه‌ای برای عزم مسئولین است که از شعارهای اخلاقی صرف به سمت مسئولیت‌پذیری حقوقی و الزام قانونی حرکت کنند.
علامه در پایان تاکید کرد: ما پویشی را تحت عنوان احوالپرسی راه‌اندازی کردیم تا با توجه به شرایط کرونا افراد از طریق تماس‌های تلفنی، تصویری از سالمندان احوالپرسی کنند. این پویش یکشنبه ادامه دارد و فرصت مغتنمی است تا از سالمندانی که به دلیل کرونا و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در منزل هستند و مشارکت و فعالیت اجتماعی ندارند، از راه دور ارتباط برقرار کنیم تا احساس تنهایی نکنند.
گفت‌وگو: پرستو خلعتبری
۹۹ درصد سالمندان درکنار خانواده هستند
رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندی افزود: سالمندان فعلی ما در خانواده و جامعه زندگی می‌کنند که ۹۹.۷ درصد در خانه و کنار خانواده هستند و تنها سه دهم در مراکز اقامتی به سر می‌برند. همچنین ۸۳ درصد از سالمندان ما سالم هستند، ۱۱ درصد بیماری‌های مزمن دارند و پنج درصد هم مبتلا به بیماری‌های شدید بوده و وابسته به تخت هستند. امروزه با توجه به اینکه سالمندان در میان خانواده زندگی می‌کنند مشکلات چندانی نداریم. به علاوه کرونا دریچه‌ای را به روی ما باز کرد تا متوجه شویم که بحث استحقاق سنجی و شناسایی نیازهای سالمندان اهمیت دارد.
لزوم وجود بانک اطلاعاتی سالمندان
او ادامه داد: لازم است که بانک اطلاعات سالمندان در کشور تشکیل شود تا در مواقع بحرانی و بلایای طبیعی تعداد سالمندان و نیازهای آنها را بشناسیم. باید به صورت محله محور سازمان‌های مردم نهاد سالمندان را شناسایی کنیم و خدماتی را به سالمندان تنها و نیازمند ارائه دهیم که این دورنمای ۲۰ سال آینده ما است.
چالش‌های سالمندی متولدین دهه شصت و پنجاه
علامه بیان کرد: چیزی که ما از آن می‌ترسیم و ۱۵ یا ۲۰ سال آینده با آن مواجه می‌شویم؛ سالمند شدن متولدین دهه شصت و پنجاه است. ما یک بیرون‌زدگی افزایشی در هرم جمعیت در آن سال‌ها داشتیم. این گروه در بحث تولد در زایشگاه‌ها، مهد کودک‌ها، مدارس چند نوبته، ورود به دانشگاه، ازدواج، مسکن و اشتغال چالش‌هایی را در بحث برنامه‌ریزی در کشور به دنبال داشتند، با رسیدن این پیک جمعیتی به سن سالمندی اگر برنامه‌ریزی‌های زیرساختی صورت نگیرد، دچار بحران می‌شویم. ما امروز جمعیت جوانی داریم و باید از این فرصت استفاده کرد و برای آنها برنامه‌ریزی کرد.
سالمند ۲۰ سال آینده تنهاتر خواهد بود
او اضافه کرد: ویژگی سالمندان ۲۰ سال آینده با امروز بسیار متفاوت خواهد بود ما با یک افزایش کمیتی با سرعت زیاد مواجه می‌شویم. از آن مهمتر ویژگی‌های جمعیتی است. امروز ۸۰ هزار تجرد قطعی در سن سالمندی و در سن میانسالی یک میلیون و ۴۰۰ هزار تجرد قطعی داریم و اگر این ۴۰۰ هزار نفر تا سن سالمندی ازدواج کنند یک میلیون نفر تجرد قطعی در ۲۰ سال آینده خواهیم داشت. از سال ۷۵ به ازای هر ۱۰۰ زن ۱۵۰ مرد سالمند داشتیم اما امروز در ازای هر ۱۰۰ زن ۹۳ مرد سالمند داریم. جنس سالمندی زنان شده است.
برنامه‌ریزی برای مهدهای سالمندی در آینده
علامه بیان کرد: امروز سالمندان در خانواده‌هایی نگهداری می‌شوند که بیش از چهار فرزند دارند در حالی که سالمندان ۲۰ سال آینده در خانواده‌هایی خواهد بود که یک الی دو فرزند دارند. امروز دختر‌ها و عروس‌های سالمندان خانه‌دار هستند و از آنها مراقبت می‌کنند اما در ۲۰ سال آینده میزان اشتغال بیشتر می‌شود. بنابراین ما اگر می‌خواهیم با توجه به فرهنگی که داریم سالمندان را کمتر به مراکز نگهداری شبانه‌روزی بسپاریم باید زیرساخت مراکز روزانه، مهدهای سالمندی، خدمات داوطلبانه، خدمات مبتنی بر مکان، نرم افزارهای تعاملی را افزایش دهیم تا بتوانیم سالمند را از عزتمندانه در درون خانواده و جامعه نگهداری کنیم. می‌توانیم از مدل‌هایی مانند برج‌های سالمندی که ویژگی‌هایی برای نگهداری سالمندان دارند، دهکده‌های سالمندی، خانه‌های کوچک سالمندی و غیره که متناسب با فرهنگ ملی و بومی ما باشند برای ۱۵ تا ۲۰ سال آینده استفاده کنیم. این سند دریچه‌ای برای عزم مسئولین است که از شعارهای اخلاقی صرف به سمت مسئولیت‌پذیری حقوقی و الزام قانونی حرکت کنند.
علامه در پایان تاکید کرد: ما پویشی را تحت عنوان احوالپرسی راه‌اندازی کردیم تا با توجه به شرایط کرونا افراد از طریق تماس‌های تلفنی، تصویری از سالمندان احوالپرسی کنند. این پویش یکشنبه ادامه دارد و فرصت مغتنمی است تا از سالمندانی که به دلیل کرونا و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در منزل هستند و مشارکت و فعالیت اجتماعی ندارند، از راه دور ارتباط برقرار کنیم تا احساس تنهایی نکنند.
گفت‌وگو: پرستو خلعتبری
نظر شما