افکار مزاحم و تکراری چه هستند و چرا به وجود می‌آیند؟

آیا تا به حال برای شما پیش آمده است که فکری در ذهن شما شکل بگیرد و مدام تکرار شود؟ آیا دلیل این افکار مزاحم را می‌دانید؟ با این مقاله از Healthline با خبرگزاری سلامت همراه باشید.

افکار مزاحم چه هستند؟

افکار مزاحم اندیشه‌هایی هستند که به نظر می‌رسد در ذهن گیر کرده‌اند. آن‌ها می‌توانند باعث پریشانی شوند، زیرا ممکن است ماهیت فکر ناراحت کننده باشد. این افکار اندیشه‌هایی هستند که به نظر می‌رسد در ذهن گیر کرده‌اند. آن‌ها می‌توانند باعث پریشانی شوند، زیرا ممکن است ماهیت فکر ناراحت کننده باشد. افکار مزاحم ممکن است خشن یا مزاحم باشند. آن‌ها ممکن است افکار یک ماهیت جنسی باشند. آن‌ها همچنین می‌توانند در مورد رفتارهایی که شما آن‌ها را غیرقابل قبول و تحقیر آمیز هستند، باشند.

این افکار پیام هشدار نیستند...

اما این افکار مزاحم فقط فکر هستند. آن‌ها ظاهراً از هیچ مکان خاصی ظاهرنشده و تنها باعث اضطراب می‌شوند، اما هیچ معنایی در زندگی شما ندارند. آن‌ها پیام‌های هشدار دهنده یا پرچم‌های قرمز را نجوا نمی‌کنند، بلکه آن‌ها فقط افکار هستند. آنچه به آن‌ افکار قدرت می‌دهد این است که افرادی که آن‌ها را تجربه می‌کنند از اهمیت آن‌ها خود نگران شوند. آنها ممکن است بر روی آن‌ها ثتمرکز کنند و همین قضیه برای آن‌ها شرم آور باشد بنابرین تصمیم می‌گیرند که آن‌ها را از دیگران مخفی نگه دارند. تا زمانی که تشخیص دهید که این‌ها فقط افکار هستند و تمایلی به اعمال آن‌ها ندارید، افکار مزاحم مضر نیستند.

چه کسانی افکار مزاحم را تجربه می‌کنند؟

هر کس می‌تواند این افکار را تجربه کند. بیش از 6 میلیون نفر در ایالات متحده ممکن است آن‌ها را تجربه کنند. بسیاری از افراد ممکن است آن‌ها را به پزشک یا درمانگران خود گزارش ندهند.

افکار مزاحم همیشه نتیجه یک مشکل پزشکی نیستند

آن‌ها همچنین به احتمال زیاد نشان دهنده این نیستند که شما مشکلی داشته و نیاز به مراقبت پزشکی دارید. با این حال، برای برخی از افراد، افکار مزاحم می‌تواند نشانه یک وضعیت سلامت روان باشد:

1. اختلال وسواس فکری عملی

اختلال وسواس فکری (OCD) هنگامی اتفاق می‌افتد که افکار مزاحم غیر قابل کنترل شوند. این افکار مزاحم یا وسواس ممکن است باعث شود فرد به تکرار رفتارها (اجبارها) به امید اینکه بتواند افکار را خاتمه دهد و از بروز آن‌ها در آینده جلوگیری کند، پناه ببرد. نمونه‌هایی از این نوع فکر سرزده شامل نگرانی در مورد قفل کردن درها و خاموش کردن اجاق‌ها یا ترس از باکتری‌ها روی سطوح است. فرد مبتلا به OCD ممکن است روال چندین بار چک کردن و بازرسی قفل‌ها یا شستن دست‌های خود را چند بار در روز ایجاد کند. در هر دو مورد، این یک نتیجه ناسالم است که در کیفیت زندگی آن‌ها اختلال ایجاد می کند.

2. اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

افرادی که مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب (PTSD) هستند، اغلب افکار مزاحم را تجربه می‌کنند که ممکن است به یک رویداد آسیب‌زا وصل شود. این افکار ممکن است علائم PTSD آن‌ها را مانند افزایش ضربان قلب و تعریق ایجاد کنند. در بعضی موارد، این افکار می‌توانند آنقدر شدید باشند که منجر به فلاش‌بک‌ها و پریشانی شدید روانی شوند.

3. اختلالات اشتها

افرادی که به اختلال خوردن مبتلا شده‌اند ممکن است افکار مزاحم و مضراتی را برای سلامت روان خود تجربه کنند. این افکار در نهایت می‌تواند به سلامت جسمی آن‌ها آسیب برساند. مبتلایان به اختلال خوردن اغلب از تأثیر جسمی مواد غذایی بر بدنشان نگران هستند. این به نوبه خود منجر به ناراحتی زیادی در مورد خوردن غذا می‌شود. همچنین ممکن است در تلاش برای متوقف کردن افکار، باعث ایجاد رفتارهای اضافی مانند پاکسازی شود.

چه چیزی باعث ایجاد افکار مزاحم می‌شود؟

افکار مزاحم می‌توانند به طور تصادفی اتفاق بیفتند. برخی افکار در مغز شما سرگردان می‌شوند. سپس، به همان سرعت آن‌ها خارج می‌شوند. آنها هیچ تصویری ماندگار ایجاد نمی‌کنند. افکار ناراحت کننده طولانی‌تر می‌شوند و باز می‌گردند. در برخی موارد، افکار مزاحم نتیجه یک وضعیت اساسی روانی مانند OCD و PTSD هستند. این افکار همچنین می‌تواند نشانه‌ای از یک موضوع پزشکی دیگر باشند، مانند:

1. آسیب مغزی
2. زوال عقل
3. بیماری پارکینسون

تغییر در سلامت روان چیزی نیست که بسیار ملموس باشد. علائم اولیه برخی شرایط ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. تغییرات در الگوهای تفکر
2. افکار وسواسی
3. افکار تصاویر مزاحم

درباره این افکار چیزی نیست که از آن‌ها شرم داشته باشید، اما دلیلی برای جستجوی تشخیص و معالجه هستند.

آیا درمانی وجود دارد؟

بهترین راه برای متوقف کردن افکار مزاحم کاهش حساسیت به فکر و محتویات آن است. این استراتژی‌ها ممکن است به شما کمک کند:

راه‌هایی برای متوقف کردن افکار مزاحم

درمان شناختی رفتاری (CBT):

گفتگوی درمانی راهی است که شما می‌توانید در مورد افکار پریشانی با یک متخصص سلامت روان صحبت کنید. روش‌های تفکر و عکس‌العمل را یاد خواهید گرفت که به شما کمک می‌کند نسبت به افکار منزجر کننده حساسیت کمتری داشته باشید. در یک شرایط کنترل شده، پزشک شما ممکن است شما را در معرض افکار خود قرار دهد، بنابراین می‌توانید پاسخ‌های سالم ایجاد کنید.

دارو:

یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی ممکن است شما را برای کمک به تعادل مواد شیمیایی در مغز برای شما تجویز کند. این برای شرایطی مانند OCD و افسردگی رایج است. این داروها شامل داروهای ضدافسردگی، مهار کننده‌های انتخاب مجدد سروتونین (SSRI) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SRIها) هستند.

خودمراقبتی:

یک قدم خوب در جهت درمان افکار ناراحت کننده شناخت آنچه آنها هستند یعنی افکار است. می‌توانید یاد بگیرید که هنگام وقوع آن‌ها را نشانه گذاری کنید، تشخیص دهید که آن‌ها قصد و تمایل ندارند و سپس آن‌ها را بیرون کنید. اگر به خودتان فرصت ندهید که با این فکر درگیر شوید، آن‌ها ناپدید می‌شوند.

افکار مزاحم چگونه تشخیص داده می شوند؟

اولین قدم برای تشخیص، گفتگو با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی است. آن‌ها علائم و تاریخچه سلامتی شما را مرور می‌کنند. آن‌ها ممکن است یک معاینه کامل فیزیکی و در بعضی موارد ارزیابی اولیه روانشناختی انجام دهند. اگر آن‌ها هیچ مسئله جسمی را پیدا نکنند که می‌تواند به افکار مزاحم منجر شود، ممکن است شما را به یک متخصص بهداشت روان ارجاع دهند. این افراد آموزش داده می‌شوند تا علائم و نشانه‌های دلایل احتمالی افکار مزاحم، از جمله OCD و PTSD را تشخیص دهند. از طریق جلسات یک به یک، شما و درمان‌گر خود تلاش خواهید کرد تا افکار را هنگام وقوع و نحوه پاسخگویی به آن‌ها کشف کنید. این به آن‌ها کمک می کند تا تشخیص را تعیین کنند و تصمیم بگیرند که آیا دلیل احتمالی دیگری وجود دارد یا خیر.

دیدگاه شما در صورت داشتن افکار مزاحم چیست؟

درمان و جلوگیری از افکار مزاحم ممکن است مدتی طول بکشد، اما تسلیم نشوید. برای شرایطی مانند OCD و PTSD، پایبندی به برنامه درمانی شما می‌تواند به سهولت در علائم و همچنین جلوگیری از افکار ناخواسته کمک کند. برای افرادی که به دلیل شرایط مزمن مانند زوال عقل و بیماری پارکینسون افکار مزاحم را تجربه می‌کنند، رعایت برنامه درمانی شما همچنین می‌تواند به کاهش افکار ناخواسته کمک کند. CBT همچنین برای این موارد مفید است. می‌توانید روش‌های مقابله با این افکار را یاد بگیرید و به سرعت از آنها عبور کنید.

و در پایان...

این افکار  قدرتمند هستند زیرا در ذهن می‌چسبند. ماهیت غیرمعمول آن‌ها می‌تواند باعث پریشانی و اضطراب شود. آن‌ها ناراحت کننده هستند زیرا احساس بیگانه بودن را به شما می‌دهند. داشتن افکار مزاحم همیشه به معنای این نیست که شما باید یک مسئله یا رفتار خاصی داشته باشید. آن‌ها مانند بسیاری از افکار دیگر شما در یک روز، فقط یک فکر هستند. اما اگر افکار مزاحم شما در زندگی روزمره تداخل ایجاد می‌کند، با یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در مورد تجربیات خود صحبت کنید. درمان می‌تواند به شما در کاهش حساسیت به افکار کمک کند و در صورت بروز، بهتر واکنش نشان دهد.  

مترجم: سید محمد معین حبیبی پاسدار