مادران باردار دچار چاقی نسبت به زنان باردار معمولی بیشتر در معرض خطر سقط جنین قرار دارند. همچنین چاقی و اضافه وزن مادر باردار با مشکلات عمده سلامتی همچون دیابت حاملگی، پره اکلامپسی یا فشار خون بسیار بالا، آپنه خواب و بروز نقایص مادرزادی در نوزاد (از جمله اختلالات قلبی و نقص لوله عصبی) همراه است. از طرفی ابتلای مادر باردار چاق به دیابت بارداری ممکن است نوزاد را در بزرگسالی در معرض خطر بالای ابتلا به دیابت نوع دو قرار دهد.
مادران باردار دچار چاقی نیز نیاز به افزایش وزن مطلوب دارند، بنابراین استفاده از رژیم غذایی محدود برای کاهش وزن آنان توصیه نمی شود و باید با رعایت اصول تغذیه ای مناسب، به افزایش وزن مطلوب دست یابند.
برای کنترل افزایش وزن در مادران باردار مبتلا به چاقی و اضافه وزن، رعایت نکات زیر توصیه می شود:
۱. پرهیز از سرخ کردن غذاها و تا حد امکان غذاها به شکل آب پز، بخارپز و کبابی طبخ شود.
۲. حذف چربی های اشباع شامل کره حیوانی، مارگارین، خامه، سرشیر، دنبه، پیه و جدا کردن چربی های قابل رویت گوشت قرمز و پوست مرغ قبل از طبخ آنها.
۳. خودداری از مصرف سس های چرب مانند مایونز و سس های مخصوص سالاد و استفاده از سس سالم (ماست کم چرب، کمی نمک، روغن زیتون، آب لیمو یا آب نارنج) به جای سس مایونز.
۴. استفاده از میوه ها و سبزی های تازه به جای شیرینی و شکلات به عنوان میان وعده
۵. پرهیز از مصرف کمپوت میوه. در صورت تمایل به مصرف کمپوت میوه، بهتر است در منزل تهیه شود.
۶. مصرف روزانه سبزی خوردن، سبزی های محلی یا سالاد با استفاده از کاهو، کلم، گوجه فرنگی، خیار، هویج و فلفل دلمه ای سبز همراه با غذا.
۷. پرهیز از مصرف تنقلات غذایی کم ارزش که تنها حاوی چربی یا مواد قندی است، مانند چیپس، کیک، بیسکویت و موارد مشابه
۸. محدود کردن مصرف کله پاچه، دل، قلوه، زبان و مغز، سوسیس، کالباس و پیتزا
۹. مصرف دوغ کم نمک و بدون گاز، آب و آب میوه های طبیعی به جای نوشابه های گازدار.
۱۰. استفاده از خرما، کشمش یا توت خشک (به مقدار کم) به جای قند و شکر همراه با چای.
۱۱. استفاده از انواع حبوبات مانند عدس، لوبیا، ماش و باقلا همراه با غلات، به عنوان مثال به شکل عدس پلو، لوبیاپلو، عدسی با نان، خوراک لوبیا با نان.
۱۲. استفاده از خود میوه به جای آب میوه.
۱۳. پرهیز از حذف وعده های اصلی غذا مانند صبحانه، ناهار و شام، زیرا حذف هر کدام از وعده ها سبب ریزه خواری می شود.
«مریم مهارت»، رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز