این مقاله را با معرفی اولیه مزاج و انواع آن آغاز خواهیم کرد و در ادامه به توصیف کامل مزاج سرد و خشک می‌پردازیم. این افراد حالات شخصیتی و روحی مختص به خود را دارند. افراد دارای مزاج سرد و خشک باید از رژیم غذایی خاصی پیروی کنند و ویژگی‌های مختص به خود را به نمایش می‌گذارند.
در طب سنتی انسان‌ها می‌توانند چهار مزاج اصلی داشته باشند. طبایع چهارگانه با نام فصول مانند بهار، تابستان، پاییز و زمستان هم شناخته می‌شوند. به طور کلی افراد دارای مزاج گرم و تر، مزاج گرم و خشک، مزاج سرد و تر و مزاج سرد و خشک هستند. هر کدام از این طبع‌ها شرایط خاصی را برای افراد به وجود می‌آورند.
ویژگی‌های خاص افراد دارای مزاج سرد و خشک
نماد طبیعی این افراد خاک است. به همین دلیل برای آنکه بخواهیم خصوصیات آن‌ها را تشخیص دهیم، باید به بررسی و شناخت خصوصیات خاک بپردازیم. در تعریف طبیعت خاک آمده است که این رکن اساسی سرد، سنگین، منقبض و فشرده است. همچنین خودش حرکتی ندارد.
ویژگی‌های فیزیکی افراد سوداوی
اصولا این افراد دارای بدنی لاغر و ریزاندام هستند و بافت استخوانی نازک و کشیده دارند. پوست بدن آن‌ها حالت خشک داشته و از بازه سفید تا سبزه قابلیت پذیرش رنگ دارد. به افراد دارای مزاج سرد و خشک سوداوی هم می‌گویند. سوداوی‌ها موی کمی روی بدن خود داشته و به علت سردی و خشکی موجود در بدن‌شان زودتر با سپیدی مو روبه‌رو می‌شوند.
در زمان لمس بدن این افراد، سرد و خشک بودن را حس می‌کنید، همچنین سفتی بدن آن‌ها ملموس است. این افراد در فصول گرم سال -به خصوص بهار- بسیار راحتند، اما سرما می‌تواند باعث آزارشان شود. همچنین بینی و دهان آن‌ها خشک است. افراد دارای مزاج سرد و خشک علاقه بسیاری به خوردن انواع شیرینی‌ها و گرمی‌ها دارند. دستگاه گوارش آن‌ها نیز توانایی بالایی برای هضم غذا ندارد.
این افراد توانایی جنسی بسیار بالایی ندارند. رگ‌های دست آن‌ها غیربرجسته، نازک، تیره و قابل رویت است. ناخن‌های دست‌شان شکننده هستند. تعرق پایینی دارند و اصولا غلظت خون جزئی از مشکلات آن‌ها به شمار می‌رود. چشم ایشان اصولا ریز بوده و به رنگ‌های قهوه‌ای و میشی دیده می‌شود. یکی از علائم دیگر فیزیکی در میان سوداوی‌ها، تیرگی زیر چشم است.
خصوصیات اخلاقی طبع سرد و خشک
- در کارها دقیق و منظم هستند
- دوراندیش در امور شخصی و محوله
- محاسبه‌گر در مسائل مالی
- محتاط در تمامی امور
- بیشتر اوقات دچار نگرانی و دودلی و وسواس در تصمیم گیری‌ها می‌شوند
- افرادی لجباز هستند
- در تصمیمات خود بسیار پایدار و ثابت قدم رفتار می‌کنند
- رویاپرداز و علاقه‌مند به فکروخیال هستند
- در گروه افراد درونگرا قرار می‌گیرند
- در برابر بسیاری از مسائل خودخوری می‌کنند
- سطح انرژی پایینی دارند
- احتمال ابتلا به افسردگی و وسواس در آن‌ها بسیار بالا است
- بازه حرکتی آن‌ها از آرام تا حد معمولی متغیر است
- در کلام احتیاط و در انتخاب واژه‌ها دقت دارند
- کوتاه و کند صحبت می‌کنند
- زود از غذا دست می‌کشند، اما به سرعت احساس گرسنگی می‌کنند
- تمایلات احساسی سوداوی‌ها بیشتر از حس به مسائل جنسی است
- اهل روابط و معاشرت نیستند
- قانون‌مدار بوده و از آن تبعیت می‌کنند
- در امور فنی موفق هستند
- سماجت بالایی در کارها دارند
- میزان کینه در این افراد بالا است
- پیگیر و مصمم برای انجام کارها هستند
- در انجام کارها جنبه عقلانی را بیشتر از احساس در نظر می‌گیرند
- به خاطر مزاج سرد و خشک و خشکی مغز دارای بویای قدرتمندی هستند
شما با توجه به این شاخصه‌ها می‌توانید افراد دارای مزاج سرد و خشک را تشخیص دهید. فقط کافی است که به دقت فرد مورد نظر را مورد بررسی قرار دهید تا این موارد را در وجود او ببینید. توجه داشته باشید که افراد نباید تمامی این موارد را در خود داشته باشند. اما اگر گروهی از این گزینه‌ها در آنان دیده شد، می‌توانیم بگوییم که دارای چنین مزاجی هستند.
مشاغل مناسب افراد دارای مزاج سرد و خشک
این اشخاص با توجه به خصوصیاتی که از آن‌ها بیان شد، در گروهی از مشاغل قابلیت بالاتری را از خود به نمایش می‌گذارند. پس بهتر است در چنین شغل‌هایی فعال باشند و نتیجه بهینه را برای خود به وجود بیاورند.
برای مثال ریزبینی این افراد باعث می‌شود که در شغل‌هایی که به دقت نیاز دارند، بهتر عمل کنند. آن‌ها به خاطر دقت بالایشان نمی‌گذارند خللی در کار پدید بیاید.
یا در حالت دیگر، علاقه شدید این گروه به اجرای کارها براساس سلیقه و نظر شخصی آن‌ها این شرایط را ایجاد می‌کند که کارهای انفرادی را برگزینند.
شاید برای شما جالب باشد اگر بدانید که فلاسفه و بزرگان ریاضی بیشترشان دارای مزاج سرد و خشک بودند. چراکه رویاپردازی و آرزوهای بزرگ موجود در مزاج‌شان، این افراد را به آن سمت سوق داده است. در نهایت می‌توان گفت این مشاغل برای چنین طبعی مناسب است.
- تالیف و نوشتن
- تعمیرات انواع وسایل
- تعمیرات ساعت
- پزشکی و جراحی به خصوص مواردی که به دقت بیشتری نیاز دارند
- نوشتن رمان
- تاریخ‌نگاری و روزنامه‌نگاری
- امور مالی و حسابرسی
- مراقبت و حراست
- حضور در نیروهای پلیس و انتظامی
- انجام کارهای هنری مانند نقاشی و نگارگری
رژیم غذایی مفید برای مزاج سرد و خشک
به این دلیل که طبع افراد سرد و خشک است، بهتر است که از غذاهای گرم و تر بیشتر استفاده کنند. با خوردن چنین غذاهایی مزاج خود را به سمت تعادل برده و شرایط را برای خود بهتر می‌کنند. همچنین استفاده از این مواد غذایی می‌تواند تا حد زیادی نقش رژیم چاقی برای مزاج سرد و خشک را بازی کند.
غذاهای مطلوب مزاج سوداوی
استفاده از گوشت، آن هم به مقدار زیاد برای افراد دارای مزاج سوداوی توصیه نمی‌شود. البته مصرف مواردی از گوشت که دارای طبع گرم هستند، مشکلی ایجاد نمی‌کند. گوشت گوسفند، شتر، بوقلمون، کبوتر و گنجشک در این دسته قرار می‌گیرند.
- تهیه آبگوشت با گوشت، استخوان و دنبه گوسفند و بدون استفاده از گوجه فرنگی و رب
- تهیه سوپ و آش‌های ایرانی (بهتر است به شیوه سنتی و با مواد غیر شرکتی پخته شود)
- تهیه انواع خورشت‌های سنتی ایران
- غذاهای سنتی و ملی گیاهی مانند آلو اسفناج، انواع غذاهای قابل پخت با کدو تنبل
- غذاهای قابل پخت با انواع جوانه به خصوص جوانه گندم
- عسل، حلیم به سبک‌های مختلف، نخودآب با گوشت ماکیان، شیر بادام
- در صورت استفاده از برنج بهتر است آن را به صورت خالی میل نکنند و مصلحات آن را به برنج بیفزایند. مصلحات برنج زیره و شوید است
میوه‌های هم سو با مزاج سرد و خشک
توجه داشته باشید که این افراد از بیشتر میوه‌های می‌توانند سود ببرند. اما باید دقت کنند که میوه‌ها را خارج از فصل آن استفاده نکنند.
- تمامی مرکبات شیرین در فصل
- انواع سیب
- انار در پاییز و زمستان
- انواع انجیر
- انبه
- خرمای شیره‌دار
- زیتون رسیده به شکل طبیعی (بدون داشتن مواد شیمیایی و نگه‌دارنده)
- موز
- آناناس
- قیسی
- کدو حلوایی
- توت
- کشمش
- بادام
سبزی‌ها و صیفی‌جات
- مصرف تمامی سبزی‌ها به غیر از گشنیز آزاد است
- کاهو با مصلح آن (مانند سکنجبین)
- هویج
- زردک
- کرفس
- جوانه گندم
- خربزه و طالبی در فصل تابستان
- کلم قمری
- شلغم در فصل سرما
- بذرهای ملین مثل تخم بارهنگ، قدومه شیرازی، تخم ریحان و تخم شربتی
مواد لبنی مورد استفاده افراد با مزاج سرد و خشک
استفاده از لبنیات برای این گروه پیشنهاد نمی‌شود و بهتر است در حداقل مصرف قرار داشته باشند. اما به‌خاطر فواید بسیار شیر، این افراد می‌توانند از آن در شب‌ها به صورت شیر گرم و همراه با مصلحاتش سود ببرند. خرما و عسل از مصلحات شیر هستند.
نوشیدنی‌ها مورد استفاده سوداوی‌ها
نوشیدنی را می‌توان به اشکال مختلف در سبد مصرفی قرار داد. فرقی نمی‌کند که دمنوش، عرقیجات یا شربت باشد، مهم این است که طبع فرد دارای مزاج سرد و خشک را به سمت تعادل ببرید.
دمنوش‌ها
- دمنوش بادرنجبویه
- دمنوش دارچین
- دمنوش زنجبیل
- دمنوش زعفران
- دمنوش گل‌گاوزبان
شربت‌ها
- شربت عسل
- شیره انگور
- شیره خرما
- شیره توت
- سه شیره
عرقیات
- عرق نعناع
- عرق پونه
- عرق بهارنارنج
- عرق بیدمشک
مواد غذایی مضر برای افراد دارای مزاج سرد و خشک
در کل میل کردن تمامی خوراکی‌های دارای مزاج سرد و خشک، می‌تواند برای این گروه مزاجی مضر باشد.
- استفاده زیاد از گوشت به خصوص گوشت گاو و گوساله
- مصرف غذاهایی که از گذشته در یخچال مانده است
- کلیه محصولات غذایی چرب و دارای نمک زیاد
- ماهی‌دودی و ماهی‌شور
- کباب جگر، دل و قلوه
- استفاده از عدس یا خوردن عدسی
- مصرف آب یخ که برای تمامی طبایع مضر است
- مصرف نوشابه‌های گازدار که برسلامتی همه افراد تاثیر می‌گذارد
- مصرف انواع دوغ، به خصوص موارد شرکتی
- استفاده از کشک
- مصرف مدل‌های مختلف ماست، به خصوص شرکتی‌ها
- میل کردن انواع پنیر
- استفاده از ترشیجات همراه با غذاها
- میل کردن انواع شیرینی‌جات قنادی
- استفاده از تمامی غذاهای فست‌فودی
- مصرف چای و به خصوص خارجی
- نوشیدن انواع مدل‌های قهوه و نسکافه
- استفاده از سرکه و غذاهای دارای سرکه
- استفاده از فلفل و تمامی ادویه‌جات تند در غذاها
- مصرف خیارشور و انواع شور
- غذاهای نشاسته‌ای مانند ماکارونی
- میل کردن سیب زمینی در تمامی مدل‌های طبخ به خصوص به شیوه سرخ‌کرده
- استفاده از کلم و گل کلم به صورت خام، پخته و ترشی
- مصرف قارچ به صورت کباب، پخته یا خام
- گوجه فرنگی، سس و رب گوجه‌فرنگی
- بادمجان
- روغن‌ها و خوراکی‌های کارخانه‌ای
چگونه مزاج سرد و خشک را به سمت تعادل ببریم؟
برای آنکه بتوانیم تعادل را در مزاج سوداوی ایجاد کنیم، نیاز به معاینه توسط یک متخصص طب سنتی است. این افراد با تشخیص درست مزاج افراد و اینکه تا چه اندازه طبع فرد از تعادل خارج شده است، راه‌حل‌های تخصصی خود را بیان می‌کنند.
خروج مزاج از تعادل یک اتفاق لحظه‌ای نیست و در طول زمان اتفاق می‌افتد. در نتیجه برای اینکه بتوانیم آن را به تعادل برسانیم باید صبور باشیم. به همین دلیل فرد باید روش‌های ارائه شده را برای طولانی مدت اجرا کند. این کار نیاز به صبر و اراده قوی دارد. نتیجه نهایی تعادل مزاجی برای افراد کم شدن اضطراب به همراه افزایش نشاط و امید است.
تدابیر اصلاح مزاج سرد و خشک
- استفاده از رژیم غذایی گرم و تر که برخلاف طبع فرد باشد. این کار باید به ویژه در فصول گرم سال اتفاق بیفتد
- دوری از مصرف انواع غذاهای عامل سودا و در صورت نیاز استفاده به مقدار کم و به همراه مصلحات
- نوشیدن آبمیوه‌های طبیعی مانند هویج و سیب
- رفع یبوست به وسیله داروهای گیاهی به ویژه خاکشیر
- عدم حضور در اماکن سرد و خشک
- عدم حضور در مکان‌های آلوده و دارای ترافیک
- استفاده از روغن‌های گرم برای ماساژ، مانند روغن‌های زیتون، کنجد و سیاهدانه
- رفع خشکی بینی با استفاده از روغن بادام شیرین
- حضور در طبیعت برای تفریح و گذراندن لحظات شاد
- مصرف آب ولرم جوشیده در زمان‌های فشار عصبی
- نشست و برخاست با افراد دارای روحیه مثبت، مشاهده ویدئوهای شادی‌آور، خواندن کتاب‌های امیدبخش و دوری از افکار و مفاهیم بیهوده
- کاهش استفاده از محصولات الکترونیکی ارتباطی
- انجام پیاده‌روی کوتاه به صورت روزانه در طولانی مدت
- استفاده از حمام در زمان‌های کوتاه و استفاده از آب ولرم
- کم کردن تماس با آب، چون می‌تواند باعث افزایش سردی مزاج شود
- سفر به مناطق گرم کشور به صورت کوتاه، به ویژه در فصول سرد سال
- داشتن حداقل ۶ تا ۷ ساعت خواب در شب، البته این خواب باید زمان مفید استراحت شما باشد نه فقط حضور در رختخواب
- نوشیدن گلاب پیش از خواب یا پاشش گلاب روی بالش
- انجام بادکش گرم با دستور پزشک در فصول سرد سال
در این مقاله به بررسی یکی از طبایع پرداختیم که طیف وسیعی از افراد را تحت پوشش خود قرار می‌دهد. مزاج سرد و خشک دارای شاخصه‌هایی است که می‌توانیم با آن به شناخت افراد دارای این طبع بپردازیم. این افراد باید توجه ویژه‌ای به خوراک خود داشته باشند، چراکه هیچ چیزی به غیر از تعادل در طبع برای سلامتی آن‌ها مفید نخواهد بود