شیر مادر بهترین غذا برای کودک است زیرا فقط شکم او را سیر نمی‌کند، بلکه حاوی آنتی‌بادی‌های تقویت‌کننده‌ی سیستم ایمنی کودک نیز هست. همچنین وقتی مادر به کودک شیر می‌دهد، پیوند عاطفی عمیقی بین آن‌ها برقرار می‌شود. طبق گفته سازمان بهداشت جهانی، کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، باهوش‌تر و سالم‌تر هستند. علاوه بر این، احتمال اضافه وزن، چاقی و احتمال ابتلا به دیابت در آن‌ها نسبتاً کمتر از افرادی است که اینگونه نیستند.
شیردهی تجربه‌ای پُرفراز و نشیب است و خصوصا روزها و هفته‌های اول شیردهی سختی‌های بیشتری دارد اما با تمرین و تلاش راحت‌تر خواهد شد. مشکلات شیردهی طبیعی‌اند؛ اما اگر بدانید انتظار چه چیزی را باید داشته باشید و چه زمانی به کمک نیاز دارید می‌توانید از پس مشکل بربیایید.
هر مادر و کودکی متفاوت است و چالش‌های شیردهی هم می‌توانند بسیار متفاوت باشند. در این مطلب سعی داریم بر اساس تجربیات مادرها به شایع‌ترین مشکلات شیردهی بپردازیم.
دردی تیرکشنده در نوک سینه‌ها یکی از عوارض شایع و طبیعی شیردهی است که اشتباهاتی در شیردادن به نوزاد و بستن سوتین می‌تواند آن را بسیار دردناک‌تر هم بکند. ترک نوک سینه باعث خشکی و حتی خونریزی هم می‌شود.
چه باید کرد؟
صابون‌های شوینده قوی و کرِم‌ها را با شوینده‌ها و پمادهای لانولین‌دار که فرمولاسیونی مناسب پوست‌های حساس دارند جایگزین کنید. شیر مادر خاصیت ضدالتهابی دارد، اجازه دهید شیر روی نوک سینه‌هایتان خشک شود تا از احساس درد و ناراحتی‌تان کم کند.
ماستیت مشکلی در شیردهی است که مادران طی چهار هفته بعد از زایمان آن را تجربه می‌کنند. ماستیت یک نوع عفونت سینه و مشابه انسداد مجرای شیر می‌باشد که با تب یا علائمی شبیه آنفلوانزا همراه است
تولید شیر در سینه‌های شما فورا بعد از به دنیا آمدن نوزادتان افزایش می‌یابد و باعث می‌شود سینه‌ها بزرگ‌تر و سنگین‌تر شوند. به این عارضه احتقان سینه (breast engorgement) می‌گویند.
چه باید کرد؟
درد و ناراحتی ناشی از احتقان سینه را می‌توانید با کمپرس‌های گرم و سرد و شیردهی منظم تسکین دهید. اگر سینه‌هایتان بیشتر از مصرف کودکتان شیر دارند، می‌توانید سینه‌ها را بدوشید.
کم شیر بودن سینه‌ها می‌تواند هر مادری را نگران و مضطرب کند که مبادا شیر کافی برای فرزندش نداشته باشد.
چه باید کرد؟
مطمئن شوید که نوزادتان طی روز سینه‌هایتان را کاملا خالی می‌کند. اگر کودک هر چه شیر در سینه‌های شماست را مصرف نکند، بدنتان شیر اضافی تولید نخواهد کرد. از هر دو سینه به یک اندازه و همزمان به فرزندتان شیر بدهید و بگذارید هر چقدر که می‌خواهد سینه‌تان را تا آخرین قطره شیر بمکد. گاهی ممکن است تمایل کودک به شیر شما کمتر بشود، در نتیجه بدنتان شیر کمتری تولید خواهد کرد. در چنین شرایطی می‌توانید شیرتان را بدوشید و با شیشه شیر به فرزندتان بدهید.
می‌توانید انتظار داشته باشید از سه ماهه سوم بارداری‌تان تا بعد از اینکه کودکتان دیگر از شیر شما تغذیه نمی‌کند، از نوک سینه‌هایتان شیر تراوش کند. نشت شیر ممکن است به دلیل رفلکس خروج شیر از سینه روی بدهد که تولید شیر را در مجاورت و تماس با کودک افزایش می‌دهد. همچنین اگر سینه‌هایتان زیاد شیر داشته باشند ممکن است این اتفاق بیفتد. لطفا فراموش نکنید که همه‌ی خانم‌های باردار، طی بارداری، تراوش شیر را تجربه نمی‌کنند.
چه باید کرد؟
در صورتی که ماده شیرآور زیاد مصرف نکنید، تراوش شیر از سینه‌هایتان کمتر خواهد شد. می‌توانید نشت شیر را با قراردادن کف دستتان (به صورت نماد توقف) روی هاله سینه متوقف کنید.
انسداد مجاری شیر
انسداد مجاری شیر می‌تواند باعث انباشت و تورم مجراهای شیر شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که بدنتان شیر زیادی تولید کند و بافت سینه ملتهب شود. درنتیجه به مجراهای شیر فشار وارد شده و انسداد ایجاد می‌کند.
چه باید کرد؟
ماساژ و کمپرس گرم می‌تواند به تسکین درد و تورم ناشی از انسداد مجرای شیر کمک کند. به کودکتان شیر دهید تا نیروی مکیدن او، انسداد مجرا را باز کند.
ماستیت سینه
چه باید کرد؟
کمپرس گرم روی مجرای مسدود شده بگذارید یا زیر دوش آب گرم سینه را ماساژ بدهید و هر چقدر لازم است به کودکتان شیر بدهید. برای پیشگیری از تورم مجرای شیر، بعد از هر شیردهی سینه را تخلیه کنید. اگر علائم در عرض ۲۴ تا ۴۸ ساعت برطرف نشدند، برای معاینه و درمان به پزشکتان مراجعه کنید.
عفونت قارچی سینه
اگر نوک سینه‌هایتان صورتی شده، تاول زده یا پوسته پوسته شده، احتمال اینکه به عفونت قارچی دچار شده باشید بسیار زیاد است. هرچند هنوز مشخص نیست که آیا امکان دارد عفونت قارچی را به کودکتان انتقال دهید یا نه، اما یکی از اولین علائم قارچ یا برفک این است که داخل دهان کودکتان را خوب بررسی کنید تا ببینید تکه‌های زرد یا سفید روی لثه‌ها یا سقف دهانش وجود دارد یا نه.
چه باید کرد؟
اگر احساس می‌کنید عفونت قارچی دارید باید زودتر به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای عفونت، پماد یا ژل ضدقارچ تجویز می‌کند. پیش از شیردادن به کودک، پماد را به طور کامل از روی سینه پاک کنید. همچنین می‌توانید از داروهای ضدقارچ حین شیردهی استفاده کنید تا برفک دهان کودک درمان شود.
سوال‌های پُرتکرار
چگونه می‌توانم مشکلات شیردهی را برطرف کنم؟
با هر سینه حداقل ۱۰ دقیقه شیر بدهید و هر کاری می‌توانید بکنید تا کودک تشویق به خوب مکیدن شود. بعد از هر بار شیردهی حتما سینه‌ها را کاملا خالی کنید تا شیر بیشتری تولید شود. خوب غذا بخورید، زیاد استراحت کنید و زیاد آب بنوشید.
از کجا بدانید سینه‌تان خالی است؟
هیچ راهی وجود ندارد که از خالی بودن سینه‌هایتان مطمئن شوید. اما اگر به آرامی سینه‌ها را تکان دهید و احساس کنید نرم است و سنگینی شیر را ندارد، پس احتمالا سینه‌هایتان خالی است.
چه غذاهایی به پُرشیر شدن سینه‌ها از شیر کمک می‌کنند؟
مرغ، تخم مرغ، کنجد، غذاهای دریایی، اسفناج، رازیانه، خرما، انگور و شنبلیله.
منبع:تبیان