آنچه در مورد بیماری دیابت باید بدانیم

به گزارش خبرگزاری سلامت (طبنا) از فارس، دیابت نوعی بیماری متابولیکی (مربوط به متابولیسم بدن) و یکی از شایع ترین بیماری های غدد است که با سطح قند خون بالا (گلوکز) همراه است و به دنبال نقص در ترشح انسولین یا عملکرد آن یا هر دو ایجاد می‌شود.

انسولین چیست؟
انسولین هرمونی که در سلول های لوزالمعده بدن انسان)اندامی که زیر معده قرار گرفته( ساخته می شود. انسولین به
جذب قند توسط سلول ها و استفاده از انرژی آن جهت سوخت و ساز بدن به تنظیم قند خون کمک می کند. بعد از
مصرف غذا، سیستم گوارش بدن با استفاده از آنزیم ها، کربوهیدارت قندهای پیچده را به واحدهای سازنده خود که
ساده ترین آنها گلوکز است، تبدیل می کند و سپس از طریق دیواره روده کوچک، وارد گردش خون خواهند شد.

دیابت چند نوع است؟
دیابت نوع یک: وقتی که لوزالمعده توانایی تولید انسولین را نداشته باشد بیماری رخ می دهد و عالئم این نوع دیابت
معمولا در کودکی بروز می کند.
شامل: خستگی، پرادراری، پرنوشی، گرسنگی ناگهانی، کاهش وزن، تشنگی زیاد، تاری دید.
دیابت نوع دو: علت اصلی بروز دیابت نوع دو، کاهش اثر انسولین است؛ به این معنی که یا انسولین کار خودش را به
درستی انجام نمی دهد، یا سلول ها به انسولین مقاوم شده اند، یا مقدار ترشح انسولین کاهش پیدا کرده و یا اصلا مقدار
انسولین در خون، طبیعی است اما مقدار قندخون افزایش زیادی پیدا کرده است. این نوع دیابت در افراد چاق بیشتر
دیده می شود و درصد شیوع آن در زنان بیشتر از مردان است. شایع ترین علائم بیماران دیابتی نوع ۲،بی علامتی
است.
دیابت حاملگی: مختص دوران بارداری زنان است ولی مشکل اینجاست که ۵ تا ۱۰ درصد از این زنان بعد از زایمانشان
به دیابت نوع دو مبتلا می شوند.

عوامل خطرساز دیابت نوع ۲: (قابل پیشگیری)
کم تحرکی
اضافه وزن
فشار خون بالا
کلسترول بالا
عوامل خطرساز دیابت نوع ۲: (غیر قابل پیشگیری)
سابقه دیابت حاملگی
نژاد/ ژنتیک
سن بالای ۴۵ سال
سابقه خانوادگی دیابت

با دیابت چه باید کرد؟
دیابت نوع یک: بهترین راهکار تزریق منظم انسولین است.
دیابت نوع دو: متفاوت و کمی پیچیده تر است؛ ورزش و رژیم غذایی در خط اول درمان دیابت نوع دو مورد استفاده
قرار می گیرند؛ اما اگر این دو (ورزش و رژیم غذایی) منجر به نتیجه دلخواه نشوند، پای دارو درمانی به میان می آید. با
این همه مبتلایان به دیابت نوع دو نیز ممکن است برای کنترل قند خون خود در نهایت مجبور به تزریق انسولین شوند.

عوارض مزمن دیابت:
بیماری های قلبی و عروقی
سکته مغزی
سکته قبلی
اختلال جریان خون در دست و پا
نابینایی یا کم بینایی
نارسایی کلیه
اختلال اعصاب محیطی
پای دیابتی و قطع عضو

قند خون ناشتای شما چند است؟
کمتر از ۱۰۰، طبیعی
بین ۱۰۰ تا ۱۲۵، مرحله پیش دیابت
بیشتر از ۱۲۶، دیابت

آشنایی با عوارض بیماری در صورت عدم کنترل قند خون:
عوارض زودرس:
کمای دیابتی (اختلال مربوط به سوخت و ساز است به علت افزایش قند خون همراه استون، که سبب گیجی، سستی و بی حالی، احساس تشنگی شدید ،خستگی و تنگی نفس).
کمای غیر اسیدوز (در اثر افزایش قندخون).
افت شدید قند خون (با علائم گرسنگی فراوان، رنگ پریدگی، پوست مرطوب و سرد، لرزش و بی قراری)

عوارض دیررس:
عارضه چشمی
بیماری های کلیوی
آسیب دیدگی اعصاب ( درصورت همراه شدن با مشکالت گردش خون ممکن است موجب ایجاد زخم در
پاها و در نهایت منجر به قطع عضو گردد).
بیماریهای قلبی-عروقی (سکته های قلبی و مغزی)

نکات مهم خودمراقبتی درپیشگیری از عوارض بیماری:
پیگیری بیماری خود و عوارض آن باشید و مراجعه مرتب به پزشک خانواده و مراقب سالمت خود را فراموش
نکنید.
خیلی مراقب پاهای خودتان باشید چون خطر بروز زخم و عفونت در پای دیابتی ها کم نیست.

۹حرکت در خودمراقبتی و پیشگیری از پای دیابتی:

هر روز پاهای خود را با آب ولرم و صابون بشویید.
پاه را با حوله نرم به خوبی خشک کنید؛ بخصوص فضای بین انگشتان.
با یک کرم نرم کننده پاهایتان را به مالیمت ماساژ بدهید؛ ولی نگذارید نرم کننده به فضای بین انگشتان پا راه
یابد.
پاهایتان را به دقت معاینه کنید و نسبت به هر زخم مشکوکی هرچند هم به ظاهر خیلی کوچک حساس باشید.
ناخن ها را به دقت و با ملایمت کوتاه کنید و از ته گرفتن ناخن و گوشه های آن پرهیز کنید.
جواربی بپوشید که هم تمیز و هم به اندازه باشد نه کوچک و نه بزرگ.
کفشی بپوشید که کامال اندازه پاهایتان باشد و در آن احساس راحتی کنید.
هرگز با پاهای برهنه راه نروید و در خانه هم از روفرشی و یا دمپایی مناسب استفاده کنید.
پیش از پوشیدن کفش داخل آنرا ببیند تا چیزی باعث آسیب دیدگی پاهایتان نشود.

کمیته بهداشت و درمان، زیر کمیته آموزش و ارتقاء سلامت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی جهرم