وقتی زنی یائسه می‌شود از نگاه جامعه دوران افول جسمی او نیز آغاز می شود که برای بسیاری از زنان احساس پیری و فرتوتی نیز آزاردهنده است.
همین موضوع سبب می شود شرایط روحی زنان تحت تاثیر این فکر قرار گیرد و از کیفیت زنی آنها کاسته شود.
هر چند که یائسگی با خود عوارضی نیز به دنبال دارد و پوکی استخوان، تغییرات خلقی شدید، احساس پیری و از کارافتادگی و حتی سرد مزاجی و پایان زندگی زناشویی از تجربیاتی اسن که زنان با ان دست و پنجه نرم می‌کنند.
اما محققان ایرانی پاسخی برای این مشکل زنان پیدا کردند و آن هم این است که زنان یائسه نشوند، فریز بافت تخمدان راه‌کاری است که پزشکان ایرانی به آن دست پیدا کرده‌اند.
ابوطالب صارمی بنیانگذار IVF در ایران در گفتگو با خبرنگار حوزه بهداشت طبنا(خبرگزاری سلامت) در این رابطه با اشاره به اینکه فریز بافت تخمدان از سال‌های گذشته اتفاق می افتاده است گفت: در گذشته برای کسانی که به دلایل مختلف تحت شیمی‌درمانی یا سایر روش‌های درمانی دیگر قرار می‌گرفتند و این اعمال بر روی ذخیره تخمدان آنها اثر منفی می‌گذاشت برای حفظ قدرت باروری پس از سپری شدن دوره درمان استفاده می‌شد.
وی با تاکید بر اینکه تخمدان در زنان به عنوان یکی از ارگان‌های تولیدکننده هورمونهای داخلی و ارگان تولیدکننده گامت ماده یعنی تخمک، همیشه در علم باروری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است اضافه کرد: پزشکان با فریز بافت تخمدان سعی در حفظ قدرت باروری برای زنان در شرایط مختلف داشته‌اند و به همین دلیل در شیمی درمانی این اتفاق برای بسیاری از بیماران رخ می دهد.
صارمی اضافه کرد: البته موضوع مشابهی نیز برای مردان وجود دارد و آن از دست رفتن قدرت باروری و تولید اسپرم پس از شیمی‌درمانی و انواع روش‌های مشابه دیگر در آنهاست که به دلیل شرایط متفاوت فیزیولوژیکی آنها، امکان ذخیره گامت نر یا همان اسپرم به مراتب ساده‌تر از زن‌ها است و می‌توان با فریز اسپرم و نگهداری آن در ازت مایع قدرت باروری مردان را به آنها بازگرداند.
این جراح متخصص با تاکید بر اینکه در مورد خانم‌ها داستان به این سادگی‌ها نیست تصریح کرد: اگر بخواهیم تخمک زن را از تخمدان استخراج کرده و فریز کنیم باید فرآیند تحریک تخمک‌گذاری همانند روشی که در فرآیند IVF مورد استفاده قرار می‌گیرد انجام شود.
وی با اشاره به ارجحیت فریز بافت تخمدان به فریز تخمک بیان کرد: تا چند سال پیش به همراه فریز تخمک تعداد زیادی از تخمک‌ها از بین می‌رفتند؛ چون تکنولوژی و محیط کشت مطلوب برای حفظ بزرگترین سلول انسان‌ها یعنی تخمک در اختیار نبود. به همین جهت پزشکان سعی می‌کردند به جای فریز تخمک، بافت تخمدان را فریز کنند. روش‌های مختلفی هم برای فریز بافت تخمدان وجود دارد که لاپاراسکوپی یکی از آنهاست. استفاده از این روش‌ها به شرایط بیمار بستگی دارد.
وی در توضیح بیشتر در این خصوص افزود: در این روش‌ها قطعه‌ای به ابعاد یک سانتی‌متر در یک سانتی‌متر از بافت تخمدان را فریز کرده و در ازت مایع نگهداری می‌کنند. این کار بیشتر برای حفظ بافت تخمدان در کسانی که فرزندی نداشته و تمایل به فرزندآوری بعد از سپری کردن دوره درمان آن بیماری (سرطان و ...) دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد و پس از آن یک قسمت از بافت منجمد شده به تخمدان پیوند زده می‌شود. این بافت تحت تاثیر هورمونهای محرکه غدد هیپوفیز و هیپوتالاموس عمل کرده و باعث ادامه فعالیت تخمدان و تولید تخمک همانند قبل از شیمی‌درمانی خواهد شد.
بنیانگذار IVF در ایران در ادامه از ویژگی‌های منحصر به فرد این روش برای کسانی که به دلایل مختلفی از جمله چسبندگی یا هر علت دیگری امکان دسترسی به تخمدان‌هایشان برای پزشک فراهم نیست اینگونه توضیح داد: نکته قابل توجه این است که اگر به دلایل مختلف امکان دسترسی به تخمدان وجود نداشته باشد می‌توان قطعه فریز شده را زیر پوست شکم یا بازو کاشت و عملکرد مورد نظر را با توجه به شرایط بیمار انتظار داشت. البته نباید فراموش کرد در اینگونه موارد تخمک‌گیری باید توسط پزشک انجام شود و بارداری هم با استفاده از روش IVF صورت می‌پذیرد. به عبارتی دیگر در اینگونه افراد امکان بارداری طبیعی وجود ندارد.
صارمی به اثرگذاری روش فریز بافت تخمدان برای به تاخیر انداختن دوران یائسگی اشاره کرد و گفت: بحثی که اکنون مد نظر است و در محافل مختلف پزشکی و علمی دنیا طرفداران زیادی پیدا کرده است استفاده از بافت‌های فریز شده برای به تاخیر انداختن دوران یائسگی است. یائسگی آغازگر دوران سخت و البته طاقت‌فرسا برای زنان است. انواع بیماری‌های مختلف در این دوران گریبانگیر زن‌ها می‌شوند و کیفیت زندگی آنها را کاهش می‌دهند.
پوکی استخوان، پیری زودرس، احساس سردمزاجی و تنش‌های روحی و روانی همگی از جمله آثار این دوران است. ما از حدود 6 سال قبل و پس از تحقیقات گسترده مطالعاتی و علمی، راهی را آغاز کردیم که خوشبختانه اکنون به ثمر رسیده و می‌توانیم نوید این راه بدهیم که سن یائسگی حداقل 20 سال به تاخیر می‌افتد. در این طرح گسترده که برای اولین بار در جهان در ایران و توسط تیم تحقیقاتی بیمارستان فوق تخصصی صارم به اجرا درآمد خانم‌هایی که سن آنها زیر 35 سال بود و تمایل داشتند سن یائسگی آنها به تاخیر بیفتد و یا از مصرف داروهای هورمونی منع شده بودند همانند تکنولوژی سابق بافت تخمدان آنها در ابعاد یک سانتی‌متر در یک سانتی‌متر فریز شده و برای استفاده از آن در زمان یائسگی در شرایط خاص نگهداری شده است.
پس از رسیدن این افراد به حدود سن 55 سالگی که آغاز دوران یائسگی در ایران است قطعات فریز شده به ابعاد یک میلی‌متر در یک سانتی‌متر تقسیم شده و زیر پوست بازو یا شکم کاشته می‌شود. هر قطعه از این بافت فریز شده می‌تواند 6 الی 7 سال فرآیند تولید هورمون را به صورت طبیعی پشتیبانی کرده و نظم هورمونی را دوباره به جریان بیاندزاد. پس از آن یعنی با گذشت مدت زمان اثرگذاری قطعه‌ی کارگذاشته شده اول مجددا قطعه دیگری به همان ابعاد کاشته شده و این فرآیند 6 الی 7 سال دیگر ادامه پیدا می‌کند. طبق آخرین مستندات علمی، این روش می‌تواند حداقل 20 سال تولید هورمون‌ها را در زنانی که به سن یائسگی رسیده‌اند ادامه داده و عملا سن یائسگی را از 55 سال به 75 سال برساند و این به معنای 20 سال زندگی با کیفیت در سنین سالخوردگی برای زنان و استفاده از این ظرفیت بالقوه برای نشاط، شادابی و اثرگذاری اجتماعی و خانوادگی آنها است.
مدیر عامل بیمارستان فوق تخصصی صارم در پایان با مهم خواندن اجرای این طرح و درک درست زنان ایران زمین از اثرات مثبت آن در زندگی‌شان از همه آنها خواست در صورتی که به هر دلیلی تحت عمل جراحی اورژانسی یا غیراورژانسی قرار می‌گیرند درخواست فریز بافت تخمدان را از پزشک معالجشان داشته باشند. اگر به هر دلیلی لازم شد تحت عمل جراحی قرار بگیرید کافی است از پزشکتان بخواهید تا همزمان با عمل جراحی مورد نظر، نسبت به فریز بافت تخمدان هم اقدام کند. موضوع پیچیده‌ای وجود ندارد و پزشک در این شرایط با هماهنگی‌هایی که از قبل باید با آزمایشگاه IVF انجام دهد از آنها می‌خواهد تا محیط کشت لازم برای فریز بافت تخمدان را فراهم کند تا به محض خارج کردن قطعه یک سانتی‌متر در یک سانتی‌متری به آزمایشگاه IVF انتقال یافته و فرآیند فریز آن صورت پذیرد تا در زمان لازم برای بازگرداندن سلامتی جسم، جان و روح‌تان مورد استفاده قرار گیرد.
فریز بافت تخمدان از شش سال قبل برای اولین بار در جهان در کشور ما آغاز شده است و تا کنون تعدادی از زنان ایرانی از این امکان استفاده کرده‌اند و اکنون پس از گذشت این مدت زمان فاز مطالعاتی آن در کشورهای اروپایی آغاز شده است.
کشور ما با بهره‌مندی از دانش روز و تجهیزات پیشرفته و همچنین تجربه پزشکان و متخصصان رشته زنان، زایمان و نازایی از دیرباز جزو کشورهای پیشرو بوده و یکی از پایگاه‌های اصلی تولید علم در این رشته است.
نظر شما