به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری سلامت به نقل از ستاد خبری سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران؛ اگر بخواهیم به مرور نام سینماگران ایرانی که در سینمای جهان و اروپا درخشیده‌اند، بپردازیم عمدتا چند نام آشنا در ذهنمان مرور می‌شود، نام‌هایی که هر کدام ستاره‌ای پرنور در آسمان هنر این مرز و بوم هستند.
در این بین اما هستند سینماگرانی که با کارنامه درخشان و ستودنی خود کمتر توسط مردم شناخته شده‌اند.
داریوش خنجی، فیلمبردار باسابقه و مطرح سینمای جهان یکی از همین ستاره‌هاست که با کارنامه‌ای رشک برانگیز، افتخارات و تجربه‌هایی بی بدیل را ثبت کرده است.
در سی و هفتمین جشنواره بین المللی فیلم کوتاه تهران، بناست تا نشست پرسش و پاسخی با حضور این چهره سرشناس روز شنبه 17 آبان از ساعت 20 برگزار شود؛ نشستی که بهانه مناسبی است تا در آستانه برگزاری آن در این گزارش مروری بر کارنامه این هنرمند نیز داشته باشیم.
علاقه‌ای که از 12 سالگی شکل گرفت
داریوش خنجی 19 مهر 1334 در تهران متولد شد، پدر وی از اهالی خُنج در استان فارس و مادرش اهل کشور فرانسه بود. پدر خنجی یک تاجر موفق بود و در صنعت پنبه فعالیت گسترده‌ای داشت، او صاحب دو سینما در مرکز تهران هم بود، سینماهایی که فیلم‌های ایتالیایی و فرانسوی را به نمایش می‌گذاشتند.
او سه سال و نیم داشت که به همراه خانواده اش از تهران به رم مهاجرت کرد. در ۱۲ سالگی تصمیم گرفت که آینده خود را در سینما و به طور ویژه فیلمسازی دنبال کند و پس از ارزیابی دانشگاه‌هایی که می‌توانست برای رسیدن به هدف در آن‌ها تحصیل کند، در نهایت در سال ۱۹۷۷، در یوسی‌ال‌ای ثبت‌نام کرد. بعدها، او این دانشگاه را ترک کرد و تحصیلاتش را در دانشگاه نیویورک پی گرفت. او که علاقه فراوانی به‌عکاسی داشت در «مرکز بین‌المللی عکاسی نیویورک» ثبت‌نام کرد و درواقع کار با دوربین وی از اینجا آغاز شد.
تحصیل زیر نظر استادان مطرح سینما
خنجی در دانشگاه نیویورک زیر نظر استادانی چون جوناس میکس و هگ مانوگیان که از بزرگان سینما بودند و کارگردانِ بزرگی چون مارتین اسکورسیزی دانشجوی آن‌ها بوده است، درس خواند. هنر و توانایی‌های خنجی در فیلمبرداری، عاملی شد تا مورد حمایت استادانش قرار گرفته و به زودی وارد فضای کار حرفه ای شود. حمایت این دو استاد بزرگ جو مثبتی در نگاه وی به زندگی و کارهایش ایجاد کرد و توانست با شرکت در اکثر فیلم‌برداری‌های دانشگاهی، حضوری پررنگ در سینمای دانشجویی آن دوران داشته باشد.
او همواره با حضور در مرکز پاریس سری به سینماهای شهر هنر اروپا می‌زد تا به تماشای فیلم‌های مهیج روز بنشیند.
نخستین گام‌ها در سینما
خنجی اولین فیلم خود را در دوران نوجوانی و با دوربین‌های سوپر8 ساخت. Courtes Chasses ،Classique،Sur Les Talus ، Une Femme Pour L'hiver و K.O.K از دیگر فیلم‌های اوست.
Embrasse-moi به‌کارگردانی مایکل روسیر فرانسوی اولین فیلم بلندی بود که این سینماگر ایرانی در مقام فیلمبردار در سال 1989 در آن حضور داشت. دومین فیلمی که وی فیلمبرداری کرد، Le Trésor Des îles Chiennes به‌کارگردانی اف. جی. اوسانگ بود. فیلمی از سینمای فرانسه که هنر و استعداد خنجی در آن مورد توجه افراد شاخصِ سینمای فرانسه قرار گرفت.
فیلمبرداری او در این فیلم به حدی چشمگیر بود که مجله Cahiers du cinéma یکی از معدود مصاحبه‌هایش با یک فیلمبردار را با وی ترتیب داد. در سال ۱۹۹۱بود که با فیلمبرداری فیلم Delicatessen (اغذیه‌فروشی) به‌کارگردانی ژان پیر ژونه و مارک کارو توانست نامزدی جایزه سزار فرانسه را به دست آورد.
نخستین حضور رسمی خنجی در جشنواره فیلم کن یک سال بعد با فیلم Prague (پراگ) ساخته یان سلار رخ داد. این سینماگر در سال 1995 «شهر کودکان گمشده» (The City of LosChildren) را فیلمبرداری کرد و برای این فیلم بار دیگر نامزد جایزه بهترین فیلمبرداری از جشنواره سزار فرانسه شد.
آغاز همکاری با کارگردانان معروف جهان
خنجی در همان سال در حوزه پیام‌های بازرگانی یک همکاری با دیوید فینچر انجام داد که همین پیام بازرگانی نقطه عطفی را در زندگی او رقم زد، چرا که به واسطه آن در فیلم ماندگار و معروف «هفت» ساخته دیوید فینچر یکی از بهترین فیلم‌برداری‌های کارنامه‌اش را تا به امروز انجام داد و توانست نام خود را به عنوان یک فیلمبردار خلاق، توانمند و صاحب سبک بر سر زبان‌ها بیندازد.
این فیلم شهرتی قابل توجه برای خنجی در بین منتقدان و عوامل سینمایی به ارمغان آورد و توانست برای آن نامزد دریافت جایزه بهترین فیلمبرداری از انجمن فیلمبرداران آمریکا هم شود.
بعد از فیلم «هفت»، خنجی با برناردو برتولوچی، کارگردان و فیلمنامه‌نویس معروف ایتالیایی در فیلم Stealing Beauty (زیبایی ربوده‌شده) همکاری کرد.
داریوش خنجی در سال ۱۹۹۶ با آلن پارکر، کارگردان انگلیسی در فیلم درام و موزیکال Evita (اویتا) همکاری داشت فیلمی که برای او نامزدی بهترین فیلمبرداری را از سوی آکادمی اسکار به همراه داشت. «اویتا» در جشنواره معتبر بفتا نیز نامزد دریافت جایزه بهترین فیلمبرداری شد؛ هرچند از دستیابی به‌آن بازماند.
حضور در فیلم‌های پولانسکی، دنی بویل و وودی آلن
سال 1999 وی فیلم دروازه نهم (The Ninth Gate) به کارگردانی رومن پولانسکی و سال 2000 فیلم ساحل (The Beach) به کارگردانی دنی بویل را فیلمبرداری کرد. خنجی به کار خود ادامه داد و در سال 2011 فیلم نیمه شب در پاریس (Midnighi- Paris) به کارگردانی وودی آلن را در پاریس فیلمبرداری کرد. بعد از آن در سال 2012 فیلم عشق (Amour) را برای میشاییل هانکه فیلمبرداری کرد. عشق موفق به کسب نخل طلای جشنواره کن، اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان و نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم شد و خنجی نامزدی بهترین فیلمبرداری از جشنواره فیلم اروپا را برای این فیلم کسب کرد.
در کارنامه وی همکاری با کارگردانان مشهور دیگری چون رومن پولانسکی، دیوید فینچر، وودی آلن، آلن پارکر، برناردو برتولوچی، وونگ کار وای، سیدنی پولاک، دنی بویل، میشاییل هانکه و... ثبت شده است.
علاقه به همکاری با دیوید فینچر
داریوش خنجی پس از همکاری با دیوید فینچر در فیلم «هفت»، از شخصیت و شیوهٔ کاری این کارگردان بسیار خوشش آمد و آن‌طور که خودش می‌گوید، عاشق همکاری با فینچر است و تجربه‌ٔ کار با او را هرگز فراموش نمی‌کند.
«الماس‌های نتراشیده» تجربه تحسین شده
فیلم «الماس‌هاس تراش‌نخورده» تجربه تحسین شده خنجی در مقام فیلمبردار است. این فیلم محصول شرکت ای 24 فیلمز (A24 Films)، یکی از بهترین و متفاوت‌ترین آثار سینمایی سال ۲۰۱۹ بود و کارگردانی جاشوا و بن سفدی همراه با نقش‌آفرینی فوق‌العاده آدام سندلر، لحظات تنش‌زا و هیجانی را برای تماشاچیان رقم زد و منتقدان نیز بسیار این درامِ دلهره‌آور، جنایی با چاشنی کمدی ذاتی حضور سندلر را تحسین کردند.
کارنامه‌ای ستودنی در فیلمبرداری
داریوش خنجی دارای کارنامه‌ای جامع و متنوع است که فارغ از افتخاراتی شایان توجه و رشک برانگیز، در آن نام‌های بزرگانی می‌درخشد که هر فیلمبرداری آرزوی همکاری با آن‌ها را دارد. از همکاری با رومن پولانسکی، دیوید فینچر، وودی آلن، برناردو برتولوچی، وونگ کار وای، میشائل هانِکه و سیدنی پولاک و... تا تجربه‌هایی متفاوت در فیلم جاشوا و بن سفدی.
نشست‌های تخصصی «37-20» در سی و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به مدیریت سعید پوراسماعیلی امشب شنبه 17 آبان پایان می یابد. نشست داریوش خنجی در آخرین روز از ساعت 20 در صفحه اینستاگرام انجمن سینمای جوانان ایران به نشانی iycs.ir پخش می شود. همچنین احمد الستی از ساعت 22 مهمان علاقه مندان به سینماست.
نظر شما