به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری سلامت به نقل از خانه ملت؛ تراژدی غمناک درختان بی پناه در کشور با شعار پایان ندارد فقط اره‌های برقی قاچاقچیان می‌توانند گواهی دهند که چگونه سر از تن درختان جدا می‌کردند و زبانه‌های آتش آنها را می‌بلعید، امروز "هیرکانی" دیروز "حرا" مدتی قبل‌تر جنگل‌های بلوط و... قربانیان بی زبان این تراژدیک بودند. آنچه عیان است تکرار این چرخه نابخردانه نتیجه‌ای جز تخریب محیط زیست در بر نخواهد داشت. دست روی دست گذاشتن دردی را دوا نخواهد کرد آیا کسی فریادهای نابودی درختان شمال و جنوب ، غرب و شرق کشور را می شنود؟
روزهای ۱۵تا ۲۲ اسفندماه به نام هفته منابع طبیعی و روز درختکاری نامگذاری شده است، این تاریخ فرصتی شد تا یادی کنیم از درختانی که هر ساله قربانی بی توجهی مسئولان و متولیان امر بوده‌اند و این ماجرا تنها مختص به یک دولت نبوده بلکه دولت‌های قبلی هم همین رویه را در پیش گرفته تا جایی که طبق آخرین آمار از سال ۱۳۴۰ شاهد کاهش۶ میلیون هکتار از جنگل‌ها بوده‌ایم این هجمه از تخریب در طی ۶۰ سال پیش یک فاجعه محیط زیستی است که فقط در قالب خبر در سرتیتر رسانه‌ها گنجانده می‌شود.
با تمام این تفاسیر باید پرسید چه میزان درختکاری و توجه به محیط سبز برای مردمی که به سمت آپارتمان نشینی پیش رفته‌اند اهمیت دارد؟ دولت و شهرداری علی الخصوص سازمان محیط زیست چه میزان به حفظ و نگهداری محیط زیست توجه می‌کند؟ به نظر شما قوانین تصویب شده موجود مانع از بین رفتن درختان می‌شود؟ آیا برنامه‌ای برای درختانی که هر ساله به بهانه‌های مختلف از آتش سوزی و قاچاق گرفته تا خشکسالی از بین می‌روند وجود دارد؟ همه سوالاتی است که افکار دوستداران محیط زیست را درگیر خود می‌کند.
توجه به محیط زیست در ادیان مختلف
همه ساله روز درختکاری با برنامه‌های متنوع در بوستان‌های مختلف کشور به همت شهرداری و سازمان‌های دیگر با پویش‌های همچون «درخت دوستی بنشانیم»، «یه عالمه درخت»، «روز تفکر سبز »و...با نامگذاری‌های پرمحتوا برگزار می‌شود و توجه به محیط زیست بویژه درختان خود را در قامت یک روز زمستانی نشان می‌دهند فارغ از اینکه محیط زیست همه روزه نیاز به توجه دارد.
منابع طبیعی جایگاه خاصی در ادیان مختلف دارند
در ادیان و فرهنگ‌های مختلف جهان، درخت و محیط زیست جایگاه خاصی دارد. دین مقدس اسلام نیز بشر را به کاشت درخت تشویق و ترغیب کرده است و بعضی از بزرگان دین به این امر اشتغال داشته‌اند. حضرت علی علیه السلام در مدینه باغ های خرمای فراوانی به وجود آورد و بیشتر آنها را در راه خدا وقف کرد. رسول اکرم صلی الله علیه و آله درباره ثواب درختکاری فرمودند: هر که درختی را بکارد تا به ثمر برسد، خدا در عوض آن، درختی را در بهشت به او اختصاص می دهد.و همچنین در جایی دیگر سفارش نموده «هر مسلمانی که بذری بیفشاند یا نهالی بنشاند و از حاصل آن بذر و نهال، پرنده یا انسانی بخورد، برای او صدقه محسوب می‌شود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها در سخنرانی‌های خود از محیط زیست و حفظ جنگل‌ها و از غرس برخی نهادهای مضرّ در بعضی از نقاط کشور به منظور جلوگیری از پیشرفت صحرا و بیابان‌زایی انتقاد کردند و گفتند: دستگاههای مسئول باید از چنین اقداماتی جلوگیری کنند، ضمن اینکه برای حفظ جنگل‌ها و مراتع باید تلاش کرد و دستگاههای ناظر از جمله دستگاه قضایی در جلوگیری از تعرض به جنگل کمال اهتمام را داشته باشند.
یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی در هر کشور اهمیت دادن به محیط زیست است که برخورداری ازجنگل‌های وسیع می‌تواند
با تمام این تفاسیر باید توجه کنیم یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی در هر کشور اهمیت دادن به محیط زیست است که برخورداری از جنگل‌های وسیع می‌تواند یکی از شاخص‌ها توسعه یافتگی باشد؛ سرانه جنگل در دنیا به میزان ۸هزارمتر برای فرد است، در ایران برای هر نفر کمتر از ۲ هزار متر است به بیانی یک چهارم جهانی هستیم، متاسفانه از لحاظ اهمیت دادن به جنگل در سطح دنیا در شرایط مطلوبی قرار نداریم ، علت اصلی آن هم تخریب شدید جنگل‌ها در چند سال اخیر بوده است.
در هم راستا محمد باقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی به مناسبت روز درختکاری پس از کاشت یک اصله نهال در فضای سبز مجلس، با اشاره به سنت بسیار پسندیده درختکاری در فرهنگ اسلامی و ایرانی، گفت: بحث مربوط به حفاظت از محیط زیست و فضای سبز مخصوصاً بحث درختکاری و حفظ درختان از اولویت مردم و مسئولان است و در مجلس شورای اسلامی نیز توجه به مسائل محیط زیست از اولویت‌ها می‌باشد.
سمیه رفیعی رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی در مورد اهمیت درختان در روز درختکاری به خبرنگار خانه ملت می‌گوید: به دلیل مختلفی از قبیل تغییر شرایط اقلیمی در بسیاری از مناطق دنیا شاهد حوادث طبیعی چون آتش سوزی‌های پی در پی در جنگل‌ها هستیم که در کشور ما هم متأسفانه تجربه شد. بی شک بحران‌های محیط زیست در خیلی از موارد قابل پیش بینی و تا حدودی پیشگیری هستند.
شرایط اقلیمی ایران برای فعالان محیط زیست ناشناخته نیست
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای می‌افزود: مدیریت حفاظت از عرصه‌های طبیعی در سایه نظارت امکان پذیر هستند به فرض مثال در سال‌های اخیر شاهد رشد بارش‌های متعدد بودیم این موضوع تهدیدی بود که قابلیت تبدیل شدن به فرصت را در سایه مدیریت درست داشت، شرایط اقلیمی ایران برای فعالان محیط زیست ناشناخته نیست و بهتر بود از این تجربیات در مدیریت کلان محیط زیست استفاده می‌کردند.
باید این سوال را از مدیران اجرایی و متولیان محیط زیست بپرسیم که چرا با آتش سوزی جنگل‌ها اقدامی در راستای حفظ باقی درختان صورت نمی‌گیرد که شاهد تکرار این تخریب غیرقابل بازگشت محیط زیست نباشیم
رفیعی روز درختکاری را فرصت مناسبی برای حفاظت از درختان می‌داند و می‌گوید: روز درختکاری فرصت مناسبی است که موضوع حفاظت از درختان جنگلی را مورد بررسی قرار دهیم و جدای از نامگذاری چنین روزی به نام درختکاری در تقویم باید به بحران‌های که باعث نابودی درختان می‌شود بیش از گذشته توجه کنیم. باید این سوال را از مدیران اجرایی و متولیان محیط زیست بپرسیم که چرا با آتش سوزی جنگل‌ها اقدامی در راستای حفظ باقی درختان صورت نمی‌گیرد که شاهد تکرار این تخریب غیرقابل بازگشت محیط زیست نباشیم.
نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه می‌دهد: زمانی که بحرانی مانند آتش سوزی درختان جنگلی را می‌سوزاند چه میزان نیروی متخصص برای مهار آتش وارد عرصه می‌شوند و یا چه میزان تجهیزات پیشرفته داریم که آتش شعله‌ور شده را کنترل کنیم؟ جدای آتش سوزی هر کدام از مناطق جنگلی ایران با آسیب‌هایی همچون هجوم انواع بیماری‌ها و آفت‌ها و تعرضات و تخریب‌های گوناگون مواجه هستند.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی تاکید می‌کند باید تجهیزاتی برای حفاظت از جنگل‌ها به کار ببریم که از آخرین فناوری‌های روز برخوردار باشد تا در فرآیند مدیریت عرصه‌های جنگلی و مدیریت بحران نتایج مثبتی بگیریم. در گام نخست باید گزارش آخرین وضعیت جنگل‌ها در کشور مشخص شده باشد و اولویت های حفاظتی بر اساس این گزارش تعیین شوند. قطعا حراست از ذخایر ژنتیکی درختان جنگلی بومی اولویت اول خواهد بود که در سایه عدم مدیریت صحیح و اصولی و عدم آگاهی مناسب جوامع محلی، استفاده بیش از حد و دست‌اندازی‌ها به طبیعت رخ می‌دهد و در پی آن آسیب‌های نظیر فرسایش خاک، طوفان‌های سهمگین و باران های سیل آسا را به شاهد خواهیم بود برای جلوگیری از این دست درازی بیش از حد انسان به طبیعت باید در کنار معیشت اهالی منطقه به فرهنگسازی در راستای حفاظت از درختان جنگلی هم توجه کنیم.
نقش قوه قضائیه را در حفاظت از جنگل‌ها مثبت است
رفیعی نقش قوه قضائیه را در حفاظت از جنگل‌ها مثبت ارزیابی کرد و به خانه ملت می گوید: در خصوص حفاظت از درختان جنگلی و ممانعت از استفاده غیرقانونی از جنگل‌ها قوه قضائیه به خوبی ورود پیدا کرده است، حفظ و نگهداری از محیط زیست در اصل ۵۰ قانون اساسی آورده و تخریب آن ممنوع اعلام شده، اما تاکنون آنطور که شایسته این قانون بوده به آن اهتمام نشده است خوشبختانه شاهد اقدامات خوشایندی از طرف قوه قضائیه در خصوص حفاظت از محیط زیست به ویژه درختان جنگلی هستیم سازمان جنگل‌ها و مراتع هم با بهره گیری از فناوری های نوین رصد تمام مناطق تحت مدیریت خود را در دستور کار قرار داده و با استفاده از برنامه های نرم افزاری هر نوع تغییر در مناطق را رصد می‌کند. امیدواریم که برخورد جدی با تخلفات محیط زیستی صورت بگیرد تا شاهد اره شدن شبانه درختان به صورت غیر قانونی نباشیم.
نماینده مردم تهران در ادامه خاطرنشان می‌کند: مقام معظم رهبری به محیط زیست توجه ویژه‌ای دارند و هر ساله در روز درختکاری درختان مثمری غرس می‌کنند همین اهتمام داشتن و تکرار چنین اتفاقات خوبی در حوزه محیط زیست موجب نهادینه شدن فرهنگ حفاظت از محیط زیست و ارزش درختکاری می‌شود.
تنها یک عامل منجر به نابودی درختان نیست
در ادامه معین الدین سعیدی عضو فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی در خصوص روز درختکاری و هفته منابع طبیعی به خبرنگار خانه ملت می‌گوید: در تخریب محیط زیست بویژه در جنگل‌ها تنها عوامل انسانی نیستند که منجر به نابودی و تخریب درختان می‌شوند، بلکه عوامل طبیعی هم در نابودی جنگل‌ها نقش داشته که می‌توانست با پیش بینی مسئولان جلوگیری شود در این بین نهادهای درگیر از سازمان مدیریت بحران گرفته تا سازمان محیط زیست و سازمان جنگل‌داری کشور مهره اصلی حفاظت از جنگل‌های ایران هستند که هیچ کدام به درستی از درختان جنگلی حفاظت نکردند در صورتی که در بودجه همیشه ردیف مشخصی برای آنها اختصاص داده می‌شود.
سعیدی تاکید می‌کند: مهندسان و کارشناسان در حوزه حفظ محیط زیست ایده‌های مناسبی برای حفاظت و حتی گسترش محیط زیست دارند که با کمترین هزینه عملیاتی کردن آنها شدنی است. اگر به درختکاری اهمیت داده شود بسیاری از مشکلات اقلیمی حل شدنی خواهد بود.
نماینده مردم چابهار، نیکشهر، کنارک، قصرقند و دشتیاری در مجلس شورای اسلامی، می‌افزود: برای مهار آتش سوزی درختان جنگلی که سال‌های متمادی شاهد آنها هستیم یکی از پیشنهادات موثری که داده شد استفاده از بالگردهای ارتش بود و از همه مهمتر فرهنگسازی در حفظ و نگهداری از درختان بسیار نقش موثری دارد و زندگی با یک دانه شروع شده و با آب ادامه داشته بر همین اساس می توان گفت آب و درخت دو عنصر حیاتی زندگی هستند.
سالانه شاهد فرسایش حدود ۱۵تن خاک هستیم این رقم در حوزه جنوب گاهی به صد تن هم می‌رسد
عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط زیست تصریح می‌کند: درختکاری بهترین راهکار مقابله با فرسایش خاک است که تا حدودی به این موضوع بی توجه بودیم و سالانه شاهد فرسایش حدود ۱۵تن خاک هستیم این رقم در حوزه جنوب گاهی به صد تن هم می‌رسد. درختکاری می‌تواند مانع از فرسایش خاک شود تاثیر مستقیمی در کشاورزی و معیشت مردم خواهد داشت جدای از بحث معیشت نقش موثر محیط زیست در کاهش آلودگی هوا بسیار پررنگ است.
نماینده مردم در مجلس یازدهم ادامه می‌دهد: در آموزه‌های دینی به درختکاری و کاشتن نهال بسیار سفارش شده و بارها به آن تاکید شده که اگر قیامت برپا شد و شما مشغول کاشت درخت بودید دست از اینکار بر ندارید، روز درختکاری و هفته منابع طبیعی بهانه‌ای است برای قدردانی از محیط زیست بابت نعماتی که به بشر هدیه می‌دهد.
عضو فراکسیون محیط زیست مجلس یازدهم می‌گوید: درختان می‌توانند کمک بزرگی برای معیشت انسان باشند به شرطی که بشر با استفاده نادرست مثل قاچاق چوب باعث آسیب زدن به درختان نشود که این بی مهری به طبیعت بی شک بازگشت آن به خود انسان خواهد بود و منجر به اتفاقات ناخوشایند مثل باران‌های سیل آسا و فرونشست زمین خواهد بود که تمام آثار آن باز به سمت بشر باز می‌گردد.
 |
کلام پایانی؛در این روزهایی که آسمان دریغ قطره‌ای باران را بر زمینیان ورزیده، توجه به درختکاری در کنار عدم اقدامات کارآمد نکته مهمی محسوب می‌شود. قطع درختان و آسیب به پوشش گیاهی تنها کل فاجعه‌ای که رخ می‌دهد نیست؛ تاثیر این فاجعه در خشکسالی و یا سیل و تخریب کوهپایه‌ها و آسیب‌های متعدد است. درختکاری و اهتمام بر نگهداری از درختان نه تنها یک ضرورت بلکه یک مسئله اورژانسی و حیاتی محسوب می‌شود. مسئولین به جای صرف هزینه‌های میلیاردی برای جبران سیل و فرونشست زمین و ریزگردها، به حفظ نگهداری و افزایش پوشش گیاهی و درختان تمرکز کند تا طبیعت چرخه طبیعی خود را بازیابد.
گزارشگر: محبوبه اشرفی پیمان
نظر شما