به گزارش گروه سلامت طبنا (خبرگزاری سلامت) از مدیکال‌اکسپرس، واکسن‌ها به بدن کمک می‌کنند تا در برابر بیماری‌های مهلک و خطرناک، خود را ایمن کند.
اولین واکسن که واکسن آبله بود، در سال ۱۷۹۶ تولید شد. یک پزشک بریتانیایی به نام ادوارد جنر، با استفاده از آبله گاوی، واکسنی تولید کرد که بدن را در برابر بیماری مرگبار آبله ایمن کند.
واکسن‌ها، سازوکار یک عفونت را بدون اینکه موجب بیماری شوند، تقلید می‌کنند.
یکی از ساده‌ترین روش تولید واکسن، گرفتن کل عامل بیماری‌زا و تخریب آن است. تضعیف عامل بیماری‌زا باعث می‌شود، آن به شکل کاملا ضعیفی بروز کند.
واکسن‌های ضعیف‌شده، مانند واکسن سرخک، اوریون و سرخجه، شکل ضعیف‌تر ویروس یا باکتری را به بدن وارد می‌کنند. این بیماری‌زاها آنقدر ضعیف هستند که نمی‌توانند فرد را بیمار کنند اما سیستم ایمنی بدن با آنها آشنا می‌شود و در آینده اگر یکی از این بیماری‌زاها وارد بدن فرد شوند، سیستم ایمنی بدن به سرعت با آن مبارزه می‌کند.
معمولا این واکسن‌ها می‌توانند موجب واکنش قوی و با دوام سیستم ایمنی بدن شوند و سال‌ها اثر آن حفظ شود. البته برخی از واکسن‌ها به مرور زمان اثر خود را در بدن از دست می‌دهند و باید دوباره تزریق شوند. به واکسن‌های بعدی تقویتی می‌گویند.
در روش دیگر تولید واکسن، از مواد آنتی‌ژن (تولیدکننده پادتن) استفاده می‌شود. وقتی فردی به یک عامل بیماری‌زا آلوده می‌شود، سیستم ایمنی بدن آن را به شکل تکه‌های کوچک می‌بیند. به این تکه‌ها، مواد آنتی‌ژن می‌گویند که دانشمندان برای تولید واکسن جدید از آنها استفاده می‌کنند.
البته تمام آنتی‌ژن‌ها نمی‌توانند موجب تحریک سیستم ایمنی بدن برای تولید پادتن شوند، بنابراین دانشمندان باید عامل بیماری‌زای مناسبی انتخاب کنند. در واقع آنها یک یا چند عامل بیماری‌زا را انتخاب و بررسی می‌کنند.
در واکسن، مواد نگهدارنده، تثبیت‌کننده و امولسیون‌کننده، مانند شیمیایی تیومرسال، جیوه، ژلاتین، پلی‌سوربات هم وجود دارد. مواد نگهدارنده جلوی آلوده شدن واکسن‌ها به وسیله باکتری‌ها و قارچ‌ها را می‌گیرد و تثبیت‌کننده‌ها واکنش سیستم ایمنی بدن را برای تولید پادتن و ایجاد ایمنی طولانی‌مدت افزایش می‌دهند.
سپس وقتی یک واکسن تولید شد، مراحل آزمایش چند مرحله‌ای آن شروع می‌شود. این آزمایش ابتدا روی حیوانات و بعد روی تعداد بسیار کمی از انسان‌ها که داوطلبانه به فرایند آزمایش می‌پیوندند، انجام می‌شود. در مرحله بعد تعداد بیشتری از افراد تحت آزمایش قرار می‌گیرند.
بدین ترتیب دانشمندان ایمنی و عوارض جانبی احتمالی را بررسی می‌کنند. اگر واکسن ایمن و موثر بود، باید به تایید سازمان‌های مربوطه برسد و سپس وارد چرخه ایمنی‌سازی بدن انسان شود.
به گزارش طبنا، مراحل تولید یک واکسن جدید، گاهی ۱۰ سال یا بیشتر طول می‌کشد، اما با فناوری‌های جدید امروزه، تولید واکسن بسیار سرعت گرفته و محققان در مدت زمان بسیار کمتر می‌توانند واکسن جدیدی را به بازار عرضه کنند.
مترجم: نادیا زکالوند
نظر شما