به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری سلامت، یاسر موحدفرد، زاده ۲ فروردین ماه ۱۳۶۰ در شهر تهران است، او تا کنون با راه اندازی موسسههای گوناگون فرهنگی، هنری، آموزشی و پژوهشی توانسته است، دو دهه فعالیتهای فردوسی پژوهی را بدون بودجه دولتی راهبری نماید. از جمله فعالیتهای ملی او میتوان به همکاری برای راهاندازی نهادهای ملی میتوان به بنیاد فردوسی، ستاد ترویج فرهنگ پهلوانی کشور، انجمن پاسداشت مفاخر ایران، موسسه فرهنگی هنری چند منظوره فردوسی توسی، پایگاه خبری شاهنامه، فدراسیون جهانی کشتی باچوخه، هیات فراگیر پهلوان خندق ویژه هنرمندان و ورزشکاران، خیریه مهرآفرین سپاس، انجمن هنرهای سنتی و صنایع دستی پارس، انجمن صنفی موسسات فرهنگی هنری و مراکز مهارت آموزی استان تهران و کانونهای هنر نقالی و آیینهای پهلوانی و آفرینشهای هنری کودکان و نوجوانان، اشاره کرد. به همین بهانه گفتوگویی با او داشتیم که در ادامه میخوانید.
یاسر موحدفرد؛ دبیرکل بنیاد فردوسی و مدیرعامل موسسه فردوسی توسی در خصوص فعالیتهای فردوسی پژوهی در دو دهه اخیر این بنیاد گفت: با علاقه وافری که به مفاخر ایرانی اسلامی داشتم، همزمان با ثبت هزاره فردوسی در سال ۱۹۹۰ تلاش کردیم تا در آغاز جوانی با راه اندازی انجمن پاسداشت مفاخر ایران با مجوز سازمان ملی جوانان فعالیتهای رسمی خود را آغاز کنیم؛ اگرچه پیشتر فعالیتهایی در قالب همکاری با خانه دانشجو و گروه فرهنگی روزنامه سراسری دانشجویان ایران با نام آذر را از سال ۱۳۷۷ آغاز کرده بودم و فعالیتهای گستردهای در عرصه قصههای قرآنی و مفاخر عرفانی و ادبی در فرهنگسراهای تهران و نهادهای دانشگاهی و فرهنگی سراسر ایران داشتیم. در سال ۱۳۸۲ همزمان با مدیریت کانونهای فرهنگی هنری دانشگاه خواجه نصیر، نخستین بزرگداشت فردوسی با نام پاژ (زادگاه فردوسی) را دبیری کردم. در سال ۱۳۸۴ به گونه رسمی با مجوز سازمان وقت میراث فرهنگی و گردشگری، بنیاد فردوسی را در دو شهر تهران و مشهد با همکاری شاهنامه پژوهان و هنرمندان نامدار راه اندازی کردیم.
او افزود: در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ توانستهایم با پیگیریهای فراوان سهمیه ثبتهای جهانی ایران در یونسکو را به ۴ ثبت که عالیترین سطح جهانی است، برسانیم. ثبتهای جهانی هزاره پایان سرایش شاهنامه فردوسی و ۸۵۰ امین زندگی فعال خواجه نصیر به پیشنهاد رسمی ام در همین دو سالانه در فهرست رویدادهای فرهنگی، هنری و علمی یونسکو به ثبت جهانی رسید. در همان دوسالانه در سال ۲۰۱۰ آیینهای پهلوانی و زورخانهای ایران با همکاری فدراسیون ملی پهلوانی و در سال ۲۰۱۱ هنر نقالی را با همکاری خانه تاتر، بنیاد فردوسی، مرکز هنرهای نمایشی و پژوهشگاه میراث فرهنگی به ثبت جهانی رساندیم. از دیگر سو آیین چوگان همراه با روایتگری شاهنامه و موسیقی سنتی را برای ثبت جهانی در سال ۲۰۱۷ یاری رساندیم و نیز برای ثبت جهانی شهر یادگیرنده ادبی مشهد در سال ۲۰۲۰ به عنوان پشتیبان رسمی همکاری فعالانه داشتهایم. همکاری برای ثبتهای جهانی کشتی پهلوانی و کشتی باچوخه در اتحادیه جهانی کشتی (فیلا) به عنوان کشتیهای سنتی ایران به فرجام رسید و خوشبختانه فدراسیونهای جهانی ورزشی کشتیهای ملی به میزبانی ایران راه اندازی شد.
موحدفرد توضیح داد: پیشنهاد راه اندازی ستاد ترویج فرهنگ پهلوانی کشور با همکاری ۴۴ نهاد و وزارتخانه هم از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای فرهنگ عمومی کشور به پیشنهادمان به انجام رسید و توانستهایم تنها ۳ سال بدون بودجه این ستاد ملی را به عنوان دبیر کشوری راهبری نمایم که با ناملایماتی اکنون نیمه تعطیل شده است. ریاست کمیتههای فرهنگی فدراسیون ملی پهلوانی و فدراسیون جهانی کشتی باچوخه و همکاری با بیش از ۵۰ فدراسیون ملی ایرانی برای ترویج فرهنگ پهلوانی هم در دستور داشتهایم. دبیری شورای فرهنگی در یک دوره دولتی در سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم تجربههای ارزشمندی برایم فراهم کرده است تا نسبت به این سه حوزه ارزشمند، اطلاعات کاملی دریافت نمایم و بتوانم به عنوان پشتیبان ثبتهای جهانی یونسکو هماره به عنوان مشاور، فعالانه همکاری نمایم.
مدیرعامل موسسه فردوسی توسی با اشاره به فعالیتهای ویژه بنیاد فردوسی در راستای ارتقای جنبش فردوسی شناسی و ترویج فرهنگ پهلوانی توضیح داد: با یک برنامه ده ساله تلاش کردیم تا چندین ثبت جهانی را در یونسکو از سوی ایران پیگیری نماییم. در آغاز نهادهای متولی فرهنگی تنها تاییدهایی داشتند اما حاضر به نامه نگاری با یونسکو هم نبودند و اعلام میکردند بنیاد فردوسی خود پیشنهادهایی را به کمیسیون ملی یونسکو در ایران اعلام نماید تا آنکه با همکاری همین کمیسیون ملی توانستیم، تنها در دوسالانه ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ هزاره پایان سرایش شاهنامه فردوسی برپایه هجری خورشیدی و آیینهای پهلوانی و هنر نقالی در یونسکو به نام ایران را به ثبت جهانی برسانیم. بنیاد فردوسی با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و سفارتهای ایران در کشورهای جهان در بسیاری از کشورها ویژه برنامههای گوناگون فرهنگی، پژوهشی، ادبی و هنری برگزار نموده است که در این میان ثبت رویداد هزاره شاهنامه فردوسی که در ۲۵ اسفند ۱۳۸۸ به ثبت جهانی رسید، بهانهای شد تا کتابخانهها، موزهها و دانشگاههای معتبر جهان با همکاری نهادهای فرهنگی ایران به ویژه بنیاد فردوسی با همکاری ایرانیان خارج کشور و ایران دوستان و فارسی زبانان و فارسی آموزان سراسر جهان بخشهایی را به شاهنامه فردوسی اختصاص دهند. بسیاری از کشورها شاهنامه فردوسی که بزرگترین کتاب حماسی جهان است و هر نسخه این میراث مکتوب جهانی بیش از ۵۰ هزار بیت دارد را به زبانهای زنده دنیا یا در حال برگردان داشتند یا اگر ترجمههای ارزشمندی داشتهاند که برخی به سده نوزدهم میلادی برمیگشت، باز چاپ کردند.
او اضافه کرد: در سالهای پیشین بازگرداندن شاهنامه شاه تهماسب، ارزشمندترین و گرانقیمتترین میراث مکتوب جهانی از موزه متروپولیتن آمریکا به موزه هنرهای معاصر ایران با رایزنی شایستهای پس از ۳۰۰ سال به ایران به فرجام رسید. در سال ۲۰۰۶ شاهنامه بایسنقری که در گنجینه کاخ موزه گلستان در پایتخت ایران نگهداری میشد در حافظه جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسید. جالب توجه است در همین دو دهه اخیر کرسی شاهنامه پژوهی با نام پروژه شاهنامه با اختصاص پایگاه اینترنتی در دانشگاه کمبریج انگلستان راه اندازی شد و ۷۳۰ نسخه مشهور شاهنامه فردوسی در جای جای جهان تصویربرداری شده و در این پایگاه به گونه مجازی در اختیار همگان قرار داده شده است. با بستن تفاهم نامه رسمی بنیاد فردوسی با فدراسیون ملی پهلوانی و زورخانهای، پس از ثبت ملی و جهانی آیینهای پهلوانی، روز اختصاصی فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانهای در گاهشمار رسمی ایران در ۱۷ شوال به مناسبت رزم پهلوانانه امام علی در نبرد خندق ثبت ملی شد و پس از آن ستاد ترویج فرهنگ پهلوانی کشور که نخست در سال ۱۳۸۸ آییننامهای رسمی برای برخی نهادهای دانشگاهی و فرهنگی داشت با اصلاح همان آییننامه به پیشنهادم به آییننامه ترویج فرهنگ پهلوانی و توسعه ورزش زورخانهای در سال ۱۳۹۳ خورشیدی تغییر نام یافت و با ابلاغ شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای فرهنگ عمومی کشور با همکاری ۴۴ نهاد و سازمان و وزارتخانه با همکاری دانشگاهها و مدرسههای کشور زیربنایی در حوزه ورزشی و فرهنگی به ترویج فرهنگ پهلوانی پرداخته شد به گونهای که مردان و بانوان برتر مروج فرهنگ پهلوانی به ویژه در حوزه ورزشی و سپس از منظر فرهنگی مطرح شدند و از سوی ستاد ترویج فرهنگ پهلوانی کشور در سطح استانی و ملی تقدیر میشدند البته آن چنان که گفته شد با آنکه در حدود ۳ سال این ستاد با دبیری ام به خوبی فعال بود اما با ناملایمتهایی نیمه تعطیل شده است که امیدوارم با تدبیری دوباره فعالسازی شود با این وجود بنیاد فردوسی هم چنان ارتباطهای شایستهای با همان نهادها و افراد شاخص آن ستاد داشته و دارد که هواداران فرهنگ پهلوانی همچنان برنامههای شایستهای را در کشور راهبری میکنند.
دبیرکل بنیاد فردوسی در پایان تاکید کرد: از دیگر ثبتهایی که در گاهشمار رسمی ایران با همکاری شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای فرهنگ عمومی کشور انجام شد، افزوده شدن پاسداشت زبان فارسی به رویداد بزرگداشت حکیم فردوسی در ۲۵ اردیبهشت ماه در گاهشمار رسمی ایران بوده است که همه ساله به همین بهانه، دستکم یک ماه بزرگداشت حکیم فردوسی با راهبری بنیاد فردوسی و موسسه فردوسی توسی در ایران و جهان با همکاری نهادهای فرهنگی، هنری و دانشگاهی ویژه برنامههایی برگزار میشود که تا کنون ۱۵ دوره بزرگداشت حکیم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی برگزار شده است. احیای هنر موسیقی حماسی و هنر نقالی و شاهنامه خوانی و آیینهای پهلوانی و اقبال هنرمندان هنرهای نمایشی و هنرهای تجسمی به شاهنامه فردوسی و نگارش و پژوهشهای گوناگون در زمینه دانشنامه شاهنامه فردوسی به ویژه تصحیحها و ویرایشهای علمی پژوهشی به ویژه از سوی امنای بنیاد فردوسی از جمله فعالیتهای گسترده یک دهه اخیر بوده است.
گفت و گو: پرستو خلعتبری
نظر شما