سازمان انتقال خون ایران طی ۴ دهه پس از انقلاب اسلامی ایران و بیش از گذشت ۴۵ سال از زمان تأسیس آن در سال ۱۳۵۳ (۹ مرداد ماه) گامهای توسعه و بالندگی و رشد را طی کرده است و هر تهدیدی را به فرصتی برای توسعه بدل کرده است. به طوری که در طی این سالها توانسته است جایگاه خود را در بین کشورهای منطقه و دنیا و نزد سازمان جهانی بهداشت ارتقا بخشد.
سازمان انتقال خون ایران با تکاپوی بی وقفه علمی و فرهنگی توانسته است خون فروشی را که از پیش از تاسیس این سازمان در سال ۱۳۵۳ رواج داشت به اهدای خون جایگزین و سپس به اهدای خون 100 درصد داوطلبانه و بدون چشم داشت و با اهداف انسان دوستانه و ایثارگرانه بدل کند. به طوری که در سال 2007 (۱۳۸۶) اهدای خون در کشور به صورت 100درصد داوطلبانه اعلام شد. در حال حاضر با ارتقای سطح آگاهی عموم مردم و فرهنگ سازی در زمینه اهدای خون داوطلبانه و شناساندن اهمیت رفتارهای پرخطر به جامعه و تلاش در جهت ارتقای رضایتمندی اهداکنندگان اکنون جامعه اهداکنندگان خون در حال تبدیل به جامعه اهداکنندگان آگاه و مستمر است و شاخص اهدای مستمر خون در سال 98 نزدیک به 60 درصد رسیده است.
شاخص اهدای خون مستمر به عنوان یکی از شاخصهای ارتقای مراکز انتقال خون در دنیا شناخته می شود. این شاخص در بعضی از استانهای کشور ما نظیر استان سمنان به 80 درصد می رسد.
امروز با نهادینه شدن فرهنگ اهدای خون و آگاهی بخشی به جامعه خصوصاً اهداکنندگان خون سازمان انتقال خون ایران توانسته است اهدای خون هیجانی را به سمت اهدای خون آگاهانه و مسوولانه به جهت افزایش ضریب امنیت خون سوق دهد.
راه اندازی مراکز جامع اهدای خون برای به دست آوردن خون و فرآورده های آن نظیر پلاکت و پلاسما به طور مستقیم از اهداکنندگان و تکریم مناسب و در شان اهداکنندگان خون در تمامی استانهای کشور از دستاوردهای مهم این سازمان است. به طوری که در تمامی استانهای کشور می توان پلاکت را به صورت پلاکت فرزیس از اهداکنندگان تهیه کرد.
در حال حاضر پس از گذشت ۴۵ سال از زمان تاسیس سازمان انتقال خون ایران در ۹ مرداد ۱۳۵۳ روز به روز این سازمان در تامین خون و فرآورده های آن برای بیماران به خصوص بیماران خاص کیفیت محصولات را افزایش داده است.
استفاده از روشهای غربالگری دقیق و پیشرفته جهت شناسایی عوامل عفونی مثل هپاتیت B و هپاتیت C و اچ آی وی و استفاده از خون اشعه دیده و گلبول قرمز شسته شده و استفاده از کیسه های کم لکوسیت برای بیماران خاص که توان استفاده از خون کامل را ندارند از جمله دستاوردهای سازمان انتقال خون ایران است.
در حال حاضر سلامت خون های اهدایی در کشور با انجام شیوه های غربالگری اهداکنندگان بار اولی و اجرای طرح واکسیناسیون اهداکنندگان مستمر علیه ویروس هپاتیت B و افزایش کیفیت تست های غربالگری و شیوه های نوین آزمایشگاهی، به ریسک صفر اهدای خون نزدیک شده است و هم اکنون طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت سلامت خون ایران همپای کشورهای اروپایی و بالاتر از امریکا است.
اکنون با گذشت ۴۵ سال از تاسیس سازمان انتقال خون ایران در سال ۱۳۵۳ میزان خون اهدایی تا پایان اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ از مرز ۵۲ میلیون واحد گذشت.
ایران در حال حاضر از نظر شیوع پایین عفونت ها در میان اهداکنندگان خون در کشورهای منطقه مدیترانه شرقی (EMRO) رتبه نخست را دارد.
ایران به همراه تونس دو کشور منطقه هستند که به تولید داروهای مشتق از پلاسما میپردازند:
1. آلبومین
2. IVIG (ایمنوگلوبولین)
3. فاکتور ۸
4. فاکتور ۹ انعقادی
آمار اهدای خون در بدو تاسیس سازمان انتقال خون ایران در سال ۱۳۵۳ ، دوازده هزار و سیصد وپنجاه و چهار(12354 ) واحد بود. در حالی که این آمار در پایان سال ۱۳۹۸ به دو میلیون و چهارصد و شش(2000406) واحد افزایش یافته است.
به رسمیت شناخته شدن ایران به عنوان مرکز همکار سازمان جهانی بهداشت در زمینه آموزش و پژوهش سلامت خون در منطقه مدیترانه شرقی در سال ۱۳۹۲ و تائید دوباره در سال ۱۳۹۶ و تمدید آن برای یک دوره ۴ ساله دیگر پس از بازرسی سازمان انتقال خون توسط بازرسان سازمان جهانی بهداشت از موفقیت های بزرگ سازمان انتقال خون ایران محسوب می شود و در حال حاضر ایران همکار در تدوین برنامه راهبردی انتقال خون کشورهای منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت است.
بیش از ۸۵ درصد از خونهای کامل اهدایی در سطح جهان تبدیل به فرآورده های خونی می شوند. در حالی که متوسط این نرخ در کشورهای عضو منطقه مدیترانه شرقی ۶۵ درصد است، ایران با تبدیل بیش از ۹۷ درصد خونهای اهدایی مردم به فرآورده های خونی در رده کشورهای با درآمد بالا قرار دارد.
در حال حاضر بیشترین میزان اهدای خون در منطقه مدیترانه شرقی در ایران صورت می گیرد. به طوری که از ۹/۹ میلیون واحد خون اهدایی در این منطقه بیش از ۲ میلیون اهدای خون در کشور ما انجام می شود.
شاخص اهدای خون نسبت به ۱۰۰۰ نفر جمعیت در کشور ما ۲۵ در هزار است. در صورتی که در کشورهای عضو مدیترانه شرقی14.9 است.
در حالی که امروز هنوز ۷۰ کشور جهان به اهدای خون جایگزین و پولی وابسته اند، ایران از سال ۲۰۰۷ (۱۳۸۶) به اهدای خون صد در صد داوطلبانه دست یافته است که اولین کشور در منطقه بوده است.
امروز با گسترش فعالیت شبکه ملی خون رسانی کشور توزیع عادلانه خون سالم و فرآورده های آن در کشور دستاوردی بزرگ است. به نحوی که نیاز مبرم به تامین خون در هر جای کشور به آسانی قابل انجام است، امروز عدالت در کیفیت و کمیت تامین خون و فرآورده های آن را شاهد هستیم. به نحوی که در کیفیت خونهای اهدایی در تهران هیچ تفاوتی با دورافتاده ترین نقاط کشور ندارد.
نظر شما