به گزارش گروه سلامت طبنا(خبرگزاری سلامت)، افسانه محمدزاده در ابتدا به مهمترین عامل ناباروری در زنان اشاره کرد و گفت: سن، مهم ترین عامل ناباروری در زنان است.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، تاکید کرد: خانمها باید توجه کنند که پس از ۳۵ سالگی قدرت باروری زنان کاهش پیدا میکند. اگر ما ناباروری را یک سال تلاش ناموفق برای بارداری بدانیم، برای خانمهای بالای ۳۵ سال این مدت به 6 ماه کاهش پیدا میکند.
وی، علل ناباروری زنان را در سه دسته اصلی تخمدانی، لولهای و رحمی، تقسیم بندی کرد و گفت: دستگاه تولید مثلی زنان پیچیده است و تخمدانها، لولههای رحمیو رحم نقش اصلی را در فرآیند پیچیده باروری بر عهده دارند. نقش مهم تخمدانها، تولید تخمک بالغ است. در هر سیکل ماهانه، تعدادی تخمک نابالغ در تخمدانها وارد روند رشد میشوند که در حالت طبیعی، معمولاً یک تخمک میتواند روند بلوغ را طی کند و به مرحلهای برسد که قابل لقاح با اسپرم باشد.
وی ادامه داد: نقش مهم دیگر تخمدانها ترشح هورمونهای استروژن و پروژسترون است که علاوه بر ایجاد صفات ظاهری زنانه، وظیفه آمادهسازی بافت دیوار رحم یا آندومتر برای لانهگزینی و رشد جنین را هم بر عهده دارند. بنابراین، اگر اختلالی در عملکرد تخمدانها ایجاد شود، باروری خانم دچار اختلال میشود.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابنسینا ، شایعترین اختلال عملکرد تخمدانها را سندرم تخمدان پلیکیستیک دانست و افزود: سندرم تخمدان پلیکیستیک که در اصطلاح به آن تنبلی تخمدان گفته میشود، یکی از شایعترین علل اختلال هورمونی در خانمها است.
محمدزاده توضیح داد: در این سندرم، که مهمترین نشانه آن بینظمیدر قاعدگی است، روند بلوغ تخمکها و ترشح هورمونهای تولید مثلی دچار اختلال میشود. این سندرم ممکن است با علائم دیگری مانند رشد موهای زائد، به ویژه در صورت و سینه، آکنه و چاقی هم همراه باشد و زمینهساز بروز مشکلات جدی مانند مقاومت به انسولین و دیابت شود.
وی درباره علل لولهای ناباروری، افزود: لولههای رحمییا لولههای فالوپ محل تلاقی تخمک و اسپرم و انجام لقاح است. در واقع، تخمک وقتی به بلوغ میرسد و از داخل فولیکول آزاد میشود، وارد لولههای رحمیمیشود و آنجا با اسپرم لقاح مییابد. سپس، تخمک بارورشده به سمت رحم میرود. بنابراین، اگر لولههای فالوپ دچار هر اختلالی، از جمله التهاب یا چسبندگی یا انسداد باشند، روند باروری هم دچار اختلال میشود.
این متخصص زنان سپس به نقش علل رحمیدر ناباروری اشاره کرد و گفت: رحم جایی است که تخمک بارور شده باید در آن لانهگزینی کند و مراحل رشد و نمو را تا زمان تولد طی کند، بنابراین بسیار مهم است که شرایط رحم مناسب و نرمال باشد. اختلالات رحم، از جمله نامناسب بودن شرایط اندومتر، وجود فیبروم و پولیپ، وجود دیواره یا سپتوم و ناهنجاریهای شکلی مثل تکشاخ بودن رحم میتوانند باعث ناباروری، سقط مکرر و یا زایمان زودرس شوند.
وی درباره روند تشخیص و درمان ناباروری در مرکز ابنسینا، گفت: مهم است که خانم و آقا در کنار هم و همزمان بررسی شوند. بنابراین در ابتدا خانم در کلینیک زنان و آقا در کلینیک مردان ویزیت میشوند. ما در کلینیک زنان ابتدا یک شرح حال و سابقه خانوادگی دقیق از مراجعان میگیریم. نکاتی مثل چگونگی سیکل قاعدگی ماهانه، سابقۀ بارداری قبلی، سابقه درمانهای قبلی، بیماریهای زمینهای مثل اختلالات تیروئید، داروهای مصرفی و سابقه مصرف دخانیات از جمله نکاتی هستند که باید در گرفتن شرح حال در نظر بگیریم. همچنین، مهم است که از سابقه خانوادگی بیمار هم بپرسیم. اینکه آیا در خانواده سابقه ناباروری، سقط مکرر، زایمان زودرس و مردهزایی دارند یا نه. در مرحله بعد، اقدامات تشخیصی لازم مانند آزمایشهای هورمونی، سونوگرافی و یا عکس رنگی رحم درخواست میشود.
این متخصص زنان، تصمیمگیری درباره شیوه درمان را یک کار گروهی دانست و یادآور شد: در مرکز درمان ناباروری ابنسینا پس از انجام اقدامات تشخیصی، هم متخصص ناباروری مردان تشخیص و نظر خود را مینویسد، هم متخصص جنینشناسی و هم متخصص زنان و سپس، با جمعبندی این نظرات بهترین روش درمانی به زوج نابارور پیشنهاد میشود. حتی ممکن است به نظر مشاورهای دیگر تخصصها، مانند غدد، ژنتیک و عفونی هم نیاز باشد که خوشبختانه همۀ تخصصهای مرتبط در مرکز درمان ناباروری ابنسینا حضور دارند.
محمدزاده با بر شمردن سه نوع درمان دارویی، جراحی و درمانهای پیشرفته برای ناباروری زنان، اظهار داشت: در مواردی که علل تخمدانی، مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک مطرح است، ما از درمان دارویی مانند قرصهای ضدبارداری و داروهای تحریک تخمکگذاری استفاده میکنیم. در مواردی که مشکلاتی مانند انسداد لولههای رحمییا وجود فیبرومهای بزرگ و یا سپتوم در رحم تشخیص داده میشوند، ممکن است از روشهای جراحی مثل هیستروسکوپی یا لاپاراسکوپی استفاده کنیم. در مواردی هم لازم است از آی یو آی و همچنین فناوریهای پیشرفته کمکباروری مانند «آی وی اف» یا میکرواینجکشن استفاده کنیم.
نظر شما