تاریخ‌شناس و مورخ جوان با حضور در برنامه صبحگاهی شبکه پنج سیما، وقایع آبان و دی ۵۶ را تشریح کرد.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری سلامت به نقل از روابط عمومی شبکه پنج سیما، مهرزاد بختیاری‌منش در برنامه «سلام تهران» با اشاره به شدت گرفتن فضای بسته و دیکتاتوری شاهنشاهی در دهه ۵۰ و محدودیتی که برای روزنامه‌نگاران حتی در به کار بردن واژه گل سرخ ایجاد شده بود، گفت: در آن زمان، حدود ۱۴۰۰ زندانی سیاسی، محکوم به اعدام شده بودند. کارتر که یک کشاورز در تولید بادام زمینی بود، روی کار آمد. معمولاً وقتی دموکرات‌ها روی کار می‌آمدند، با شعارهایی مثل حقوق بشر و دموکراسی سعی داشتند از رژیم‌های وابسته به خود امتیاز بگیرند. محمدرضا پهلوی هم گمان می‌کرد کارتر شناختی از سیاست ندارد و با یک برنامه‌ریزی می‌توان او را بازی داد.
بختیاری‌منش با اشاره به حرکت‌های نمایشی محمدرضا پهلوی در راه‌اندازی فضای باز سیاسی در ایران، تصریح کرد: گمان او این بود، زندانی‌ها را آزاد و هر وقت بخواهد دوباره دستگیر می‌کند. به چند نشریه ساختگی هم گفته شد چند مطلب علیه ساواک بنویسند. در آبان سال ۵۶، آقا مصطفی خمینی فرزند امام فوت کردند که البته درگذشت ایشان مشکوک و شهادت‌گونه بوده است. همان موقع از ۵ هزار مسجد ایران و حسینیه‌ها و زینبیه‌ها و مهدیه‌ها، سیل تسلیت به سوی امام خمینی، روانه نجف شد. این اتفاق شاه را شوکه کرد، چرا که گمان او این بود که امام بعد از قیام ۱۵ خرداد و تبعید ایشان، باید فراموش شده باشد. جریان فعالان سیاسی و مذهبی به این موضوع شدت بخشیده و شاه دچار نگرانی عجیبی شد. در نهایت در آبان ۵۶ به آمریکا سفر می‌کند و امتیازاتی به کارتر می‌دهد.
این تاریخ‌شناس، انعقاد قرارداد خرید اسلحه و همکاری با اپک در کاهش قیمت نفت را از امتیازهای مهم شاه به کارتر عنوان و تصریح کرد: همان موقع در محوطه کاخ سفید، دانشجوهای ایرانی در آمریکا علیه شاه اعتراض کردند. پلیس فدرال آمریکا، گاز اشک‌آور می‌زند و چشمان شاه و کارتر هم گریان می‌شود و صحنه ننگی برای این دو رقم می‌خورد. بعد از آن، کارتر به ایران می‌آید و در ۱۰ دی ماه، کریسمس را در ایران جشن می‌گیرد و ایران را جزیره ثبات در منطقه می‌نامد. کارتر قصد داشت از شاه برای لابی‌گری صلح میان اسرائیل و مصر استفاده کند.
وی با اشاره به قدرت گرفتن محمدرضا پهلوی در این برهه، افزود: او برای تلافی تبلیغی که برای امام خمینی شده بود، به دستور مسئول جنگ روانی ساواک، در روزنامه اطلاعات آن زمان، که اتفاقاً مدیرش به دلیل کشتن یک فرد دچار نقطه ضعف بود، مطلبی که مهمترین هدفش زیر سؤال بردن هویت امام خمینی بود در ۱۷ دی ماه، چاپ کرد. همزمان بانوان شهرهای مشهد و قم نیز در ۱۸ دی در اعتراض به رفع حجاب تظاهرات کردند و تا ۱۹ دی ادامه داشت. سرانجام دستور کشتار مردم توسط شاه و موافقت رئیس جمهور آمریکا صادر شد. این اتفاق در عرصه جهانی بازتاب زیادی داشت، آنهایی که گمان می‌کردند آمریکا مدافع حقوق بشر است و کارتری که می‌گفت زندانیان ایرانی اعدام نشوند، برای این کشتار ابراز تأسف هم نکردند.
بختیاری‌منش از برگزاری مراسم چهلمین روز شهادت قیام‌کنندگان ۱۹ دی در تبریز و سایر شهرها، گفت: خون‌ریزی‌های مجدد رژیم شاهنشاهی، جامعه و مردم را زخمی کرد، به طوری که در ۲۸ مرداد ۵۷، با وقوع فاجعه سینما رکس آبادان و سوابق و فجایع پیشین شاه، اعتراض‌ها تداوم یافت و به پیروزی ۲۲ بهمن ۵۷ ختم شد. امام خمینی(ره) زمانی که از ایران تبعید شدند، باز هم فعالیت سیاسی داشتند. روحانیون ایران به صورت شبکه‌ای و سازمان‌یافته با امام در ارتباط بودند و صحبت‌های ایشان را در منابر مساجد به گوش مردم می‌رساندند. امام، شجاعت و جسارتی داشتند که کمتر کسی از آن برخوردار بود. ایشان رودرروی شاه هم ایستاد و گفت: لایحه کاپیتولاسیون مایه ننگ ایران است. مردم دیدند کسی که شاه را توصیه می‌کند، می‌‌تواند رهبر باشد و دیکتاتوری را براندازد. امام نزد مردم جایگاه خوبی داشت و از طرفی، این خشم مردم رهبری می‌خواست که هدایتگر باشد و به قیام منجر شود؛ که همین‌گونه هم شد.
گفتنی است برنامه «سلام تهران» برنامه صبحگاهی گروه اجتماعی شبکه پنج سیماست که از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۶:۳۰ تا ۹ صبح با بخش‌های مختلفی چون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی با اجرای مصطفی امامی و صدیقه مرادی روی آنتن شبکه پنج می‌رود.
نظر شما