بیماری‌های غده پاراتیروئید را بشناسید

دکتر مسعود رحمانیان در گفت‌وگو با طبنا(خبرگزاری سلامت )، درباره بیماری‌های غده پاراتیروئید با بیان اینکه کارکرد این غده تنظیم کلسیم و فسفر بدن است، گفت: هر فردی دارای 4 غده پاراتیروئید است که در قسمت جلوی گردن و پشت تیروئید قرارگرفته‌اند، یعنی اگر تیروئید را به یک پروانه تشبیه کنیم 2 غده پاراتیروئید در سمت چپ و دو تا در سمت راست آن قرار  داشته و در هر سمت نیز یکی قسمت بالا و یک قسمت در پایین این غده قرار دارد. وی با تاکید بر اینکه بیماری‌های غده پاراتیروئید شامل پرکاری و کم کاری آن است، ادامه داد: پرکاری این غده باعث افزایش کلسیم و کاهش فسفر در فرد می‌شود که از علائم و عوارض این بیماری می‌توان به ایجاد مکرر سنگ کلیه، زخم معده، فشارخون بالا، افسردگی و یبوست اشاره کرد. این فوق تخصص غدد درون‌ریز با اشاره به اینکه پرکاری و کم‌کاری پاراتیروئید می‌تواند باعث کاهش قدرت تمرکز فرد شود، اظهار کرد: کلسیم یونی است که بر عملکرد اعصاب و عضلات بسیار موثر بوده و افزایش شدید آن می‌تواند باعث کاهش سطح هوشیاری و خواب‌آلودگی بیمار شود. وی خاطرنشان کرد: بسیاری از بیماران مکررا به دلیل سنگ‌ کلیه به پزشک مراجعه می‌کنند که پس از انجام آزمایش‌ مشخص می‌شود کلسیم خون آنها بالا و فسفر خون پایین بوده و در نتیجه دچار پرکاری غده تیروئید هستند، لذا وجه مشخصه تشخیص این بیماری بالا بودن کلسیم و پایین بودن فسفر خون است. این استاد دانشگاه با بیان اینکه از غده پاراتیروئید هورمون پی‌تی‌اچ ترشح می‌شود، عنوان کرد: ترشح زیاد این هورمون باعث می‌شود که کلسیم از استخوان‌ها برداشته شده و وارد خون شود، این مساله باعث می‌شود فرد دچار پوکی استخوان شده و کلسیم زائد از طریق ادرار دفع شود که این مساله نیز موجب ایجاد سنگ کلیه می‌شود. وی اضافه کرد: پرکاری غده پاراتیروئید به این صورت ایجاد می‌شود که یکی از این 4 غده پرکار می‌شود، البته معمولا در کودکان ممکن است هر 4 غده پرکار شود،‌ اما در بزرگسالان پرکاری منحصر به یکی از آنها می‌شود. رحمانیان تصریح کرد: کاهش فسفر معمولا عوارض زیادی در فرد ایجاد نمی‌کند اما تغییرات میزان کلسیم مهم‌تر بوده و باعث ایجاد علائم و عوارض در بیمار می‌شود. وی با تاکید براینکه پرکاری پاراتیروئید بیماری است که اغلب اوقات بی‌علامت بوده و بیماران با عوارض آن مثلا سنگ کلیه مراجعه می‌کنند،گفت: وقتی با انجام آزمایش وجود پرکاری پاراتیروئید قطعی شد به وسیله اسکن، غده پرکارشده را شناسایی کرده و با جراحی آن را برمی‌داریم بعد از این عمل بیمار کامل خوب شده و کلسیم و فسفر بدن وی به اندازه طبیعی می‌شود. این فوق تخصص غدد با اشاره به اینکه دیگر بیماری مربوط به پاراتیروئید کم‌کاری آن است که بیماری‌ای بسیار نادر است،‌ بیان کرد: علت کم‌کاری این غده می‌تواند بیماری خودایمنی باشد که طی آن سیستم ایمنی بدن پاراتیروید را از بین برده و فرد دچار کم‌کاری می‌شود،‌ همچنین انجام جراحی قبلی روی گردن و برداشتن اشتباه هر 4 غده پاراتیروئید، توارث و تابش اشعه به گردن از دیگر عوامل ابتلا به این بیماری هستند. وی با بیان اینکه در کم‌کاری پاراتیروئید فرد دچار کاهش کلسیم و افزایش فسفر در بدن می‌شود، افزود: عوارض این بیماری شامل ضعف عضلانی، اسپاسم عضلانی، خستگی، تحریک‌پذیری عصبی، رسوب کلسیم در بافت‌های نرم مثل مغز و تاندون‌ها، تشنج و اختلالات ریتم قلب است. این استاد دانشگاه با بیان اینکه در کم‌کاری پاراتیروئید ممکن است بیماری با مدت زیادی تاخیر تشخیص داده شود، گفت: در این بیماری آزمایش خون، کلسیم پایین، هورمون پی‌تی‌اچ پایین و فسفر بالا را نشان می‌دهد و درمان آن نیز شامل  مصرف قرص‌ها و مکمل‌‌های کلسیم و ویتامین دی است. وی تصریح کرد: هر دوی این بیماری‌ها نادر هستند و وقتی پزشکان علائمی مشاهده می‌کنند که با سایر بیماری‌ها مطابقت ندارد باید کلسیم فرد را اندازه‌گیری کنند مثلا اگر فردی مرتب سنگ کلیه دارد و سنگ‌شکنی می‌کند یک آزمایش کلسیم می‌تواند به تشخیص و درمان بیماری کمک کند.