به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری سلامت، چهارمین نشست از سلسله نشست های خیر و خرد با موضوع اخلاق مدنی منطق پشتیبان جامعه مدنی در حوادث طبیعی سه شنبه 27 آبان ماه در دارالاکرام برگزار شد.
پس از قرائت قرآن و پخش سرود ملی، مروری بر نشست های قبلی به منظور یادآوری برای مخاطبان شد. سپس سعید مدنی سخنران جلسه بعد از معرفی توسط مجری سخنان خود را پیرامون موضوع مطرح شده آغاز کرد.
او سخنان خود را با این سوال آغاز کرد: که چرا افراد اصولا برای کار اجتماعی یا مدنی باید بخشی از فرصت های خود را صرف این امور کنند و اساسا چطور می شود کار افراد را برای صرف امور مدنی توجیه کرد؟
در شرایط عادی امکان دارد به قدری منابع و امکانات در دسترس باشد که بتوان بخشی از آن را صرف امور مدنی و اجتماعی کرد اما در شرایط بحرانی مانند وقوع حوادث و رویدادهای طبیعی وضعیت متفاوت و پیچیده تر است. به طور کل شرایط بحرانی اعم از حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله و انواع بیماری ها مانند کرونا یا طاعون شرایط همرسانی و کمک را برای موسسات خیریه و سازمان های مردم نهاد دشوار می سازد زیرا جان افراد در این زمینه می تواند در معرض مخاطره باشد. توجیه این مسئله موضوع بحثی ست که من با شما خواهم داشت.
وی در ادامه سخنان خود افزود: هر فعالیت مدنی جدا از منابع اختصاص داده شده داوطلبانه مخاطرات و ریسک های بالایی دارد، خصوصا در جوامعی که منابع مدنی را به رسمیت نمی شناسند. این جوامع به نوعی سعی می کنند این منابع را محدود و یا کنترل هایی برای آن داشته باشند. این مسئله که موسسه سازمان مدنی یا ان جی اویی کار اجتماعی یا سیاسی انجام می دهد تشخیصش همیشه آسان نیست گاهی آنقدر اینها در یکدیگر ادغام و شرایط پیچیده می شود که ناشی از ساختار موجود است و مرز میان آنها ریسک های جدی دارد پس دامنه هزینه ها برای فعالیت های مدنی را بسیار گسترده می کند. او در ادامه به این موضوع اشاره کرد که: اساسا سازمان های جامعه مدنی یکی از ویژگی های مهمشان داشتن هویت مستقل است. فعالیت سازمان های جامعه مدنی ویژگی های مشترکی دارند از جمله: فعالیت آنها مرتبط با زیست داوطلبان است یعنی کسانی که در سازمان های مردم نهاد و خیریه ها کار می کنند بر اساس تجربه خود به این نتیجه می رسند که مشکلی در سطح اجتماع وجود دارد و خوب است که ما برای رفع آن تلاش کنیم. مانند موسسه دارالاکرام که منشا اولیه شکل گیری اش این بوده که از کودکانی که توانایی رفتن به مدرسه ندارند حمایت کند. ویژگی دوم جامعه مدنی این است که ورود و خروج آسانی دارند و هر فردی مایل به انجام کار خیری باشد و منفعت فردی خود را کنار بگذارد می تواند در این فعالیت اجتماعی شرکت کند. معمولا درون این سازمان مبتنی بر خرد جمعی است. آنچه که مهم است انتخابی کاملا مستقل و آزادانه است که وارد کار اجتماعی شود. شاید یکی از مهم ترین سازمان های مدنی مردم نهاد استقلال نسبی از نظام و حکومت است یعنی در واقع حوزه ای کاملا مستقل از نظام های مستقر شکل می دهند. اگر کسی آماده حضور در این جامعه مدنی با این مختصات باشد انگار که در میدان مین پای می گذارد.
مدنی در ادامه افزود: منشا اخلاق مدنی تجربه همزیستی بشر در طول تاریخ است، زندگی شهر نشینی آغاز شده و طبیعتا جدا از منافع تک تک افراد منفعت جمعی هم مطرح است. کنار هم زیست کردن انسان ها مستلزم پذیرش کلی واحد است و جامعه هویتی کاملا مستقل از افراد باید داشته باشد به همین دلیل هرچقدر جوامع بیشتر اجتماعی شده اند مدنی نیز شده اند زیرا تجربه همزیستی با یکدیگر را بهتر و بیشتر درک کرده اند و به همین میزان اخلاق مدنی در آنها رشد پیدا کرده است.
این جامعه شناس در ارتباط با مفهوم اخلاق مدنی ادامه داد: این مفهوم تا حدودی نزدیک به سایر منابع مانند همبستگی اجتماعی است. همبستگی اجتماعی می تواند به اخلاق مدنی کمک کند اما این دو مفهوم با یکدیگر تفاوت دارند و یک مفهوم را شامل نمی شوند؛ همچنین نظم اجتماعی. اخلاق اجتماعی می تواند نظم را در جامعه گسترش دهد ولی مفهومی کاملا جدا دارد. به طور کلی ما در جوامع دو نوع نظم داریم، یک نوع نظم اخلاقی و دیگری نظم هنجاری. نظم اخلاقی مبتنی بر نوعی جوشش درونی است و به نوعی پذیرش قواعدی است آگاهانه و خود مختارانه. نظم هنجاری تواسط قواعد سیستم ها شکل می گیرد و این نظم هنجاری سیستم ها تعین می شود و ما از آن طریق قوانین جاری را مطرح می کنیم.
سازمان های جامعه مدنی در حوادث طبیعی با چالش های جدی سروکار دارد که آنها عبارتند از: چالش در صورت بندی فعالیت ها، چالش مشروعیت، چالش سازمان، چالش اولویت، چالش رابطه با دولت و چالش منابع.
سعید مدنی در پایان افزود: مواجهه با این چالش ها نیاز به انگیزه های جدی دارد. منطق پشتیبان این انگیزه اخلاق مدنی است. همین پشتوانه نیز امید را در خون جامعه مدنی روان می سازد و در دوران سخت و دشوار اپیدمی توان لازم را برای تداوم تلاش های سازمان های مردم نهاد مهیا می کند. در پایان این جلسه سوالاتی توسط مخاطبان مطرح شد که سعید مدنی پاسخ گو آنها بود.
نظر شما