به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری سلامت، مارتن جشنواره سی‌ونهم به مرحله معرفی لیست اولیه فیلم‌های راه یافته به بخش مسابقه و یا سودای سیمرغ رسید. روز گذشته 62 فیلم به عنوام نماینده‌های سینمای ایران در ویترین هرساله هنرهفتم معرفی شدند. در این گزارش نگاهی تحلیلی و آماری به فیلم‌ها خواهیم داشت که در ادامه می‌خوانید.
نیمی از آثار پروانه نمایش ندارند
از آثار ارائه شده در این دوره 48 فیلم پروانه نمایش ندارند و براین اساس احتمال آن وجود دارد که تعدادی از آثار موفق به کسب پروانه نمایش نشده و در بازه زمانی موجود تا 12 بهمن به جشنواره نرسند. درنتیجه امکان این که تعداد فیلم‌ها تا زمان شروع جشنواره کاهش یابد، وجود دارد. از طرفی به دلیل ظرفیت محدود برای نمایش آثار در فرصت ده روزه جشنوواره در ادامه 20 فیلم برای اکران انتخاب خواهند شد.
فیلم‌هایی که در شرایط کرونایی تولید شدند
در حالی که تصور می‌شد، کرونا بسیاری از فعالیت‌های هنری از جمله پروژه‌های تولید فیلم‌ها را به تعطیلی کشانده و در این میان مخالفان برگزاری جشنواره فیلم فجر هم نبود فیلم و توقف پروژه‌ها را دلیلی برای برگزار نشدن جشنواره می‌دانستند اما در لیست ارائه شده توسط روابط عمومی جشنواره نام 26 فیلم که در سال 99 تولید شده‌اند به چشم می‌خورد.
انیمیشن در رقابت با سینمایی‌ها
بخش سودای سیمرغ جشنواره سی‌ونهم که یکی از متفاوت‌ترین دوره‌های خود را سپری می‌کند، میزبان انیمیشن «پسر دلفینی» به نویسندگی و کارگردانی محمد خیراندیش است. انیمیشن صنعتی زمان‌بر است که در صورت استفاده مناسب و بها دادن به آن می‌تواند سودده نیز باشد. بخش انیمیشن از دوره سی‌وچهارم به جشنواره فیلم فجر اضافه شد و در دوره سی‌وهفتم انیمیشن «آخرین داستان» توانست سیمرغ بلورین بخش پویانمایی را به خود اختصاص دهد اما در دوره سی‌وهشتم انیمیشن‌هایی که فرم حضور را پر کرده بودند، فرصت حضور پیدا نکردند تا جشنواره سی‌وهشتم بدون سیمرغ پویانمایی به کار خود پایان دهد. امسال با توجه به اینکه «پسر دلفینی» تنها انیمیشن حاضر در جشنواره است، به نظر می‌رسد این انیمیشن در میان دیگر آثار سینمایی و در سودای سیمرغ داوری می‌شود. این اتفاق برای اولین‌بار در جشنواره رخ نمی‌دهد بلکه در دوره سی و ششم هم انیمیشن «فیلشاه» در سودای سیمرغ داوری شد که این تصمیم با اعتراض سازندگان این اثر همراه بود.
کمدی‌ترین جشنواره
شاید بتوان جشنواره امسال را جشنواره کمدی‌ها نامید. در میان آثار راه یافته به این دوره 9 فیلم کمدی حضور دارند. محمدحسین مهدویان که سال گذشته با «درخت گردو» توانست جوایز متعددی کسب کند این بار سراغ فیلمی متفاوت با مضمونی کمدی رفته است. «شیشلیک» تازه‌ترین اثر کارگردان «ماجرای نیمرروز»، «لاتاری» و «ایستاده در غبار» است که در بخش سودای سیمرغ به رقابت با دیگر آثار می‌پردازد. «رمانتیسم عماد و طوبا» هم دومین فیلم بلند کاوه صباغ‌زاده است، فیلمی کمدی، رمانتیک و فانتزی محسوب می‌شود. امید آقایی کارگردانی که ملبس به لباس روحانیت است در اولین فیلم سینمایی بلند خود سراغ مضمونی کمدی رفته و با «ورود خروج ممنوع» راهی مارتن فجر می‌شود. از دیگر آثار که با مضمونی کمدی در بخش سودای سیمرغ رقابت می‌کنند، می‌توان به «یقه سفیدها» ساخته شهرام مسلخی، «طبقه یک و نیم» به کارگردانی نوید اسماعیلی، «لب خط» تازه‌ترین اثر علی جبارزاده، «چپ راست» به کارگردانی حامد محمدی، «آهنگ دونفره» ساخته آرزو ارزانش و کمدی خانوادگی «باباسیبیلو» اشاره کرد.
نوجوانان سوژه می‌شوند
پرداختن به معضلات نوجوانان و کنکاش در دنیای ذهنی آن‌ها یکی از موضوعاتی است که توجه فیلمسازان را به خود جلب می‌کند. در میان فیلم‌های جشنواره فجر امسال هم تعدادی از آثار یا قهرمان نوجوان دارند و یا در مضمون به معضلات و دغدغه‌های نوجوانان می‌پردازند. «شاه ماهی» فیلمی به کارگردانی نادر مقدس است که نگاهی اجتماعی به مسائل نوجوانان در جامعه دارد. «کارو» تازه‌ترین اثر احمد مرادپور هم در این رده فیلم‌ها قرار می‌گیرد. احمد تجری هم با «گل به خودی» که فیلمی عروسکی و موزیکال است، پا به دنیای نوجوانان می‌گذارد. مهدی جعفری که پیش‌تر با «23 نفر» توانست، تصویری از نوجوان‌ها در دوران جنگ و دفاع مقدس نشان دهد، در همکاری با محمدرضا مصباح به عنوان تهیه‌کننده «یدو» را ساخته است. «یدو» قهرمانی نوجوان دارد و داستان فیلم در آبادان و روزهای جنگ اتفاق می‌افتد.
فیلم جنگی‌های جشنواره سی‌ونهم
فیلم‌هایی با محور جنگ، دفاع مقدس و موضوعاتی از این دست هم در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر حضور دارند. «مامان» فیلمی به کارگردانی آرش انیسی است که بخشی از موضوع داستان به روزهای دفاع مقدس باز می‌گردد. «تک تیرانداز» به کارگردانی علی غفاری هم مضمونی دفاع مقدسی دارد و داستان فیلم در خلال جنگ رخ می‌دهد. سیاوش سرمدی هم با «اوج 110» زندگی تیمسار ستاری و ساخت اولین جنگنده ایرانی را روایت می‌کند. «آفتاب نیمه شب» که اثری موشکی ساخته شهریار بحرانی است، به دستیابی ایران به فناوری موشکی می‌پردازد.
سهم کودکان از ویترین سینما
کودکان هم سهمی از جشنواره سی‌ونهم دارند. از جمله آثاری که یا برای کودک و یا در باره کودک هستند می‌توان به «سلفی با رستم» ساخته حسین قناعت، «مهران» به کارگردانی رقیه توکلی، «نارگیل» تازه‌ترین اثر سیدداود اطیابی و «بعد از اتفاق» که پوریا حیدری‌اوره آن را را کارگردانی و شهاب حسینی تهیه کرده است، اشاره کرد. به علاوه تازه‌ترین فیلم مجید برزگر تحت عنوان «بچه گرگ‌های دره سیب» به عنوان تهیه‌کننده که فریدون نجفی آن را کارگردانی کرده هم موضوعی مرتبط با کودکان دارد. «بام بالا» به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی هم در این دست فیلم‌ها جای می‌گیرد.
وقتی سیستان و بلوچستان سوژه می‌شود
سیستان و بلوچستان هم از خطه‌های مورد توجه فیلمسازان حاضر در این دوره از جشن سینمای ایران بود. ستاره اسکندری در اولین فیلم بلند خود به عنوان کارگردان داستانی از این استان کشور را روایت می‌کند. «خورشید آن ماه» نام تازه2ترین اثر این کارگردان است. «لیپار» که حسین ریگی آن را کارگردانی کرده هم نگاهی متفاوت به سیستان و بلوچستان دارد. حسین ریگی که خود بومی این استان است، در مصاحبه‌ها گفته بود که تصمیم دارد جنبه دیگری از این استان را به تصویر بکشد.
هفت کارگردان زن در جشنواره سی‌ونهم
حضور کارگردان‌های زن در سینما، به ایجاد همگونی در نوع نگاه‌ها و غالب نشدن دیدگاه مردانه کمک می‌کند و اساسا سینما نیازمند دیدگاه‌های متفاوت است تا بتواند سلیقه‌های گوناگون را راضی کند. حضور هفت فیلمساز زن در این دوره از جشنواره شاید کافی و راضی کننده نباشد اما می‌تواند هموارکننده مسیر برای آینده‌ای بهتر باشد. در این دوره نرگس آبیار با فیلم «ابلق»، آرزو ارزانش با «آهنگ دونفره»، ستاره اسکندری با «خورشید آن ماه»، رقیه توکلی با «مهران»، آیدا پناهنده با «تی تی»، فرنوش صمدی با «خط فرضی» و مریم بحرالعلومی با «شهربانو» زنان فیلمساز حاضر در جشنواره هستند.
مانند سالیان گذشته فیلم‌هایی که مضمونی اجتماعی دارند، اکثریت آثار موجود در جشنواره را به خود اختصاص داده‌اند. البته فجر ویترین سینمای ایران است و این ترکیب غالب فیلم‌های تولید شده در یک سال را نشان می‌دهد. باید منتظر ماند و دید که ادامه کدام فیلم‌ها در عرصه رقابت در متفاوت‌ترین دوره از جشنواره فجر باقی می‌مانند و 20 فیلمی که فرصت اکران پیدا می‌کنند، کدام فیلم‌ها هستند.
گزارش: پرستو خلعتبری
انیمیشن در رقابت با سینمایی‌ها
بخش سودای سیمرغ جشنواره سی‌ونهم که یکی از متفاوت‌ترین دوره‌های خود را سپری می‌کند، میزبان انیمیشن «پسر دلفینی» به نویسندگی و کارگردانی محمد خیراندیش است. انیمیشن صنعتی زمان‌بر است که در صورت استفاده مناسب و بها دادن به آن می‌تواند سودده نیز باشد. بخش انیمیشن از دوره سی‌وچهارم به جشنواره فیلم فجر اضافه شد و در دوره سی‌وهفتم انیمیشن «آخرین داستان» توانست سیمرغ بلورین بخش پویانمایی را به خود اختصاص دهد اما در دوره سی‌وهشتم انیمیشن‌هایی که فرم حضور را پر کرده بودند، فرصت حضور پیدا نکردند تا جشنواره سی‌وهشتم بدون سیمرغ پویانمایی به کار خود پایان دهد. امسال با توجه به اینکه «پسر دلفینی» تنها انیمیشن حاضر در جشنواره است، به نظر می‌رسد این انیمیشن در میان دیگر آثار سینمایی و در سودای سیمرغ داوری می‌شود. این اتفاق برای اولین‌بار در جشنواره رخ نمی‌دهد بلکه در دوره سی و ششم هم انیمیشن «فیلشاه» در سودای سیمرغ داوری شد که این تصمیم با اعتراض سازندگان این اثر همراه بود.
کمدی‌ترین جشنواره
شاید بتوان جشنواره امسال را جشنواره کمدی‌ها نامید. در میان آثار راه یافته به این دوره 9 فیلم کمدی حضور دارند. محمدحسین مهدویان که سال گذشته با «درخت گردو» توانست جوایز متعددی کسب کند این بار سراغ فیلمی متفاوت با مضمونی کمدی رفته است. «شیشلیک» تازه‌ترین اثر کارگردان «ماجرای نیمرروز»، «لاتاری» و «ایستاده در غبار» است که در بخش سودای سیمرغ به رقابت با دیگر آثار می‌پردازد. «رمانتیسم عماد و طوبا» هم دومین فیلم بلند کاوه صباغ‌زاده است، فیلمی کمدی، رمانتیک و فانتزی محسوب می‌شود. امید آقایی کارگردانی که ملبس به لباس روحانیت است در اولین فیلم سینمایی بلند خود سراغ مضمونی کمدی رفته و با «ورود خروج ممنوع» راهی مارتن فجر می‌شود. از دیگر آثار که با مضمونی کمدی در بخش سودای سیمرغ رقابت می‌کنند، می‌توان به «یقه سفیدها» ساخته شهرام مسلخی، «طبقه یک و نیم» به کارگردانی نوید اسماعیلی، «لب خط» تازه‌ترین اثر علی جبارزاده، «چپ راست» به کارگردانی حامد محمدی، «آهنگ دونفره» ساخته آرزو ارزانش و کمدی خانوادگی «باباسیبیلو» اشاره کرد.
نوجوانان سوژه می‌شوند
پرداختن به معضلات نوجوانان و کنکاش در دنیای ذهنی آن‌ها یکی از موضوعاتی است که توجه فیلمسازان را به خود جلب می‌کند. در میان فیلم‌های جشنواره فجر امسال هم تعدادی از آثار یا قهرمان نوجوان دارند و یا در مضمون به معضلات و دغدغه‌های نوجوانان می‌پردازند. «شاه ماهی» فیلمی به کارگردانی نادر مقدس است که نگاهی اجتماعی به مسائل نوجوانان در جامعه دارد. «کارو» تازه‌ترین اثر احمد مرادپور هم در این رده فیلم‌ها قرار می‌گیرد. احمد تجری هم با «گل به خودی» که فیلمی عروسکی و موزیکال است، پا به دنیای نوجوانان می‌گذارد. مهدی جعفری که پیش‌تر با «23 نفر» توانست، تصویری از نوجوان‌ها در دوران جنگ و دفاع مقدس نشان دهد، در همکاری با محمدرضا مصباح به عنوان تهیه‌کننده «یدو» را ساخته است. «یدو» قهرمانی نوجوان دارد و داستان فیلم در آبادان و روزهای جنگ اتفاق می‌افتد.
فیلم جنگی‌های جشنواره سی‌ونهم
فیلم‌هایی با محور جنگ، دفاع مقدس و موضوعاتی از این دست هم در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر حضور دارند. «مامان» فیلمی به کارگردانی آرش انیسی است که بخشی از موضوع داستان به روزهای دفاع مقدس باز می‌گردد. «تک تیرانداز» به کارگردانی علی غفاری هم مضمونی دفاع مقدسی دارد و داستان فیلم در خلال جنگ رخ می‌دهد. سیاوش سرمدی هم با «اوج 110» زندگی تیمسار ستاری و ساخت اولین جنگنده ایرانی را روایت می‌کند. «آفتاب نیمه شب» که اثری موشکی ساخته شهریار بحرانی است، به دستیابی ایران به فناوری موشکی می‌پردازد.
سهم کودکان از ویترین سینما
کودکان هم سهمی از جشنواره سی‌ونهم دارند. از جمله آثاری که یا برای کودک و یا در باره کودک هستند می‌توان به «سلفی با رستم» ساخته حسین قناعت، «مهران» به کارگردانی رقیه توکلی، «نارگیل» تازه‌ترین اثر سیدداود اطیابی و «بعد از اتفاق» که پوریا حیدری‌اوره آن را را کارگردانی و شهاب حسینی تهیه کرده است، اشاره کرد. به علاوه تازه‌ترین فیلم مجید برزگر تحت عنوان «بچه گرگ‌های دره سیب» به عنوان تهیه‌کننده که فریدون نجفی آن را کارگردانی کرده هم موضوعی مرتبط با کودکان دارد. «بام بالا» به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی هم در این دست فیلم‌ها جای می‌گیرد.
وقتی سیستان و بلوچستان سوژه می‌شود
سیستان و بلوچستان هم از خطه‌های مورد توجه فیلمسازان حاضر در این دوره از جشن سینمای ایران بود. ستاره اسکندری در اولین فیلم بلند خود به عنوان کارگردان داستانی از این استان کشور را روایت می‌کند. «خورشید آن ماه» نام تازه2ترین اثر این کارگردان است. «لیپار» که حسین ریگی آن را کارگردانی کرده هم نگاهی متفاوت به سیستان و بلوچستان دارد. حسین ریگی که خود بومی این استان است، در مصاحبه‌ها گفته بود که تصمیم دارد جنبه دیگری از این استان را به تصویر بکشد.
هفت کارگردان زن در جشنواره سی‌ونهم
حضور کارگردان‌های زن در سینما، به ایجاد همگونی در نوع نگاه‌ها و غالب نشدن دیدگاه مردانه کمک می‌کند و اساسا سینما نیازمند دیدگاه‌های متفاوت است تا بتواند سلیقه‌های گوناگون را راضی کند. حضور هفت فیلمساز زن در این دوره از جشنواره شاید کافی و راضی کننده نباشد اما می‌تواند هموارکننده مسیر برای آینده‌ای بهتر باشد. در این دوره نرگس آبیار با فیلم «ابلق»، آرزو ارزانش با «آهنگ دونفره»، ستاره اسکندری با «خورشید آن ماه»، رقیه توکلی با «مهران»، آیدا پناهنده با «تی تی»، فرنوش صمدی با «خط فرضی» و مریم بحرالعلومی با «شهربانو» زنان فیلمساز حاضر در جشنواره هستند.
مانند سالیان گذشته فیلم‌هایی که مضمونی اجتماعی دارند، اکثریت آثار موجود در جشنواره را به خود اختصاص داده‌اند. البته فجر ویترین سینمای ایران است و این ترکیب غالب فیلم‌های تولید شده در یک سال را نشان می‌دهد. باید منتظر ماند و دید که ادامه کدام فیلم‌ها در عرصه رقابت در متفاوت‌ترین دوره از جشنواره فجر باقی می‌مانند و 20 فیلمی که فرصت اکران پیدا می‌کنند، کدام فیلم‌ها هستند.
گزارش: پرستو خلعتبری
نظر شما