خواص پونه کوهی
پونه کوهی (
Origanum vulgare) گیاهی معطر از خانواده نعناعیان است که با نام‌های آویشن کوهی و فودنج جبلی نیز شناخته می‌شود. پونه کوهی گیاهی است که بین ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر رشد می‌کند و برگ‌ها متقابل، از نظر اندازه متغیر و در پایین بسیار بزرگ‌تر است.
اما هرچه به‌طرف رأس گیاه می‌رود کوچکتر شده و به شکل تخم مرغی یا بیضوی درمی‌آید. حاشیه برگ‌ها صاف یا کنگره‌ای است. گلها به طول ۴ ـ ۷ میلی‌متر به‌رنگ صورتی یا سرخ به شکل‌خوشه افشان روی شاخه‌ها قرار دارد. زمان گل دادن بین تیر تا شهریور است. تمام قسمت‌های گیاه بوی مطبوع معطری شبیه آویشن دارد.پونه از خانواده نعناع است وبرای هضم غذا مفید می باشد جویدن نعناع و پونه برای بر طرف کردن سکسکه مفید است و ضد تشنج و آرام کننده اعصاب است به درمان اسهال و بیماری های روده ای کمک می کند همچنین حاوی مقدار زیادی ویتامین a ,b است. پونه کوهی از نظر طب سنتی ایران، طبیعتی گرم و خشک دارد.
خواص پونه کوهی چیست؟
- برای رفع سنگینی معده، نفخ و ناراحتی‌های کبدی توصیه می‌شود.
- آرامش بخش و مناسب برای رفع خستگی است.
- دم کرده پونه برای اسهال و ناراحتی های عصبی اختلالات گوارشی مفید و موثر است.
- برای هضم غذا و برطرف کردن سکسکه مفید است.
- ضدعفونی کننده مجاری تنفسی است و مناسب برای درمان بیماری های ریوی از جمله تنگی تنفس، آسم و سرفه است.
- مؤثر در درمان سرماخوردگی است.
موارد منع مصرف
- مصرف پونه باعث ازدیاد تعریق در بدن می‌شود.
- استفاده از آن در بعضی افراد باعث تشدید سردرد آنها می‌شود.
طرز تهیه پونه کوهی
یک قاشق غذاخوری پونه کوهی را در یک قوری چینی با آب ۸۰ درجه سانتی گراد به مدت ۱۵ دقیقه دم کنید. در صورت تمایل به شیرین کردن آن از عسل یا نبات استفاده کنید.
خواص پونه کوهی برای سلامتی
پونه کوهی برای ناراحتی های دستگاه تنفسی مانند (سرفه، آسم، کروپ و برونشیت) استفاده می شود همچنین برای اختلالات مانند سوزش سر دل و نفخ استفاده می شود سایر کاربردها شامل درمان اسپاسم قاعدگی، روماتیسم مفصلی، اختلالات دستگاه ادراری از جمله عفونت های دستگاه ادراری ( UTI )، سردرد و ناراحتی های قلبی می باشد.
روغن پونه کوهی خوراکی در بیماریهای (انگل روده ای، آلرژی، درد سینوس، ورم مفاصل، سرماخوردگی و آنفلوانزا، آنفلوانزای خوکی، گوش درد و خستگی استفاده می شود و استفاده بر روی پوست برای بیماری های پوستی از جمله (آکنه، پای ورزشکاران، پوست چرب، شوره سر، زخم های شانکر، زگیل، عفونت قارچی، روزاسه و پسوریازیس) استفاده شود و همچنین برای نیش حشرات و عنکبوت، بیماری لثه، دندان درد، درد عضلانی و رگهای واریسی استفاده می شود روغن پونه کوهی به صورت موضعی به عنوان دافع حشرات استفاده می شود.
دیگر خواص این گیاه
- در مواد غذایی و نوشیدنی ها، پونه کوهی به عنوان یک ادویه مربوط به آشپزی و یک ماده نگهدارنده مواد غذایی استفاده می شود.
- شاخ و برگ گیاهان برای درمان اختلالات دستگاه تنفسی، اختلالات دستگاه گوارش (GI)، اسپاسم های قاعدگی و اختلالات دستگاه ادراری استفاده می شود.
- شاخ و برگ گیاهان به صورت موضعی برای کمک به درمان تعدادی از بیماری های پوستی مانند آکنه و شوره سر استفاده می شود.
- فیبر، آهن، منگنز، ویتامین E، آهن، کلسیم، اسیدهای چرب امگا و تیپتوفان است. پونه کوهی نیز یک منبع غنی از ویتامین K است که در رشد استخوان، حفظ تراکم استخوان و تولید پروتئین هایی برای لخته شدن خون موثر است.
- آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی – پونه حاوی غلظت بسیار بالایی از آنتی اکسیدان (بیشتر از 75 میلی مول در 100 گرم) است.
- آنتی اکسیدان ها به محافظت از سلول های بدن در برابر اثر رادیکال های آزاد و بهبود توانایی برای مبارزه با عفونت، کمک می کند.
- خواص ضد باکتری پونه کوهی – در تعدادی از مطالعات، فعالیت ضد میکروبی پونه کوهی نشان داده شده است گروهی از محققان پرتغالی نشان دادند که مرزنجوش اسانس رازیانه در برابر 41 گونه از پاتوژن های غذایی لیستریا مونوسیتوژن مؤثر بود.
- روغن پونه کوهی خاصیت ضد میکروبی قوی دارد زیرا حاوی یک ترکیب ضروری به نام کاروکل است.
- گروهی از محققان انگلیسی و هندی گزارش دادند که اسانس پونه کوهی هیمالیا دارای خواص ضد باکتریایی قوی است که حتی می تواند سبب کشتنMRSA بیمارستانی شود.
- خواص ضد التهابی – یک عنصر فعال در پونه کوهی به نام بتا کاریوفلین شناخته شده که ممکن است در برابر اختلالاتی مانند پوکی استخوان و تصلب شرایین موثر باشد.
- حفاظت در برابر سرطان – دانشمندان به این نتیجه رسیدند که پونه کوهی ممکن است به کاهش و یا جلوگیری از پیشرفت کانسر در بیماران مبتلا به سرطان سینه کمک کند.
- پونه کوهی دربیماری ها مانند (سرد، دردهای عضلانی، آکنه، شوره سر، برونشیت، دندان درد، نفخ، سردرد، ناراحتی های قلبی، آلرژی، انگل های روده ای، گوش درد، خستگی، دفع حشرات و اسپاسم های قاعدگی) استفاده می شود.
دیگر خواص پونه کوهی
- بهبود مشکلات معده‌ای و روده‌ای مانند نفخ، سنگینی معده، سکسکه، تسریع هضم غذا و …
- ضد عفونی مجاری تنفسی، بهبود سرماخوردگی، برونشیت و …
- تسکین دردهای ماهیچه‌ای، درد دندان، سردرد، گوش‌درد و …
- درمان بسیاری از بیماریهای پوستی مانند آکنه، شوره سر و …
- تسریع روند درمان انگل‌های روده‌ای، برطرف نمودن خستگی و …
- پیشگیری یا کند کردن روند پیشرفت سرطان سینه
مقدار مصرف مجاز
برای درمان انگل های روده ای 200 میلی گرم از روغن پونه کوهی سه بار در روز به مدت 6 هفته مصرف شود.
عوارض جانبی
خوردن پونه کوهی می تواند سبب ناراحتی معده در برخی افراد شود علاوه بر این، کسانی که به گیاهان متعلق به خانواده نعناع مانند ریحان، سنبل، نعناع و مریم گلی حساسیت دارند باید مراقب باشند چرا که آنها نیز ممکن است به پونه واکنش های آلرژیک داشته باشند.
بارداری و شیردهی
پونه کوهی خوراکی در مقادیر دارویی در دوران بارداری نباید مصرف شود زیرا خطر سقط جنین با مصرف پونه کوهی وجود دارد.
نظر شما