پیشگیری و درمان پلاک دندان

پلاک دندان چیست؟

پلاک دندان (Dental plaque) نقش اساسی در رشد فساد دندان، جرم دندان و جینجیوایتیس (ورم لثه) بازی می کند.از بین بردن رسوبات سفید رنگ چسبنده که به عنوان پلاک شناخته می شوند خصوصا در مناطقی از دهان که دسترسی به  آن سخت می باشد، دور و پشت دندان آسیاب و بین دندانها کار دشواری می باشد. در نتیجه باکتری پلاک روی دندانها و لثه ها رشد می کند و می تواند به بیماری موضعی لثه که اولین نشانه آن خونریزی لثه می باشد، منتهی شود.

دهان ما مانند سیستم گوارش ما توسط یک ریز باکتری حفاظت می شد که هنگامی که به طرز صحیح در تعادل باشد مانند یک سیستم دفاع طبیعی عمل می کند.  اما استرس، عادات خوردن بد، بیماری و عوامل بسیار دیگر می تواند این تعادل را بر هم زده و اجازه رشد به باکتریهای مضر بدهد که منجر به اختلات لثه و سایر مشکلات بهداشت دهانی دیگر می گردد. با استفاده از یک مراقبت دهانی کامل و استفاده از یک مکمل پروبیوتیک مخصوص مراقبت دهانی می توان به برقراری مجدد تعادل بهداشتی این ریز باکتری در دهان کمک کرد تا میزان پلاک کاهش یافته، با ورم لثه مبارزه کرد و مقدار باکتری که باعث ایجاد حفره در دندانها می شود را کاهش داد.

تفاوت بین پلاک و تارتار

همانطور که گفته شد، پلاک دندان به طور معمول هر روز تشکیلی می‌شود و این وظیفه شما است که برای حفظ سلامتی دهان خود حتما آن را پاک کنید. اگر احیانا کسی هستید که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیتی نمیدهید، این پلاک هر روز ضخیم تر میشود تا جایی که سخت شده و به راحتی قابل مشاهده خواهد شد. پلاک ها مواد معدنی که در بزاق شما وجود دارند را جمع کرده و با تبدیل شدن به یک ماده تقریبا زرد رنگ تبدیل به تارتار میشود. تارتار در امتداد لثه، مابین لثه و دندان ها و قسمتهای پشت دندان شما ایجاد می‌شود. هرچند که شما میتوانید به راحتی پلاک ها را از بین ببرید اما از بین بردن تارتار نیازمند توجه و تخصص متخصص ارتودنسی و یا دندان پزشک است.

پیشگیری

رعایت بهداشت دهان و دندان

برای جلوگیری از بروز آسیب ناشی از فعالیت باکتری‌ها به دندان و لثه‌ها، مهم‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که هر روز دندان های خود را تمیز کنید. روزانه دو بار مسواک بزنید و بعد از خوردن غذاهای قندی مسواک بزنید. انجمن دندانپزشکی آمریکا توصیه می کند که دو بار در روز به مدت دو دقیقه دندان های خود را مسواک بزنید.

توت های خانواده بری را مصرف کنید

در مورد مصرف میوه هایی مثل بلوبری، کرانبری، توت فرنگی و …. با دندانپزشک خود صحبت کنید. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که پلی فنول موجود در این میوه ها میتواند باعث مهار دو باکتری مضر در دهان میشوند که در سوراخ کردن دندان ها نقش دارند. این دو باکتری عبارتند از:

• استرپتوکوک موتانس
• استرپتوکوک سوبرینوس

هرچند که برای اثبات این ادعا تحقیقات زیادی باید صورت بگیرد اما در هر صورت میتوانید مصرف این میوه های سالم را در دستور کار خود قرار دهید. زیرا دست کم مطمئن هستیم که این میوه ها های ضرری به حال شما ندارند.

ترک 3 عادت بد برای پیشگیری از تشکیل جرم

پلاک دندان چهره ما را زشت میکند و باعث می شوند لبخند خوشایندی نداشته باشیم. برداشتن پلاک دندان از روی دندان‌ها کار سخت و پیچیده‌ای نیست. عادات سالم بهداشتی موجب سلامت دندان‌های‌مان می‌شود برای خیلی از ما این کار ساده و کم هزینه‌ای است.   اما پیشگیری از تشکیل این پلاک‌ها با پرهیز از این 3 عادت بد امکان‌پذیر است:

1. مسواک نزدن منظم در اثر مسواک نزدن نا منظم پلاک دندان ایجاد می شود. در صورتی که روزانه 2 تا 3 بار در روز مسواک نزنید روی دندان‌های‌تان پلاک تشکیل خواهد شد. باید از خمیردندان‌هایی استفاده کنید که دارای فلوراید باشد. مطمئن شوید که نوع مسواک‌تان مناسب است و همه سطوح دندان‌ها را به دقت مسواک می‌زنید.
2. نخ دندان بی ‌نخ دندان مسواک زدن تنها راه تمیز و پاک کردن دندان‌ها نیست.
3. دوری از دندانپزشک حتی اگر مسواک بزنید و از نخ دندان هم استفاده کنید ممکن است برخی از  پلاک دندان  ها از دید شما بیفتد. بنابراین بدون مراجعه منظم به دندانپزشک قادر نیستید این پلاک‌ها را از روی دندان‌های‌تان پاک کنید. بیش از یک سوم افراد تنها یک بار در سال به دندانپزشک مراجعه می‌کنند. اگر چه دندانپزشکان هم دوست ندارند شما به دندانپزشکی بروید اما برای اطمینان از سلامت دندان‌های‌تان و قسمت‌هایی از دندان‌ها که قادر به دیدن‌شان نیستید باید حتما هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید مطالعات نشان می‌دهد که در مجموع افرادی که هنگام سلامت دندان‌ها از رفتن به نزد دندانپزشک غفلت می‌کنند باید به دلیلی پوسیدگی و تخریب دندان‌ها بیشتر به دندانپزشک مراجعه کنند.

از بین رفتن پلاک دندان

برای از بین رفتن پلاک دندان راه حل های مختلفی وجود دارد که در اینجا به برخی از انها اشاره میکنیم . بهترین حالت این است که بعد از خوردن هر وعدۀ غذایی دندان هایتان را مسواک بزنید، و نه فقط یک بار در روز! با این کار می‌توانید پلاک های دندانی را از بین ببرید به شرطی که از لثه به سمت دندان ها مسواک بزنید.در صورت مسواک زدن در جهت های دیگر، احتمال دارد که پلاک دندان به زیر لثه برود و باعث ایجاد التهاب شود.

• دندانپزشکان توصیه می‌کنند که سه بار در روز و هر بار به مدت سه دقیقه دندان ها یتان را مسواک کنید.
• یک بار استفاده از نخ دندان در روز برای از بین بردن پلاک های دندانی نیز بسیار مفید است.
• مصرف مواد قندی تان را کاهش دهید.
• مواد قندی مانند آب نبات، شیرینی، نوشیدنی های شیرین، کیک و… باکتری های پلاک دندان را تغذیه می‌کنند.
• به طور مرتب دندان های تان را جرم گیری کنید و حداقل یک بار در سال سری به دندانپزشک تان بزنید.

مدیریت پلاک دندان

پلاک‌ها هر شب زمانی که خواب هستید و یا در طول روز هنگامی که مشغول خوردن و آشامیدن هستید شکل میگیرند. اگر موارد زیر را به درستی انجام دهید میتوانید جلو رشد و یا سفت و سخت شدن این لایه مضر را بگیرید:

• رعایت بهداشت دهان و دندان
• محدود کردن خوراکی ها، نوشیدنی ها و غذاهای قندی یا با کربوهیدرات بالا
• مراجعه منظم به دندانپزشک

بدون تمیز کردن منظم دندان ها، پلاک ممکن است به تارتار سخت تبدیل شود. یا ممکن است باعث ایجاد حفره، پوسیدگی دندان و بیماری لثه شود. التهاب در دهان شما می تواند منجر به بروز سایر مشکلات سلامتی شود. بنابراین از بین بردن این لایه ها با مسواک زدن را تبدیل به یکی از عادات روزانه خود کنید.