فیشور سیلنت
پوسیدگی دندان، به شکسته شدن تدریجی دندان ها گفته می شود. این وضعیت اغلب به دلیل فعالیت باکتریایی در دهان بیمار ایجاد می شود. دندانپزشکان بطور معمول برای کودکان، که در معرض خطر بیشتری از پوسیدگی دندان هستند، فیشور سیلنت های (fissure sealant) دندان را تجویز می کنند.در معاینه بصری، دندان های آسیب دیده، بسته به شدت پوسیدگی ممکن است درجاتی از رنگ های زرد یا سیاه را نشان دهند. بیماران ممکن است درد شدید دندان را تجربه کنند، که این می تواند منجر به مشکل در خوردن غذا شود.
همچنین تورم بافت اطراف دندان و عفونت لثه ها نیز قابل مشاهده است که در نهایت منجر به ریزش دندان می شود. باکتری ها می توانند بافتهای سخت دندان، یعنی مینای دندان و عاج را تجزیه کنند. باکتری هایی که عامل پوسیدگی دندان اند، از قندهای ساده موجود در مواد غذایی به عنوان منبع انرژی استفاده می کنند. بنابراین، رژیم غذایی با قند زیاد خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را افزایش می دهد. افراد مبتلا به دیابت قند یا سندرم سوژرن و همچنین افرادی که برخی داروهای خاص (مانند آنتی هیستامین یا داروهای ضد افسردگی) را مصرف می کنند نیز در معرض خطر بیشتری در ارتباط با ایجاد پوسیدگی دندان هستند.چه کسانی باید در انتظار نتایج مطلوب باشند؟
بیماران جوان، معمولاً به محض شکسته شدن دندان های آسیای دائمی خود، این فیشور سیلنت ها را قرار می دهند. به دلیل آناتومی سطح دندان های آسیا، این دندان ها به درستی به وسیله ترکیبات موجود در بزاق یا فلوراید موجود در خمیر دندان و آب آشامیدنی که از پوسیدگی دندان ها پیشگیری می کنند، محافظت نمی شوند. فیشور سیلنت های دندان، از مواد شفاف و شبه پلاستیک ساخته شده اند و از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کنند. این راهکار در مقایسه با محدود کردن رژیم غذایی، در جلوگیری از بروز پوسیدگی در افراد جوان موثرتر است. این مواد همچون سپری سخت، از جمع شدن مواد غذایی و باکتری ها در شیارهای دندان جلوگیری می کنند. در بیماران جوان، بیشتر پوسیدگی ها در دندان های پشتی اتفاق می افتد، جایی که از بین بردن مواد غذایی و باکتری ها با مسواک زدن دشوار است. به طور معمول، فیشور سیلنت ها با وجود فشار زیادی که هر روز و در حین جویدن با آن روبرو می شوند، برای پنج سال یا بیشتر کار می کنند. در مورد برخی از بیماران، فیشور سیلنت ها در بزرگسالی نیز همچنان در جای خود قرار دارند. اما اگر فیشور سیلنت به درستی استفاده نشود، به دلیل آلودگی بزاق بیمار، می تواند حتی سریعتر نیز تجزیه شود.این فرایند چگونه انجام می شود؟
پوشاندن دندانها با فیشور سیلنت نسبتاً ساده است. اگر بیمار کودک باشد، ممکن است مدتی طول بکشد تا دندانپزشک به او توضیح دهد که در طول عمل چه اتفاقی خواهد افتاد. یک دندان پزشک متخصص، قبل از هرگونه معاینه بصری، دندانهای بیمار را به درستی تمیز می کند (از بین بردن همه آثار پلاک و مواد غذایی باقی مانده). سپس دندان را با محلول مخصوصی آغشته می کند و چند دقیقه صبر می کند تا محلول خشک شود؛ این خشک شدن نیاز به تجهیزات ویژه ندارد و تنها دهان بیمار مدتی باز می ماند. سپس یک ماده مایع و شبه پلاستیکی، بر روی دندان قرار می گیرد که سپس توسط یک نور سفت کننده تنظیم می شود. اخیراً تعداد زیادی از دندانپزشکان از فیشور سیلنت های یونومر شیشه ای استفاده می کنند که حاوی فلوراید هستند و به طور کلی نسبت به رطوبت حساسند. این نوع فیشور سیلنت ها، به دلیل توانایی رهاسازی فلوراید در طولانی مدت – حتی پس از افتادن این مواد– نیز از پوسیدگی دندان جلوگیری می کنند.
انواع فیشور سیلنت ها
فیشور سیلنت دندان ها سیستم هایی هستند که برای پر کردن و نفوذ در حفره ها و شکاف های سطح دندان ها استفاده می شوند و یک سد فیزیکی بر سطح دندان ایجاد می کنند. مواد تشکیل دهنده فیشور سیلنت را می توان بسته به نوع واکنشی که در دهان ایجاد می کنند، به دو دسته اصلی تقسیم کرد: یونومرهای شیشه ای و ترکیبات رزین (صمغ). یونومرهای شیشه ای اصلاح شده با رزین، و رزین های پلی استر اصلاح شده، و یا ترکیبی از این دو بوجود آمده اند که با ترکیبات رزین و یونومرهای شیشه ای قدیمی تفاوت هایی دارند. فیشور سیلنت ها عموماً به صورت مایع روی دندان قرار می گیرند و سپس با استفاده از مواد شیمیایی یا با فعال سازی نور، تنظیم می شوند. برای آماده سازی دندان برای اتصال با فیشور سیلنت، ابتدا سطح آن را با یک اِچ (قلم) اسید می شویند. فیشور سیلنت ها همچنین باید از چسبندگی و رطوبت کافی برخوردار باشند تا به راحتی در حفره ها و شکاف های سطح دندان نفوذ کنند.مزایا و معایب فیشور سیلنت
فیشور سیلنت ها ابزاری ساده و مؤثر برای کاهش پوسیدگی دندان هستند. آنها حتی برای افرادی که آب فلوئوریده می نوشند و با خمیردندان فلوراید مسواک میزنند نیز محافظت بیشتری در برابر پوسیدگی به عمل می آورد. فلوراید موجود در آب و خمیردندان به راحتی به شیارهای عمیق یا حفره ها نمی رسد. حتی ممکن است برس مسواک به آن عمق نرسد. عوارض این اثر بسیار کم است اما ممکن است شامل واکنش های آلرژیک به فیشور سیلنت یا در صورت ضخیم بودن لایه فیشور سیلنت، احتمال تغییر در روند جوییدن، وجود داشته باشد.- جایگزین های فیشور سیلنت دندان لاک فلوراید می تواند توسط یک دندانپزشک روی دندان ها کشیده شود. با این حال، لاک های فلوراید بیشتر در کودکان خردسال در معرض خطر ابتلا به حفره ها استفاده می شوند. آنها باید سالانه ۲ تا ۴ بار استفاده شوند.
- حفظ بهداشت دهان و دندان مطمئن شوید که کودک سلامت دهان و دندان خود را حفظ می کند. برنامه ای که شامل مسواک زدن روزانه باشد، خمیر دندان های خاص و نخ دندان زدن، به محافظت از دندان ها در برابر تجمع میکروب ها کمک می کند. به خاطر داشته باشید که آب آشامیدنی فلورایده، احتمال بروز مشکلات باکتریایی در دندان های جدید را به شدت کاهش می دهد. بعد از استفاده از فیشور سیلنت دندان، حفظ بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است تا از بروز سایر مشکلات، چه در داخل دهان و چه در خارج از دهان جلوگیری شود.
- یک گزینه مقرون به صرفه فیشور سیلنت ها یک گزینه کم هزینه برای محافظت از دندانهای آسیاب و بخصوص در جوامع کم درآمد است. هزینه ها با توجه به مواد استفاده شده متفاوت است. اگر فرزند شما به تازگی صاحب دندان های آسیاب جدید دائمی شده است، زمان مناسبی است که آنها را معاینه کنید تا مشخص شود که آیا آنها نیازمند سیلانت دندان هستند یا خیر.
فیشور سیلنت ها و سلامت دندان کودکان
به طور طبیعی در دندانها شکاف یا شیارهایی وجود دارد که به چاله ها و شکاف ها معروف است. این شیار ها خانه باکتری ها و سایر میکروب های آلوده که باعث پوسیدگی دندان در کودکان هستند می شود. این شیارها همیشه با یک مسواک عادی قابل تمیز شدن نیستند. خوشبختانه دندانپزشکان فیشور سیلنت هایی ساخته اند که می توانند شیارها را در دندان کودکان پر و مهر و موم کنند و از ورود باکتری ها جلوگیری کنند. آنها تمیز کردن دندان ها را آسان تر کرده و خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را کاهش می دهند. این روش برای پر کردن دندان های دائمی یا اولیه کودکانی که خطر ابتلا به حفره در آنها وجود دارد و حتی کودکانی که به طور مرتب مسواک می زنند و نخ دندان می کشند، بسته به میزان فلوراید مصرفی و شکل دندانهایشان، توصیه می شود. چند نکته در مورد سلامت دندان:- کودکان همیشه با یک مسواک عادی به درستی قادر به تمیز کردن دندان های خود نیستند.
- فیشور سیلنت ها، به خصوص اگر چاله ها و شیارهای عمیق و باریکی در دندان های خود داشته باشید، عمل تمیز کردن دندان ها را آسانتر می کنند.
- دندانپزشکان ممکن است این روش را برای کودک شما(حتی اگر به طور مرتب مسواک زده و نخ دندان بکشد)، توصیه کنند.
دندان های کودکان غالباً دارای شیار است
دندان های کودکان غالباً دارای شیارهایی است. دو نوع شیار (معروف به حفره ها و شکاف ها) در سطح تاج دندان ها وجود دارد. همانطور که از نام آنها پیداست، حفره ها سوراخهای کوچکی در مینای دندان هستند (پوشش سختی که دندان را از باکتری ها و سایر میکروب ها محافظت می کند). شکافها شیارهایی هستند که به طور طبیعی و در سطح رویین دندانهای آسیاب و در قسمت پشت دهان (با نام مولر و پرمولر) شکل می گیرند. آنها معمولاً فقط روی دندانهای آسیاب تأثیر می گذارند، اما در بعضی کودکان دندانهای نیش در جلوی دهان ( به نام کانینز و اینسیزرس) نیز ممکن است شکاف داشته باشند. سطح حفره ها و شکاف ها با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است اما عمق و ریشه آنها خیر. حتی موی مسواک به دلیل باریکی بیش از حد آن حفره نمی تواند وارد آنها شود و تمیزشان کند.مسواک به تنهایی کارساز نیست
مهم نیست که کودک شما دندانهای خود را کاملاً تمیز کند و نخ دندان بکشد؛ اگر شیارها خیلی باریک باشند از بین بردن کامل باکتری ها و سایر میکروب ها از شیار ها و حفره غیرممکن است. چاله ها و شکاف های دندان که نمی توان آنها را تمیز کرد پناهگاهی برای باکتری ها به حساب می آید و در نتیجه باعث پوسیدگی دندان ها می شوند. تحقیقات نشان می دهد که اکثریت قریب به اتفاق( ۸۴ درصد) از کل سوراخ های دندان بچه ها در گودالها و شکافها بوجود می آید. با این حال، تحقیقات همچنین نشان می دهد که این احتمالات می تواند با پر کردن شیار ها کاهش یابد. دندانهای محافظت شده با این مواد ۲۲ برابر پوسیدگی دندان ها را کاهش می دهند. اما با تمام این ویژگی های مثبت فقط در حدود ۲۰ درصد از کودکان دارای فیشورسیلنت دندان هستند. دندانپزشکان بر این باورند که اگر این مواد همه گیر تر بود پوسیدگی دندان در کودکان کمتر شایع می بود.
آیا استفاده از فیشور سیلنت برای کودکان الزامی است؟
همه کودکان به فیشورسیلنت دندان احتیاج ندارند. به عنوان یک قاعده کلی، این مواد برای پر کردن دندانهای کودکانی که دارای ریسک بالایی از پوسیدگی دندان هستند، مانند کسانی که قبلا چند حفره دندانی را پر کرده اند و کسانی که فاقد فلوراید در آب آشامیدنی خود هستند، توصیه می شود. همچنین ویژگی هایی در دندان وجود دارد که می تواند تعیین کند که آیا باید فیشور سیلنت استفاده شود یا خیر. بر روی دندانهای دائمی (مجموعه دوم دندانها یا دندانهای بزرگسالی) که تازه از داخل لثه ها بیرون آمده اند و دارای شیارهایی عمیق یا باریک هستند، به احتمال زیاد باید از فیشور سیلنت استفاده شود. اگر فرزند شما به این مواد نیاز دارد، توصیه می شود که هر چه سریعتر و بعد از بیرون آمدن دندان های دائمی از لثه ها، این فیشور سیلنت ها در محل قرار گیرند. دندان هایی که هنوز به طور کامل از لثه ها خارج نشده اند و همچنین دندان هایی که از قبل دارای حفره بوده اند، نباید فیشور سیلنت شوند. با این حال، تحقیقات نشان داده است که اگر یک فیشور سیلنت ناخواسته در قسمت کوچکی از پوسیدگی دندان قرار بگیرد، از پوسیدگی بیشتر جلوگیری می کند. به نظر می رسد که باکتری های موجود در زیر فیشور سیلنت بسیار سخت تر رشد کرده و کمتر باعث پوسیدگی دندان ها می شوند و تا زمانی که در معرض بزاق و محیط طبیعی دهان قرار نگیرند، رشد آن ها کم است. اگر دندان های بزرگسالی کودک بیش از ۴ سال است که وجود داشته و پوسیدگی ای تجربه نکرده اند، دیگر نیازی به فیشور سیلنت کردن ندارند. چند نکته در مورد پوسیدگی دندان:- از عوامل خطرزا برای پوسیدگی دندان، مانند اینکه قبلاً حفره های دندانی داشته اید و آب آشامیدنی که مصرف می کنید حاوی فلوراید هست یا خیر آگاهی داشته باشید.
- به محض اینکه دندان های بزرگسالی از لثه بیرون می آیند، کودک خود را به دندانپزشک ببرید – اگر به فیشور سیلنت احتیاج داشته باشد این بهترین زمان برای قرار دادن آنها است.
- تا زمانی که دندانهای بزرگسالی کاملا از لثه خارج نشوند، نباید فیشور سیلنت قرار گیرد.
- در مورد پوسیدگی دندان ها در زیر این مواد نگران نباشید – اگر دندان از قبل پوسیدگی خود را آغاز کرده باشد، قرار دادن فیشور سیلنت باعث کاهش روند پوسیدگی می شود.
- برای مشاوره بیشتر در مورد مناسب بودن فیشور سیلنت برای فرزندتان، با دندانپزشک خود صحبت کنید.
روش قرارگیری فیشور سیلنت بر روی دندان
برای قرار دادن این مواد ، دندانپزشک ابتدا دندان را تمیز می کند تا اطمینان حاصل کند که هیچ ذره مواد غذایی یا سایر مواد آلوده به آن نچسبیده باشد. سپس آن را کاملاً خشک می کند. زیرا فیشور سیلنت تنها می تواند به دندان تمیز و کاملا خشک بچسبد. سپس از ماده ای شیمیایی مانند چسب برای اطمینان از اتصال پیوندهای فیشور سیلنت دندان استفاده می شود. سپس فیشور سیلنت نصب می شود تا شیارها را پر کرده و ذرات غذا و باکتری ها را از آن دور نگه دارد. این مواد باید تا زمانی که سخت و بادوام می شود، خشک بماند. گاهی اوقات دندانپزشک پرتوی قدرتمندی را بر روی این مواد می تاباند تا به خشک و محکم شدن آن کمک کند. جوییدن کودک شما بررسی می شود و اگر فیشور سیلنت در نحوه جوییدن کودک شما تأثیر داشته باشد، ممکن است لازم باشد تا مقادیر کمی از فیشور سیلنت را صاف کنید تا این امر اصلاح شود. پس از نصب، دندانهای کودک تا هفت سال از محافظت بیشتر در برابر باکتری های ایجادکننده پوسیدگی برخوردار هستند.
فیشور سیلنت های دندان تا چه زمانی دوام می آورند؟
حدود نیمی از این مواد ها که در دندانهای کودکان قرار دارند ۷ سال در محل خود باقی می مانند، با این حال نیمی دیگر زودتر از این مدت از جای خود حرکت می کنند یا کنده می شوند و نیاز به تعویض دارند. اگر در هنگام نصب فیشور سیلنت ها کمی بزاق یا مواد غذایی روی آنها باقی مانده باشد عمر و کارایی فیشور سیلنت کاهش می یابد، به همین دلیل، قبل از نصب این مواد، تمیز کردن و خشک کردن دندانها بسیار مهم است. حدود ۳۰ درصد از فیشور سیلنت ها از جای خودجابجا می شوند و نیاز به نصب مجدد دارند. ۲۰ درصد دیگر از فیشور سیلنت ها نیاز به نصب مجدد حدود دو یا سه باره دارند. فیشور سیلنت ها معمولاً ظرف ۶ ماه پس از جابجایی از بین می روند و در صورت بروز چنین اتفاقی، دندانپزشک شما هنگام معاینه روتین دندان متوجه این امر خواهد شد. بنابراین لازم است که کودک خود را هر ۶ تا ۱۲ ماه یکبار به دندانپزشک ببرید تا فیشور سیلنت های دندان هایش بررسی شود. عوارض دیگر بسیار کم پیش می آید و در صورت بروز بسیار جزئی هستند. به عنوان مثال، برخی از کودکان با فیشور سیلنت ها احساس ناراحتی می کنند یا نسبت به مواد موجود در آن حساس هستند (حساسیت دارند). برای اکثر کودکان استفاده از این مواد روشی آسان برای محافظت از دندان و تمیز کردن آسان تر آنها است. چند نکته در مورد دوام فیشور سیلنت:- اطمینان حاصل کنید که کودک شما قبل از مراجعه به دندانپزشک دندانهای خود را کاملاً مسواک بزند تا نصب فیشور سیلنت ها به درستی انجام شود.
- پس از قرار دادن این مواد، فرزند خود را برای معاینات منظم دندانپزشکی (هر ۶ تا ۱۲ ماه) نزد متخصص ببرید.
چگونه دندان های فرزندان خود را سالم نگه دارید
یادآوری این نکته مهم است که فیشور سیلنت راه حلی کامل برای جلوگیری از پوسیدگی دندان نیست. آنها فقط بخشی از روال بهداشتی دندانپزشکی هستند که باید شامل مسواک زدن و نخ دندان زدن، مراجعه منظم به دندانپزشک و جلوگیری از مصرف غذاهایی باشد تا از پوسیدگی دندان جلوگیری شود. به عنوان مثال، مصرف زیاد مواد غذایی و نوشیدنی های شیرین باعث ایجاد سوراخ در دندان کودک می شود. اما افزودن فیشور سیلنت همراه با مسواک زدن و دیگر مراقبت های بهداشتی باعث می شود تا دندان های سفید و برفی ای داشته باشید. چند نکته در مورد داشتن دندان هایی سالم:- به یاد داشته باشید که این مواد راه حل هایی جادویی و بدون نقصی برای پوسیدگی دندان نیستند.
- اطمینان حاصل کنید که کودک شما پس از قرار گرفتن این مواد در جای خود، به طور مرتب به مسواک زدن و استفاده از نخ دندان ادامه می دهد.
- اطمینان حاصل کنید که فرزندانتان از خوردن غذاهایی که باعث پوسیدگی دندان می شوند، جلوگیری می کنند.
نظر شما