شپش‌های سر چه هستند و چگونه به سر منتقل می‌شوند؟

آیا درباره شپش‌های سر اطلاع دارید؟ شاید افراد سن‌دار تر دوران مدرسه‌شان را به یاد دارند که مأموران بهداشت در سر آن‌ها به دنبال شپش می‌گشتند. برای آشنایی بیش‌تر با این موضوع با این مقاله از Mayoclinic با خبرگزاری سلامت همراه باشید.

شپش‌‌های سر چه هستند؟

شپش‌های سر حشرات ریزی بوده که از خون پوست سر انسان تغذیه می‌کنند. آلودگی به شپش‌های سر بیشتر در کودکان دیده می‌شود و معمولاً ناشی از انتقال مستقیم شپش از موهای یک شخص به موهای شخص دیگر است. آلودگی به شپش سر نشانه بهداشت شخصی ضعیف یا یک محیط زندگی کثیف نیست. شپش‌های سر دارای بیماری‌های عفونی-باکتریایی یا ویروسی نیستند. داروهای بدون نسخه و آزاد برای درمان شپش سر در دسترس هستند. دستورالعمل‌های درمانی را با دقت دنبال کنید تا پوست سر و موهای شما از شپش و تخم آن‌ها خلاص شود. تعدادی از داروهای خانگی یا طبیعی نیز برای معالجه آلودگی به شپش سر استفاده می‌شود، اما هیچ اثبات بالینی در مورد اثربخشی آن‌ها وجود ندارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

اگر گمان می‌کنید شما یا فرزندتان به شپش سر مبتلا هستید، قبل از شروع درمان به پزشک مراجعه کنید. مطالعات نشان می‌دهد كه بسیاری از كودكان در هنگام ابتلا به عفونت فعال شپش‌های سر، به دلیل داشتن داروهای بدون نسخه یا داروهای خانگی تحت درمان قرار نگرفته‌اند. مواردی که غالباً با شپش‌های سر اشتباه گرفته می‌شوند عبارتند از:

1. شوره سر
2. باقیمانده از محصولات مو
3. زخم، خاک و یا بقایای دیگر
4. سایر حشرات کوچک موجود در مو

علل ایجاد شپش‌های سر

یک شپش سر به اندازه یک دانه‌ی توت فرنگی است. روی پوست سر فرد از خون انسان تغذیه می‌کنند. شپش ماده چسبنده‌ای را تولید می‌کند که محکم هر تخم را به پایه یک شافت مو نزدیک به بیش از 3/16 اینچ (5 میلی متر) از پوست سر وصل می‌کند.

چرخه‌ی زندگی شپش

یک شپش سه مرحله را پشت سر می‌گذارد:

1. تخم‌هایی که بعد از شش تا نه روز باز می‌شوند.
2. پوره‌ها، اشکال نابالغ شپش که پس از نه تا 12 روز در بزرگسالان بالغ می‌شوند.
3. شپش های بزرگسالان، که می توانند سه تا چهار هفته زندگی کنند. یک شپش ماده روزانه شش تا 10 تخم می‌گذارد.

انتقال شپش‌های سر

شپش سر خزنده است، اما آن‌ها نمی‎‌توانند بپرند یا پرواز کنند. انتقال یک شپش از شخص به شخص دیگری، معمولاً از طریق تماس مستقیم سر به سر انجام می‌شود. اغلب در خانواده یا در میان کودکانی که از نزدیک در مدرسه باهم در ارتباط بوده یا باهم بازی می‌کنند، انتقال می‌یابد. انتقال غیر مستقیم غیر معمول است، اما شپش‌ها ممکن است توسط مواردی مانند:

1. کلاه و روسری
2. برس و شانه
3. لوازم جانبی مو
4. هدفون
5. بالشت، حوله و اثاثه یا لوازم داخلی

در انتقال غیرمستقیم  شپش همچنین می‌تواند در بین لباس‎‌های ذخیره شده در کنار هم اتفاق بیفتد. به عنوان مثال، کلاه‌ها یا روسری‌هایی که در همان قلاب آویزان شده‌اند، می‌توانند به عنوان وسیله نقلیه برای انتقال شپش‌های سر استفاده شوند. حیوانات خانگی مانند سگ و گربه در گسترش شپش‌های سر نقش ندارند.

عوامل خطرزا

از آن‌جا که شپش‌های سر در درجه اول با تماس مستقیم سر به سر پخش می‌شوند، خطر انتقال در بین جوانانی که با هم بازی می‌کنند یا به مدرسه می‌روند، بیشترین است. در آمریكا موارد ابتلا به شپش سر در كودكان پیش دبستانی بیش‌تر اتفاق می‌افتد. عوارض شپش‌های سر چه هستند؟ زیاد خاراندن مکانی که شپش‌های سر روی آن قرار دارند، می‌تواند باعث زخمی شدن پوست و سپس عفونت در آن شود. جلوگیری از شپش‌های سر جلوگیری از انتشار شپش سر در کودکان در مراکز مراقبت از کودک و مدارس دشوار است زیرا تماس بسیار نزدیک وجود دارد. احتمال انتقال غیرمستقیم از وسایل شخصی اندک است. با این حال، برای کمک به جلوگیری از ابتلا به شپش سر، ممکن است کودک خود را راهنمایی کنید:

1. لباس ها را روی قلاب جداگانه از پوشاک بچه‌های دیگر آویزان کنید
2. از اشتراک شانه، برس، کلاه و روسری خودداری کنید
3. روی تختخواب‌ها، نیمکت‌ها یا بالشت‌هایی که با شخص آلوده به شپش‌های سر در تماس بوده، قرار نگیرید

نگرانی در مورد انتقال شپش سر، دلیل خوبی برای جلوگیری از به اشتراک نگذاشتن کلاه محافظ در ورزش و دوچرخه سواری در هنگام لزوم به حساب نمی‌آید.

مترجم: سید محمد معین حبیبی پاسدار

پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با روش‌های مراقبت از موهای فر "بهترین روش های مراقبت از موهای فر و مجعد" را مطالعه کنید.