بابونه (Chamomile) یک گل وحشی سفید رنگ و کوچک است که شبیه به گل آفتابگردان می باشد و بومی اروپا، هندوستان و آسیا است، اما به شمال امریکا نیز گسترش یافته است. غالبا این گلها خشک می شوند و برای تهیه چای مورد استفاده قرار می گیرند، اگرچه که برگ های تلخ این گیاه نیز خوراکی هستند. دو نوع رایج گل بابونه عبارتند از آلمانی و رومی که هر دو حاوی خاصیت آرامش بخشی ملایمی هستند و حدود 30 دقیقه بعد از مصرف، اثر آرام بخشی خود را نشان می دهند.

فواید این گیاه

بابونه سرشار از آنتی‌اکسیدان ‌ها و فلاونوئید ها است و در نتیجه فواید سلامتی شگفت انگیز بسیار زیادی دارد که به موارد زیر می توان اشاره کرد:
  • بهبود کیفیت خواب
  • کاهش اضطراب
  • درمان افسردگی
  • تسکین دهنده سیستم عصبی
  • بهبود بهداشت لثه و دهان
  • یک عامل ضد التهابی
  • یک عامل ضد باکتری
  • بهبود سلامت قلب
  • دارای خاصیت ضد سرطانی
  • بهبود بهداشت و سلامت پوست
  • مبارزه با آسیب ‌رادیکال های آزاد
  • افزایش و تقویت تولید کلاژن
  • کاهش لکه های پوستی
  • درمان آلرژی
  • جلوگیری از کم آبی بدن
  • کمک به هضم و گوارش
  • کاهش گرفتگی عضلات شکم
  • کاهش نفخ
  • درمان سرما خوردگی

روغن بابونه چیست؟

روغن بابونه از گل ‌های گیاه بابونه به دست می‌آید که در بین گیاهان گلدار بسیار محبوب است. با اینکه روغن ‌های به دست آمده از هر دو نوع، در برخی از خواص دارویی مشابه هستند‌، اما هر کدام ترکیبات متفاوتی دارند و هر کدام دارای ویژگی های خاص خود هستند که قابل توجه است. روغن بابونه رومی ترکیبی از آلفا پینن، بتا پینن، کامفن، کاریوفیلن، سابینن، میرسن، گاما ترپینن، پینوکارون، فارسنول، سینئول، پروپیل آنجلات و بوتل آنجلات است. از طرف دیگر، روغن بابونه آلمانی از آزولن(کامازولن)، آلفا بیسابولول، بیسابولول اکسید A و B و بیسابولن اکسید A تشکیل شده است. در حالی که روغن بابونه رومی خاصیت آرام بخشی بیشتری دارد و محرک بهتری برای قاعدگی می باشد، اما روغن بابونه آلمانی به علت وجود ترکیباتی به نام آزولن، یک عامل ضد التهابی بسیار قوی است. آزولن یک ترکیب شامل نیتروژن است که باعث پر رنگ بودن رنگ آبی این روغن می باشد. خواص دارویی متعدد و ویژگی ‌های دیگری از روغن بابونه وجود دارد که در زیر آورده شده‌ اند که هم شامل روغن رومی و هم روغن بابونه آلمانی می شود. فواید بابونه

مزایای سلامتی گیاه و روغن بابونه

شما می توانید فواید و مزایای سلامتی شگفت انگیزی را در روغن های ضروری پیدا کنید و استفاده از روغن بابونه، یکی از بهترین روش ها برای بهبود سلامت کلی شما می باشد. استفاده از دمنوش گیاه بابونه نیز همین تاثیرات و فواید شگفت انگیز را دارد.
  • از بین بردن سموم هر دو نوع این گیاه، عرق زیادی تولید می کنند. سموم را از بین می برند و عوامل عفونتی را کاهش می دهند. همچنین در مدتی کوتاه و به طور همزمان حرارت بدن را پایین آورده و در کاهش تب موثر هستند. از این رو به عنوان دارو های تب بر شناخته می شوند.
  • پیشگیری از عفونت هر دو نوع این گیاه، دارای خواص ضد عفونی کننده و آنتی بیوتیکی بسیار خوبی هستند که به عفونت های ناشی از باکتری ها و قارچ ها اجازه نمی دهند که تکثیر شوند. همچنین باعث از بین رفتن عفونت هایی می شوند که در حال حاضر وجود دارند. این روغن ها داروهای مفیدی هستند که انواع کرم های روده را نیز از بین می برند. اگر برای مو مصرف شوند، شپش ها و انگل های موجود در پوست سر را از بین می برند و در مقابل عفونت ها، از پوست سر و موی شما محافظت می کنند.
  • کاهش افسردگی هر دو نوع این گیاه در مبارزه و رفع افسردگی بسیار موثر هستند. بابونه، احساس غم، افسردگی، ناامیدی و تنبلی را از بین می برد و باعث شادی و هیجان شما می شود. حتی بوی این روغن ها می تواند برای رفع افسردگی و داشتن خلق و خوی خوب به شما کمک کنند.
  • بابونه و فشار خون بابونه رومی در ایجاد آرامش، رفع ناراحتی، عصبانیت به ویژه در کودکان موثر می باشد. در حالی که بابونه آلمانی به بزرگسالان در درمان التهاب کمک می کند، به طور ویژه ای در جهت درمان سیستم گوارشی و ادرار نیز مورد استفاده قرار می گیرد. هر دو نوع گیاه بابونه، فشار خون را کاهش داده و سبب فروکش کردن تورم عروق خونی می شوند.
  • بهبود گوارش گیاه بابونه به عنوان یک اشتهاآور، بر عملکرد صحیح معده و تقویت آن، تاثیر بسزایی دارد. ترشحات مایعات گوارشی را افزایش داده و عمل هضم و گوارش را آسان می کند و به سلامت کبد و کارکرد جریان صفرا نیز بسیار کمک می کند. بابونه همچنین به عنوان کولاگوگ نیز عمل می کند. به این معنا که ترشح اسید هیدروکلریک، صفرا و آنزیم های معده را افزایش داده و بدین وسیله قدرت گوارش و هضم را افزایش می دهد.
  • درمان روماتیسم بابونه اختلالات سیستم گردش خون را درمان کرده و باعث تحریک گردش خون می شوند و خون را از وجود سمومی مانند اسید اوریک، پاک و سم زدایی می کنند. بدین ترتیب به درمان بیماری هایی مانند روماتیسم، ورم مفاصل ناشی از گردش خون نامناسب و تجمع اسید اوریک کمک می کنند. از روغن آن می توان به عنوان داروی ضد التهاب و درمان کننده ورم نیز استفاده کرد.
  • محافظت از پوست این گیاه به دلیل کاربرد هایی که در لوازم آرایشی دارند، در دنیا از محبوبیت زیادی برخوردار هستند. زیرا زخم ها، لکه های پوستی و جوش ها را نیز برطرف می کنند و به عنوان التیام بخش (سیکاتریزان) مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین، زخم ها، بریدگی ها و کبودی های ناشی از عفونت را بهبود می بخشند. بنابراین می توانیم بگوییم که بهبود دهنده زخم نیز هستند.
  • تسکین درد آنها دارای خواص ضد درد بوده و در کاهش درد عضلات و مفاصل، نقش موثری را ایفا می کنند. همچنین سردرد های شدید، سینوس ها، دندان درد و آسیب های استخوانی را کاهش می دهند. بابونه در کاهش درد شدید عصبی که به دلیل انقباض رگ های خونی رخ می دهند و عصب نهم جمجمه را احاطه می کنند، بسیار موثر است. بابونه در پایین آوردن فشار نیز بسیار موثر است.
  • از بین برنده گازهای اضافی این گیاه در خروج گاز از روده و معده بسیار مفید هستند و خوب عمل می کنند. همچنین از تشکیل گاز اضافی جلوگیری می کنند، باعث آرامش بدن می شوند و فشار خون را پایین می آورند. آنچه مهم می باشد این است که این روغن، خطرات جدی ناشی از گازهای اضافی مانند جمع شدن هوا در نای را از بین می برند که حتی ممکن است باعث مرگ شوند.
  • تقویت سیستم عصبی بابونه تقریبا تمام اختلالات مربوط به اعصاب یا واکنش های زیادی که باعث تشنج، انقباض، عصبانیت و از دست دادن کنترل اندام ها می شوند را تسکین می دهند. آنها نوعی داروی اعصاب هستند به این معنی که سلامتی اعصاب و سیستم عصبی را در وضعیت خوبی قرار می دهند و باعث حفظ عملکرد مناسب سیستم عصبی می شوند.
  • تقویت بدن آنها نوعی داروی تقویت کننده و نیروبخش طبیعی هستند، یعنی باعث تقویت پوست، عضلات و اندام های داخلی بدن می شوند.
  • فواید دیگر روغن و دمنوش بابونه، ضد حساسیت هستند و با دفع سموم به درمان آکنه و از طریق تعریق، به تمیز کردن غدد عرق و چربی کمک می کنند. به عنوان یک داروی ادرار آور، سیستم ادراری و کلیه ها را با تحریک افزایش ادرار، تمییز می کنند. علاوه بر این، در سم زدایی خون و حتی افزایش قدرت نیز مفید هستند. آنها می توانند به درمان عفونت های ویروسی مثل اوریون و سرخک نیز کمک کنند و همچنین به عنوان دهانشویه نیز استفاده می شوند تا از نفس بد بو و عفونت دهان پیشگیری شود. روغن بابونه آلمانی یک وازودیلاتور است، بنابراین فشار خون را با باز کردن انقباض عروق، کاهش می دهد و در نتیجه از سلامت قلب محافظت می کند و احتمال بروز شرایطی مانند آترواسکلروز را کاهش می دهد.

چگونه از این گیاه استفاده کنیم؟

بیشتر مردم با این نوشیدنی محبوب، آشنا هستند، اما این گل فواید و مزایای دیگری دارد از جمله عصاره قوی، تنتور و روغن اسانس که تمام این موارد در دسترس می باشند. پودر بابونه با اینکه برای پخت و پز استفاده می شود، اما فواید سلامتی و تسکین دهنده خود را حفظ می کند.

تفاوت بین بابونه رومی و آلمانی چیست؟

روغن بابونه از گیاه آن بدست می آید. در واقع بابونه از خانواده آفتاب گردان ها است و روغن از گل های این گیاه تهیه میشود. روغن بابونه دو نوع بابونه وجود دارد:
  • بابونه رومی (Chamaemelum nobile یا  Anthemis nobilis)
  • بابونه آلمانی (Matricaria recutita یا  Chamomilla recutita)
این دو گیاه از نظر ظاهری کمی متفاوت هستند. بعلاوه ترکیبات فعال آنها نیز از نظر شیمیایی متفاوتند. درباره هر دو نوع این گیاه تحقیقاتی انجام شده است. ماده موثره ای که بیشتر مورد توجه قرار گرفته کامازولن است که مقدار آن در نژاد آلمانی بیشتر است.

مزایای روغن بابونه چیست؟

روغن های ضروری عصاره غلیظ حاصل از گیاهان هستند. آنها به دلیل مزایایی که برای سلامتی دارند بسیار محبوب شده اند. روغن اسانس بابونه پیشینه خوبی دارد. سال ها از آن برای انواع بیماری ها و شرایط مختلف استفاده می شده است. استفاده از این گیاه در متون پزشکی مربوط به مصر باستان، یونان و روم شرح داده شده است. در طول قرن ها برای موارد زیر از آن استفاده شده:
  • ناراحتی های گوارشی مانند سوء هاضمه، حالت تهوع یا گاز معده
  • ترمیم زخم ها
  • آرامبخش
  • کاهش ضایعات پوستی مثل اگزما و بثورات
  • ضد التهاب و مسکن برای مواردی مثل کمر درد، درد عصبی یا ورم مفاصل
  • خواب آور

خواص این گیاه برای معده 

در یک مطالعه بر روی حیوانات در سال 2014، اثر بابونه آلمانی بر اسهال را بررسی کردند. نویسندگان این مقاله دریافتند که روغن این گیاه باعث جلوگیری از اسهال و تجمع مایع در روده می شود. در یک تحقیق در سال 2018، تاثیر روغن بابونه رقیق شده به صورت موضعی بر روی فعالیت روده پس از سزارین را ارزیابی کردند. محققان دریافتند اشتهای بیمارانی که روغن این گیاه را روی شکم خود استفاده کرده بودند سریع تر از کسانی که از آن استفاده نکرده بودند برگشت و همچنین گاز های روده سریع تر خارج شدند. در مطالعه ای دیگر به بررسی اثر بابونه رومی بر بخش هایی از روده خوکچه هندی، موش و انسان پرداختند. آنها دریافتند که این ماده دارای خواص آرام بخشی برای ماهیچه ها می باشد. این موضوع می تواند دلیل اینکه از این گیاه برای موارد گوارشی مثل سوء هاضمه و گرفتگی استفاده می شود را توضیح دهد.
  • ترمیم زخم با روغن بابونه در یک مقاله در سال 2018 چگونگی اثر عصاره بابونه رومی بر زخم در موش ها بررسی شد. پماد بابونه در مقایسه با پماد تتراسایکلین و سایر دارو های اینچنین، به طور قابل توجهی فعالیت ضد باکتریایی بیشتری داشته و بر روی زخم اثر بهتری می گذارد.
  • درمان اختلال اضطراب عمومی (GAD) با روغن بابونه در مطالعه ای در سال 2017 درمان کوتاه مدت اضطراب عمومی توسط بابونه را ارزیابی کردند. محققان دریافتند که پس از هشت هفته، 58.1 درصد از شرکت کنندگان اعلام کردند که اضطراب آنها کاهش یافته است. سطح کم هورمونی به نام کورتیزول در صبح، با اختلالات اضطرابی در ارتباط است. در تحقیقی کوچک در سال 2018 نشان داده شد که استفاده از بابونه به کاهش علائم اضطراب و افزایش سطح کورتیزول صبحگاهی کمک می کند.
  • درمان افسردگی با روغن بابونه افسردگی و اضطراب معمولا با هم اتفاق می افتد. در یک مطالعه از عصاره خوراکی بابونه آلمانی در افرادی که مبتلا به افسردگی و اضطراب بودند استفاده کردند. بعد از هشت هفته درمان، محققان در گروهی که عصاره بابونه به آنها داده شده بود کاهش قابل توجه علائم افسردگی را مشاهده کردند. با این حال توجه به این نکته مهم است که در حالی که عصاره بابونه را میتوان به صورت خوراکی مصرف کرد، اما روغن اسانس بابونه را نباید به صورت خوراکی مصرف کنید.
  • درمان ناراحتی پوستی با روغن بابونه محققان در مطالعه ای در سال 2010 تاثیر روغن بابونه آلمانی را در تسکین درماتیت آتوپیک در موش ها را با استفاده از آن بر روی پوستشان ارزیابی کردند. آنها دریافتند نشانه های آلرژی در موش هایی که روغن بابونه دریافت کرده بودند به طور قابل توجهی پایین تر از آنهایی است که استفاده نکردند.
  • تسکین درد مطالعه ای در سال 2015 تاثیر استفاده از اسانس رقیق شده بابونه بر روی پوست برای درمان آرتروز را بررسی کرده است. از شرکت کنندگان خواسته شد سه بار در روز و به مدت 3 هفته از این روغن استفاده کنند. محققان دریافتند که در مقایسه با شرکت کنندگانی که از این روش درمانی استفاده نکردند، روغن اسانس بابونه به طور قابل توجهی نیاز آنها به دارو های مسکن را کاهش می دهد.
  • در مطالعه ای دیگر تاثیر روغن موضعی بابونه بر روی سندرم تونل کارپال را بررسی کردند. بعد از گذشت 4 هفته، شدت علائم در افرادی که تحت درمان بابونه بودند از گروه شاهد بسیار کمتر بود.
  • خواب بهتر با روغن بابونه بابونه سال هاست که برای بهبود خواب شبانه استفاده می شود و تحقیقات نیز از این امر حمایت می کند. به صورت گیاه و از راه دهان مصرف می شود. در یک مطالعه 60 نفره از افراد سالخورده، شرکت کنندگان به دو گروه تقسیم شدند. به یک گروه کپسولی حاوی بابونه داده شد و به گروه دیگر دارونما دادند. در انتهای مطالعه، کیفیت خواب کسانی که عصاره بابونه را مصرف کرده بودند در مقایسه با کسانی که دارونما مصرف کرده بودند افزایش یافته بود.
  • خواص ضد سرطان در مطالعه ای در سال 2019 تاثیر عصاره بابونه آلمانی بر روی سلول های سرطانی مورد ارزیابی قرار گرفت. محققان دریافتند که سلول های سرطانی در طول درمان با عصاره بابونه به احتمال زیاد می میرند. در همین مطالعه همچنین مشخص شد که درمان با عصاره بابونه باعث کاهش توانایی سلول های سرطانی برای ایجاد رگ ها می شود که برای بقای تومور لازم است. در مطالعه ای که اخیرا انجام شده، به بررسی ترکیبی از روغن بابونه به نام آپیژنین پرداخته شده است. آنها دریافتند که آپژنین هم باعث جلوگیری از رشد سلول های سرطانی می شود و هم محرک مرگ سلول در چرخه سلول های سرطانی است.
مزایای روغن بابونه

نحوه استفاده از روغن بابونه

حالا که اطلاعات بیشتری درباره فواید روغن بابونه دارید، چگونه می توانید با خیال راحت از آن درخانه استفاده کنید؟ چند روش برای استفاده از آن وجود دارد از جمله بخور یا کاربرد موضعی.

روش های آروماتراپی

استنشاق روغن بابونه ممکن است در مواردی مثل کاهش اضطراب و تقویت خواب موثر باشد.  شما می توانید از این روغن در دستگاه بخور یا بطری اسپری شیشه ای استفاده کنید.
  • بخور دستگاه بخور اجازه می دهد که رایحه روغن تبخیر شده در اتاق پخش شود. هنگام استفاده از روغن بابونه در دستگاه بخور خود از دستور العمل های دستگاه پیروی کنید.
  • اسپری برای استفاده از روغن بابونه در اسپری، 10 تا 15 قطره روغن بابونه را در یک اونس آب رقیق کنید. آن را در یک بطری اسپری شیشه ای بریزید و قبل از استفاده خوب تکان دهید. از بطری پلاستیکی استفاده نکنید زیرا روغن باعث جزیه آن می شود. هنگام استفاده از بابونه یا هر روغن دیگری برای آروماتراپی، حتما در فضای مورد نظر تهویه مناسب داشته باشید. احتیاط کنید که زنانی باردار یا شیرده، کودکان و حیوانات خانگی در معرض روغن قرار نگیرند.

روش های موضعی

روغن بابونه به صورت موضعی نیز قابل استفاده است. این روش ممکن است به درد ها، مشکلات گوارشی یا اضطراب کمک کند. همه روغن های اساسی باید قبل از استفاده بر روی پوست با روغن حامل رقیق شوند. در اینجا چند روش برای استفاده از آن آورده شده است:
  • روغن ماساژ برای استفاده از روغن بابونه در روغن ماساژ، ابتدا باید آن را در روغن مناسب رقیق کرد مانند روغن نارگیل یا روغن جوجوبا.
  • روغن حمام روغن بابونه را با روغن حامل مخلوط کنید و به آب گرم حمام خود اضافه کنید.
  • در لوسیون شما می توانید 1 یا 2 قطره از روغن بابونه را به لوسیون یا مرطوب کننده بدن خود اضافه کنید و روی پوست خود بمالید.
  • کمپرس کردن یک حوله یا پارچه را در آب گرم خیس کنید و 1 تا 2 قطره روغن رقیق شده بابونه به آن اضافه کنید و کمپرس گرم بسازید و آن را در نواحی مانند کمر یا شکم بگذارید.
عوارض جانبی روغن بابونه روغن های اساسی بسیار غلیظ هستند و نباید آنها را به صورت خوراکی مصرف نمود، مگر اینکه تحت نظر یک متخصص حرفه ای باشید. حتی برخی از این روغن ها سمی هستند. اگر مایل به مصرف بابونه به صورت خوراکی هستید از چای آن استفاده کنید. برای جلوگیری از هرگونه اتفاق، روغن بابونه را در دسترس کودکان یا حیوانات قرار ندهید. بابونه برخی عوارض جانبی و تداخلات دارویی دارد که باید از آنها آگاه باشید. سوزش پوست روغن های اساسی ممکن است در برخی افراد باعث تحریک پوست شوند. اگر نگران حساسیت خود به روغن هستید قبل از مصرف در سایر قسمت های بدن، مقداری از روغن بابونه را رقیق کرده و در قسمت داخلی آرنج تست کنید. اگر متوجه قرمزی، خارش، سوزش یا تورم شدید از مصرف آن خودداری نمایید. عوارض جانبی روغن بابونه آلرژی برخی افراد ممکن است نسبت به روغن بابونه حساسیت داشته باشند. در صورتی که به گیاهان خانواده بابونه مانند آفتابگردان، جلبک دریایی یا گیاهان دریایی حساسیت دارید ممکن است حساسیت بیشتری نشان دهید. در موارد نادر ممکن است واکنش آلرژیک شدیدی به نام آنافیلاکسی رخ دهد که یک اورژانس پزشکی می باشد. علائم آن شامل موارد زیر است:
  • مشکل در تنفس
  • تورم گلو
  • سرفه یا خس خس سینه
  • سفتی در سینه
  • بثورات
  • استفراغ
  • اسهال

تداخلات دارویی با روغن بابونه

بابونه ممکن است با دارو های سیکلوسپورین و وارفارین تداخل داشته باشد. اگر بدون نسخه دارویی مصرف میکنید، قبل از استفاده از روغن بابونه با پزشک خود مشورت کنید.

استفاده از این گیاه در بارداری و شیردهی

اگر باردار یا شیرده هستید و دوست دارید از روغن بابونه استفاده کنید قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید. در هنگام خرید روغن بابونه به چه چیز هایی توجه کنیم؟ هنگام خرید روغن بابونه یا سایر روغن های اساسی به نکات زیر توجه کنید:
  • مراقب تبلیغات و ادعا های بازار باشید. سازمان غذا و دارو (FDA) روغن های اساسی را کنترل نمی کند. از هر روغنی که ادعا می شود برای درمان یا معالجه بیماری خاصی استفاده می شود استفاده نکنید.
  • نام لاتین گیاه را که روی برچسب محصول نوشته شده بررسی کنید این موضوع به شما کمک می کند که نوع روغن بابونه مورد نظر خود را خریداری کنید.
  • به میزان خلوص توجه کنید شما باید روغن اساسی 100% را خریداری کنید. اگر محصول با چیز دیگری ترکیب شده باشد باید روی برچسب ذکر شده باشد.
  • قبل از خرید محصول آن را بو کنید اگر بوی آن مشابه روغن بابونه نیست از خرید آن خودداری کنید.
  • به دنبال بطری تیره رنگ باشید نور می تواند به روغن های اساسی آسیب برساند، بنابراین به دنبال بطری هایی باشید که نور را از خود عبور ندهند.

موارد منع مصرف

هیچ گونه خطر خاصی برای استفاده از هر یک از روغن های بابونه که مورد بحث قرار گرفتند، وجود ندارد. مگر اینکه شخص به گیاه بابونه و انواع دیگر آن، حساسیت داشته باشد که باید از مصرف آن اجتناب کند. با توجه به گفته موسسه ملی بهداشت، افراد مبتلا به آلرژی ابروسیا، نباید از برگ ‌ها یا سایر بخش ‌های این گیاه استفاده کنند چون ممکن است یک واکنش متقابل داشته باشند. استفاده از این گیاه، برای زنان باردار یا شیرده بدون نظارت پزشکی توصیه نمی‌شود. همانند هر درمان گیاهی دیگر، عاقلانه است که پیش از اضافه کردن این گیاه به رژیم سالم روزانه یا هفتگی خود، با پزشک تان مشورت کنید.