تبخال لب و دهان
تبخال لب و دهان نوعی زخم موقت آزاردهنده و نوعی عفونت است که به صورت زخم یا تاول در اطراف دهان ایجاد می شود. در صورت ابتلا به تبخال، اگر علایمی مانند تب و لرز بالا یا درد شدید در حد نیاز به مسکن داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید. چون ممکنست نیاز به داروهای ضدویروسی داشته باشید.
علت تبخال لب و دهان
- علت تبخال لب و دهان معمولا ویروس هرپس سیمپلکس Herpes Simplex Virus نوع 1 است.
- راه انتقال این ویروس اکثرا از راه تماس‌هایی مانند بوسیدن فرد آلوده، غذا خوردن از ظرف آنها و یا استفاده از حوله یا ریش‌تراش آنها می باشد.
- وقتیکه ویروس وارد بدن می‌شود، کم کم علایمش آشکار می شود.
- همچنین این ویروس میتواند به دلیل برخی مواد غذایی خاص، استرس، تب، سرماخوردگی، آلرژی، آفتاب‌سوختگی و قاعدگی ایجاد شود.
- همانطور که خیلی ها وقتی تب می کنند یا خواب بد می بینند سریع داخل دهانشان تبخال می زند.
- این ویروس وقتی وارد بدن شود، دیگر خارج نمی شود و از دهان به سیستم عصبی مرکزی رفته و آن جا می ماند.
- وقتی دوباره فعال می شود به صورت تبخال در اطراف لب ها بروز می کند.
- برای همین است که کسانیکه دچار تبخال می شوند تا آخر عمرشان چه با فاصله زیاد و چه کم دچار این مشکل می شوند.
علائم تبخال لب و دهان
ویروس هرپس سیمپلکس علائم خاصی ندارد. خیلی از افراد ممکنست مبتلا به آن باشند اما تا زمانی که تبخال ظاهر نشود متوجه نشوند. اولین باری که تبخال، به‌عنوان بخشی از یک عفونت اولیه، ظاهر می‌شود ممکن است شدید باشد. بعد از آن، تبخال‌ها نشانه‌ای از ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۱ و ۲ هستند. مهمترین و گاهی تنها علامت این ویروس تبخال است. اما در برخی موارد درد و سوزش دهان یا زبان، تورم لب، مشکلات بلع و گلودرد، تورم غدد، درجه حرارت بالا بدن، کم‌آبی بدن، حالت تهوع، سردرد و …. میتواند از علایم ویروس هرپس باشد.
مراحل تبخال لب و دهان
در اولین مراحل زدن تبخال دهان اکثرا احساس سوزن سوزن شدن، خارش و یا سوزش در اطراف دهان حس می شود.
در مرحله بعدی زخم‌های پر از مایع، اغلب در اطراف لب پایین ، یا حتی لب بالا و داخل دهان ایجاد می‌شوند. غدد ممکن است متورم شوند.
زخم اغلب هر بار در همان محل قبلی ایجاد می‌شود. به مرور درد و سوزش در اطراف تبخال زیاد می شود.
به مروز زخم سرباز کرده مایع درون آن ترشح می‌کند.
در آخرین مرحله هم یک پوسته زرد بر روی زخم تشکیل شده تا پوست صورتی‌رنگ را بپوشاند.
نکته مثبت زخم های تاول اینست که بعد از بهبود جایش معلوم نیست و کاملا عادی می شود.
عوارض تبخال لب و دهان
تبخال لب و دهان معمولاً عوارضی ندارد مگر گاهی در بیمارانی که مبتلا به ضعف سیستم ایمنی هستند.
از عوارض احتمالی تبخال لب و دهان میتوان به کم شدن آب بدن، عفونت، التهاب مغز و … اشاره کرد.
درمان تبخال
- شایع‌ترین نوع تبخال لب در عرض ۱ تا ۲ هفته بدون درمان ناپدید می‌شود.
- برخی پمادها و داروهای ضدویروس یا مواد گیاهی و طبیعی میتواند مدت بهبود و میزان درد آن را کمتر کند.
پمادهای ضدویروس
برای درمان تبخال لب و دهان میتوانید از پمادهای ضدویروس تبخال بدون نسخه (OTC) استفاده کنید. این پمادها میتوانند دوره عود عفونت را کوتاه کنند. اغلب پمادها مانند زویراکس و Soothelip حاوی آسیکلوویر یا پنسیکلویر هستند. فقط باید این پمادها را به محض سوزن سوزن شدن پوست و ظاهر شدن علائم تبخال استفاده کنید. پماد باید برای ایجاد بهترین تأثیر تا پنج بار در روز به مدت ۴ تا ۵ روز استفاده شود. پماد میتواند علائم تبخال را از بین ببرد، اما ویروس همچنان باقی می‌ماند. پس یادتان باشد پمادها از عود تبخال در آینده جلوگیری نمی کنند و در آینده هم شما ممکنست تبخال بزنید. ولی خب همیشه آن را در منزل داشته باشید تا به محض حس کردن علایم سوزن سوزن شدن آن را به لب تان بزنید.
داروهای ضدویروس
- والاسیکلوویر، آسیکلوویر، یا فامسیکلوویر داروهای ضدویروس خوراکی برای تبخال لب هستند.
- اگر زمانی که اولین نشانه‌های تبخال ظاهر می‌شوند سریعاً این داروهای خوراکی را استفاده کنید، دوره بهبود تبخال به شدت کاهش می یابد.
- بیماری که در یک سال چند بار تبخال می‌زند، میتواند با مشورت پزشک از این دارو هرروز استفاده کند.
درمان خانگی
- گل همیشه بهار
شما میتوانید تبخال را با عصاره گل همیشه بهار بشویید تا روند درمان آن بهبود یابد. این عصاره خاصیت ضد ویروسی داشته و درد و سوزش شما را کم می کند. برای استفاده از آن میتوانید 3 قاشق از گیاه خشک شده گل همیشه بهار را در 2 لیوان آب جوشانده و صبر کنید تا محلول تان یک لیوان شود. بعد آن را با پنبه به تبخال بمالید.
- برگ زیتون
عصاره برگ زیتون هم مثل یک آنتی بیوتیک طبیعی در درمان تبخال لب عمل می کند.
- عصاره وانیل
برای درمان تبخال لب میتوانید از عصاره وانیل استفاده کنید. وانیل دارای خواص ضدعفونی کنندگی است. یک گوش پاک کن تمیز را داخل عصاره وانیل زده و روزی 4-3 بار روی تبخال هایتان بمالید.
- نمک دریایی
برای درمان و بهبود تبخال لب و دهان میتوانید کمی از نمک دریایی را روی موضع تبخال بمالید. یادتان باشد که بلورهای نمک باید روی تبخال بچسبند. نمک را پس از 10 دقیقه بشویید.
- برگ ریحان
چای ریحان بهترین درمان برای تبخال است. برای درمان و بهبود تبخال لب و دهان کافیست مقداری برگ ریحان را داخل آب جوش بریزید تا چایتان درست شود. برای درمان تبخال از این چای گرم بنوشید.
دندانپزشکی و تبخال لب و دهان
اگر تبخال لب دارید و قصد مراجعه به دندانپزشکی دارید، به دندانپزشک زنگ زده و مشکل تان را به او بگویید. چون برخی دندانپزشکان ترجیح می‌دهند بر روی دندان بیماران با تبخال فعال تا زمان بهبودی کامل کار نکنند. چون ممکنست محل آسیب‌دیده دردناک باشد و همچنین در طول درمان دندان، احتمال ترک برداشتن و خونریزی تبخال نیز وجود دارد.
پیشگیری از تبخال
- چه خودتان تبخال زده اید و چه شخص دیگری تبخال زده است به موارد زیر توجه کنید :
- از بوسیدن یا تماس پوستی با افراد دیگر اجتناب کند.
- از استفاده‌ی مشترک حوله، رژ لب، کارد و چنگال، و سایر وسایل با دیگران اجتناب کند.
- بهداشت دست را کاملاً رعایت کند.
- از دست زدن به قسمت‌های دیگر بدن، به‌خصوص مناطق مستعد، مانند آلت تناسلی و چشم اجتناب کند.
- در صورت لمس زخم بلافاصله دست‌ها را با آب گرم و صابون بشویید.
نظر شما