انواع اشک چشم
چشم پزشکان انواع سه گانه زیر را برای اشک قائلند:- اشک پایه همیشه غدد اشکی کوچک، یک سطح پایه رطوبت را روی کره چشم ایجاد می کنند. در چشم انسان (و بیشتر پستانداران)، قرنیه همواره با اشک مرطوب و تغذیه می شود. این اشک باعث نرم و لیزشدن چشم می شود و گرد و غبار را از آن بیرون می راند. اشک حاوی ذرات زیادی است. بعضی از این اجزا، باعث مقابله با عفونت های باکتریایی می شوند و بخشی از سیستم ایمنی فرد محسوب می شوند. چشم انسان معمولا در طول شبانه روز حدود ۰/۷۵ تا ۱/۱ گرم اشک ترشح می کند (حدود ۲ قاشق چای خوری) که البته میزان آن با بالا رفتن سن یا ابتلا به بعضی بیماری ها کاهش می یابد.
- اشک رفلکسی این نوع اشک، درنتیجه تحریک چشم با اجسام خارجی یا مواد محرک (مانند بوی پیاز) در محیط به وجود می آید. نور شدید، خوراکی های خیلی داغ یا تند، استفراغ، سرفه و خمیازه هم باعث به وجود آمدن این نوع اشک می شوند. این اشک ها برای شستن و برطرف کردن ماده محرک ترشح می شوند.
- اشک احساسی این اشک همان اشکی است که هنگام «گریه» از چشم سرازیر می شود. استرس، عصبانیت، زجرکشیدن، عزاداری، غم شدید و درد جسمی باعث ایجاد آن می شوند. البته ترشح این اشک فقط محدود به زمان بروز احساسات منفی نیست. بسیاری از افراد هنگام خوشحالی شدید نیز گریه می کنند. این اشک های احساسی معمولا با هق هق، تنفس بریده بریده و انقباض بدن همراه هستند. انسان ها تنها جاندارانی هستند که این نوع گریه را دارند. موادشیمیایی موجود در اشک های احساسی، با دو نوع اشک دیگر تفاوت دارند. مشخص شده این نوع اشک ها حاوی مقادیر بیشتری پروتئین، هورمون و مواد ضددرد طبیعی هستند.
چرا اشک چشم کم میشود؟
کم شدن اشک دلایل مختلفی دارد؛ مثلا بالا رفتن سن میتواند باعث کم شدن ترشح اشک شود. این حالت بخصوص در خانمها در سنین یائسگی تشدید میشود. علاوه بر این، مصرف بعضی داروهای آرامبخش، خوابآور، بعضی داروهایی که برای درمان مشکلات گوارشی تجویز میشود و… میزان ترشح اشک را کم میکند. ابتلا به بیماریهایی مثل دیابت و… هم میتواند باعث ترشح کمتر اشک شود.
کم کاری غدد اشکی و خشکی چشم
غدد اشکی مسوول ترشح اشک هستند، اما در بعضی شرایط تولید اشک به علل مختلف کاهش می یابد. این کاهش گاهی آنقدر شدید است که افراد حتی در مواقع غم شدید هم قادر به گریه کردن نیستند. در چنین شرایطی فرد دچار خشکی چشم خواهد شد. مبتلایان به این مشکل برای خشک نشدن چشم به کمک نیاز دارند و لازم است هر چند ساعت (یا چند دقیقه) یکبار، از اشک های مصنوعی استفاده کنند. این مشکل در صورت درمان نشدن حتی ممکن است باعث کوری فرد شود. شاید به نظر عجیب برسد، اما خشکی چشم معمولا باعث ریزش اشک می شود و این اشک ریزش در واقع پاسخی به تحریک چشم است. چشمی که بر اثر خشک شدن تحریک شده، اشک ریزش می کند و فرد حس می کند نمی تواند چشمانش را به مدت طولانی باز نگه دارد. بعد از تماشای تلویزیون و مطالعه هم معمولا چشم ها دچار آبریزش و سوزش می شوند.
نظر شما