گیاه مریم گلی

گیاه مریم گلی (Salvia officinalis) هم برای جسم و روح مفید است، این گیاه هم به صورت جوشانده، دم کرده و هم خشک شده برای کاهش قند خون، مقوی معده و برای ضعف اعصاب مفید است، همچنین برای خوشبو کردن برخی مواد غذایی نیز کاربرد دارد. گیاه مریم گلی به فارسی در بعضی مناطق “مریمی” و “مریم گلی” در کتب طب سنتی و به عربی ” مریمیه” و “‌شالبیه” و ” مریمیه صغیره” نام برده می شود. به فرانسوی Sauge و به انگلیسی Common sage گفته می شود. گیاهی است از خانواده نعنا Labiatae، نام علمی Salvia officinalis L و مترادف آن Salvia argentea Hort است.

مشخصات گیاه مریم گلی

مریم گلی گیاهی است علفی چند ساله چهار گوش کرکدار ،بلندی گیاه زیاد نیست و در حدود 0/5 متر است، پوشیده از کرک به رنگ سبز مایل به سفید و برگهای پایین ساقه دراز ،بیضی ،به طول 5-4 سانتی و نوک تیز است. گلها به رنگ آبی کمرنگ یا ارغوانی معمولا در تابستان سال دوم ظاهر می شود. گونه دیگری از این گیاه که از نظر طبی چندان مورد توجه نیست دارای گلهای قرمز زیبایی است که به نام سلوی در گل کاری کاشته می شود، نام علمی آن Salvia ambigua می باشد.

مریم گلی وحشی در اراضی خشک و سنگلاخ مناطق مختلفه آسیا و شمال آفریقا می روید، در ایران نیز این گیاه در آذربایجان شرقی و بعضی مناطق دیگر ایران در باغچه ها کاشته می شود. تکثیر مریم گلی اگر چه با بذر ممکن است ولی در باغ معمولا از طریق قلمه زیاد می شود، این گیاه در شرایط مختلف وسیعی می روید ولی بهترین رشد آن در خاکهای رسی غنی زهکش دار می باشد و اراضی رو به آفتاب را ترجیح می دهد. بهترین زمان برداشت از نظر بیشترین مقدار اسانس در برگ در آغاز ظهور گلها است.

ترکیبات شیمیایی موجود در مریم گلی

از نظر ترکیبات شیمیایی برگهای مریم گلی دارای اسانس روغنی فرار و ساپونین و یک ماده تلخ به نام پیکرو سالوین با خاصیت متوقف کردن رشد باکتری و همچنین اسید های آلی است. از تقطیر برگهای خشک مریم گلی یک و نیم تا دو و نیم درصد اسانس گرفته می شود که رنگ آن زرد کمرنگ است و درالکل 80 درجه حل می شود . اسانس مریم گلی عنبری است و از نظر مقدار کافور خیلی غنی است. اگر گیاه در هوای آزاد خشک شود و برای خشک کردن آن از حرارت آتش استفاده نشود،مقدار اسانس آن بیشتر خواهد بود.

خواص مهم مریم گلی

تقویت حافظه‌

مریم گلی حافظه‌ی شما را از نابودی نجات می‌دهد. به خاطر اینکه می‌تواند از اکسایش مواد چرب در سیستم عصبی پیشگیری کرده و روند تخریب سلول‌های عصبی را به تعویق می‌اندازد. در نتیجه باعث بهبود و تقویت حافظه می‌شود. بر اساس نتایج بررسی‌های متعدد، مریم گلی برای مقابله با آلزایمر موثر است. بیماری آلزایمر در نتیجه‌ی کاهش سطح یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی بروز می‌کند که مریم گلی این روند را کاهش می‌دهد. به خاطر اینکه قادر است از ترشح آنزیم مسئول این تخریب جلوگیری کند.

گرگرفتگی

مریم گلی باعث تولید فیتو-استروژن می‌شود. فیتواستروژن همان استروژن‌های گیاهی است که می‌تواند مانع افت شدید استروژن در خانم‌ها شود و در نتیجه حالت گرگرفتگی را کاهش می‌دهد. باید بدانید که حالت گرگرفتگی در خانم‌های یائسه به دلیل افت میزان استروژن آن‌ها می‌باشد. این گیاه همچنین حاوی اسید اورسولیک است که خاصیت قابضی و ضدعفونی‌کنندگی دارد. به همین دلیل نیز باعث تنظیم میزان تعریق می‌شود. بیماری آلزایمر در نتیجه‌ی کاهش سطح یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی بروز می‌کند که مریم گلی این روند را کاهش می‌دهد. به خاطر اینکه قادر است از ترشح آنزیم مسئول این تخریب جلوگیری کند

مقابله با نفخ

مریم گلی خاصیت ضداسپاسمی دارد و همین خاصیت را در دستگاه گوارش نیز به جا می‌گذارد. در واقع این گیاه پرخاصیت باعث تسکین کرامپ ها یا گرفتگی عضلانی معده می‌شود، دردهای مربوط به عادت ماهانه را تسکین می‌دهد و نقش موثری در حفظ دستگاه گوارش دارد. به خصوص اینکه از سوزش معده جلوگیری می‌کند. از همه مهم تر اینکه مریم گلی یکی از گیاهان فوق‌العاده موثر برای مقابله با نفخ و گاز معده نیز محسوب می‌شود. اگر شما هم از چنین مشکلاتی رنج می‌برید می‌توانید با مشورت با داروساز و یا عطار شروع به مصرف گیاه مریم گلی بکنید.

نرم کردن گلو

مریم گلی به دلیل دارا بودن خواص ضدعفونی‌کنندگی، می‌تواند مانع گسترش عوامل عفونت زا شود. خواص آنتی‌اکسیدانی این گیاه نیز باعث کاهش عوامل التهاب زا خواهد شد. علاوه بر این‌ها مریم گلی خواص قابضی دارد و به همین دلیل نیز می‌تواند روان شدن ناشی از التهاب‌ها در مجاری تنفسی را کاهش دهد. مریم گلی با افزایش موضعی تولید گلبول‌های سفید باعث تقویت سیستم ایمنی بدن نیز می‌شود. اکنون که فصل سرما فرارسیده و مشکل سرماخوردگی کم‌کم دامن خیلی‌ها را گرفته است می‌توانید به این گیاه اعتماد کنید. می‌توانید از اسپری‌های مخصوص این گیاه استفاده کنید و یا اینکه با دم کرده‌ی آن قرقره کنید.

تسکین تبخال

البته مریم گلی به تنهایی نمی‌تواند از پس این ویروس معروف و مزاحم تبخال بر بیاید؛ اما به عنوان یک گیاه ضدویروس برای مقابله با مشکل تبخال موثر عمل می‌کند. کافی است چند قطره روغن گیاهی درخت چای یا روغن گیاهی اسطوخودوس را با چند قطره روغن گیاهی مریم گلی مخلوط کرده و در مقدار کمی روغن گیاهی دیگر مانند روغن زیتون رقیق کنید. سپس روغن به دست آمده را روی تبخال بزنید. خواهید دید که خیلی زودتر از آنچه تصورش را می‌کردید از شر این ویروس مزاحم خلاص خواهید شد.

بهبود جای زخم

مریم گلی گیاهی با خواص ضدعفونی‌کنندگی است. در نتیجه برای تسکین و درمان جراحات سطحی پوست نیز کارساز و برای ارتقای سلامت و بهداشت دهان و دندان مفید است. این گیاه پرخاصیت از تکثیر باکتری‌های تشکیل‌دهنده‌ی جرم‌های دندانی و تخریب لثه‌ها جلوگیری می‌کند. این گیاه به صورت کپسول، برگ خشک، روغن گیاهی و یا در ترکیب برخی از خمیردندان‌ها وجود دارد. می‌توانید با مشورت با پزشک داروساز از کپسول‌های آن برای افزایش سلامت پوست و دهان و دندانتان استفاده کنید. استفاده از خمیردندان‌های حاوی این گیاه نیز مفید است.