دکترسیدحمید جمال الدینی عضو شورای عالی جمعیت هلال احمر: داوطلبی از آن دست واژههایی است که نمیتوان آن را با یک عبارت کوتاه به رشته توصیف درآورد چونان که معنای کار داوطلبانه در فهم واژگان نمیگنجد. کمکهای بدون چشم داشت و خدمتهای بی مزد و منّت، انساندوستیهای عمیق و مهربانیهای بی حد و مرز، عشق، همدردی و صدها واژه بی بدیل که خلاصهاش میشود یک کلمه: داوطلب.
چشم ما در پی خوبان جهان خواهد بود تا جهان باقی و آئین محبت باقی است
به دلیل اهمیت و تاثیر شگرفی که گروههای داوطلب و نوعدوست در جوامع بشری داشتهاند، سازمان ملل متحد در سال 1985، 5 دسامبر را "روز جهانی داوطلب" معرفی کرد و این روز بهانهای شد برای تجلیل از داوطلبان و تشویق سایرین برای پیوستن به گروههای داوطلب و تشکلهای مردم نهاد.
از یک سو آموزههای فرهنگی و دینی بر نوعدوستی و کمک به انسانها تأکید فراوانی دارند و از سوی دیگر روحیه نیکی کردن به مردم و خیررساندن به خلق خدا در مردم ایران به وفور وجود داشته و دارد، امّا چرا فرهنگ کار داوطلبانه در میان مردم آنطور که باید نهادینه نشده است؟ این درحالی استکه با روند روبه رشد توسعه اجتماعی و افزایش آگاهی در هر جامعه نیازمند ارتقای مفاهیم ارزشی و اخلاقی ازجمله فعالیتهای داوطلبانه هستیم فلذا بازشناسی یا بازتعریف مسأله داوطلبی و کار داوطلبانه که عمدتا در انحصار جمعیت هلال احمر است، در جامعه امروز امری ضروری بهنظر میرسد و نیازمند چابک سازی ساختار سازمانی جمعیت، مدیریت و ساماندهی ارتقاء کمی و کیفی فعالیتهای داوطلبانه و ایجاد نظم و قرارگرفتن در مسیر مدیریت شده است تا منابع و سرمایههای بالقوه انسانی هدر نرود. باید اذعان داشت از مهمترین مولفههای پویایی و موفقیت جمعیت هلال احمر بعنوان یک نهاد اجتماعی بزرگ، سرمایه انسانی آن است و باید برای حمایت و ترویج فرهنگ داوطلبی به صورت آگاهانه، تأثیر گذار و متناسب با سلیقههای مختلف جامعه و همچنین استفاده بهینه از وقت و ظرفیت داوطلبان، نسبت به افزایش مهارتهای اجتماعی و ظرفیت کار گروهی در این نیروها با بهرهگیری از دانش و فناوریهای روز، رشد در سطح آمادگی جسمانی و کسب مهارتهای لازم در مانورهای روزآمد، اقدامات موثرتری انجام داد.
همانطور که داوطلب محوری لازمه وجود یک جامعه پویا است بر روی پیشانی سفیران مهربانی چه در قالب حضور امدادی و چه در قالب حضور معنوی نیز نوشته نشده "سرمایههای اجتماعی"؛ باور کنیم که این سرمایههای غنی پیش چشم تک تک ما هستند و در سختترین شرایط حاضرند نبض امید را در قلب جامعه، در قالب پویشها، قرارها و در مناسبتهای مختلف به تپش درآورند. امید آن میرود با توجه به آنکه با کمترین بودجه، امور محوله در این جمعیت توسط نیروهای مردم نهاد داوطلب و یا همکار صورت میپذیرد؛ فصلی برای ارزشگذاری پولی و تحلیل هزینههای منفعت فعالیتهای داوطلبانه جمعیت و آشتی حمایتهای مادی و معنوی از آن با تدوین سازوکار محاسبه ارزش ریالی خدمات داوطلبانه باز شود و جانی تازه در رگها و ریشههای این نهاد استوار دمیده شود. بدین روی شاهد خواهیم بود که نه تنها طبق برنامههای مدوّن جمعیت ارتقاء موثری اعم از کیفی و کمی در حضور داوطلبان ایجاد میگردد بلکه برنامهریزیهای نوینی برای جذب، ساماندهی و ایجاد شبکههای تعاملی اعضاء و داوطلبانی میشود که به نوعی انگیزه ارائه خدمات خیرخواهانه در وجود آنها به امانت گذارده شده است. واضح است که پاسداشت و تقدیر از خدمات ارائه شده تک تک نیروهای خدوم نه تنها موجی از انگیزه را در بدنه جمعیت ایجاد میکند بلکه باعث تداوم حضور و نگهداشت سرمایههای انسانی جمعیت و رشد در حضور نیروهای جدید خواهد شد.
بر این باوریم ارتقاء سطح مشارکتهای مردمی و منابع مالی داوطلبانه و کمک های اثربخش خیرین میتواند منجر به کارآفرینی برای مددجویان، باز طراحی چرخه ورود و خروج خدمت گیرندگان و خدمات هدفمند و اثر بخش گردد.
از خالق بیهمتای آفرینش نیکیها میخواهیم تا فرصتی فراهم آورد تا همه یاد بگیریم و یاد بدهیم که:
بکوشید تا رنجها کم کنید دل همگنان شاد و خرم کنید
بکوشید و خوبی بهکار آورید چو دیدید سرما، بهار آورید
ز دلها همه کینه بیرون کنید به مهر اندرین کشور افسون کنید
به نیکی گرای و میازار کس ره رستگاری همین است و بس