به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت به نقل از Yahoo، پس از 40 سال تلاش، سرانجام محققان موفق شدند یکی از رایج‌ترین جهش‌های ژنتیکی ایجادکننده سرطان در بدن انسان را خاموش کنند. این یافته نویدبخش بهبود درمان برای هزاران بیمار مبتلا به سرطان ریه و روده بزرگ است و می‎تواند راهی برای تولید نسل جدید داروهای سرطانی باشد که در برابر درمان مقاومت می‌کنند. این یافته در حال حاضر به داروی جدیدی به نام Sotorasib توسط داروساز Amgen منجر شده است. شرکت‌های دیگر با نسخه‌های خود بسیار عقب‌تر از این دارو هستند. آمگن داروی خود را در بیماران مبتلا به شایع‌ترین نوع سرطان ریه، به نام سرطان سلول غیر کوچک، آزمایش کرد. این بیماری سالانه در 228,000 آمریکایی تشخیص داده می‌شود و برای اکثر بیماران در مراحل پیشرفته درمانی وجود ندارد.

داروی جدید به جهش ایجادکننده سرطان، معروف به KRAS G12C، حمله می‌کند که در 13٪ این بیماران رخ می‌دهد و تقریباً همه آن‌ها سیگاری‌های فعلی یا سابق هستند. امگن هفته گذشته در کنفرانس جهانی سرطان ریه گزارش داد، Sotorasib باعث کاهش قابل توجهی در سرطان‌ها در بیماران جهش یافته شد.

به طور متوسط، رشد تومورها در بیماران به مدت هفت ماه متوقف شد. به نظر می‌رسد در سه نفر از 126 بیمار، حداقل تاکنون سرطان از بین رفته باشد، اگرچه عوارض جانبی شامل اسهال، حالت تهوع و خستگی وجود داشت.

آزمایش بیماران مبتلا به سرطان ریه برای جهش...

دکتر جان مینا، متخصص سرطان ریه در مرکز پزشکی دانشگاه جنوب غربی غرب تگزاس در دالاس، گفت: در حال حاضر آزمایش بیماران برای سرطان ریه از نظر جهش معمول است. دکتر بروس جانسون، مدیر ارشد تحقیقات بالینی در موسسه‌ی سرطان Dana-Farber در بوستون، گفت: داروی Amgen به اندازه برخی داروهای جدید ضدسرطان به شدت موثر نیست. وی افزود: اما در ترکیب با سایر داروها، کسانی که جهش‌های خاصی را هدف قرار می‌دهند، می‌توانند روند بیماری را در بسیاری از بیماران تغییر دهند. به عنوان مثال، داروهایی که در ابتدا جهش‌های خاصی را در بیماران ملانوم هدف قرار می‌دهند، غیر قابل تأمل به نظر می‌رسید، اما در صورت ترکیب با سایر داروها، سرانجام چشم انداز بیماران مبتلا به این بیماری کشنده را تغییر دادند. جانسون درباره داده‌های جدید آمگن گفت: هرچه بیشتر به آن نگاه می کردم ، خوش بینانه تر می‌شدم. در حالی که جهش KRAS G12C بیشتر در سرطان ریه شایع است، اما در سایر سرطان‌ها خصوصاً در سرطان روده بزرگ که در حداکثر 3٪ تومورها و به ویژه در سرطان لوزالمعده مشاهده می‌شود نیز وجود دارد. جهش‌های KRAS از نوعی در 90٪ تومورهای پانکراس وجود دارد.

چگونه این دارو کشف شد؟

چگونگی کشف از بین بردن این نوع سرطان‌ها، ماجرای سرزندگی و پایداری توسط یک شیمی دان دانشگاهی است که به نظر می‌رسد غیرممکن است. در سال 2008، آن شیمی دان كوان شوكات، استاد دانشگاه كالیفرنیا، سانفرانسیسكو، تصمیم گرفت كه روی ژن جهش یافته تمركز كند. 30 سال قبل در موش‌های صحرایی مبتلا به سارکوم نوعی سرطان کشف شده بود  که از استخوان‌ها و بافت‌های نرم شروع می‌شود. محققان این جهش را در سلول‌های تومور انسانی پیدا کردند و سپس کشف کردند که این ژن یکی از جهش‌های متداول در سرطان‌ها در انواع مختلف است. سرطان‌های مختلف از جهش‌های مختلف ژن KRAS و پروتئین رمزگذاری شده منشأ می‌گیرند. جهش G12C بیشتر در سرطان‌های ریه رخ می‌دهد. جستجوی داروها برای جلوگیری از جهش‌های ایجادکننده سرطان که قبلاً کشف شده بود، همیشه ساده بود: محققان مجبور شدند مولکولی را پیدا کنند که به پروتئین جهش یافته متصل شود و بتواند عملکرد آن را متوقف کند. این استراتژی برای به اصطلاح بازدارنده‌های کیناز کار می‌کند، پروتئین ایجاد شده جهش‌های ژنی را نیز مسدود می‌کند. اکنون 50 بازدارنده تأیید شده کیناز در بازار وجود دارد. KRAS متفاوت بود. این ژن تولید پروتئینی را هدایت می‌کند که به طور معمول هزاران بار در ثانیه خم شده و آرام می‌گیرد، گویی نفس نفس می‌زند. در یک موقعیت، پروتئین به سلول‌ها علامت رشد می‌دهد. در دیگری، رشد را متوقف می کند. با جهش KRAS، پروتئین بیش‌تر در وضعیت روشن باقی می‌ماند و سلول‌ها دائماً مجبور به رشد می‌شوند.

راه حل استاندارد برای از بین بردن چنین پروتئینی چیست؟

راه حل استاندارد دارویی است که بتواند پروتئین جهش یافته را در موقعیت خاموش نگه دارد. اما این کار غیرممکن به نظر می‌رسید. پروتئین بزرگ و کروی است و در سطح آن شکاف عمیقی وجود ندارد که دارو بتواند در آن بلغزد. دکتر دیوید ریس، معاون اجرایی تحقیق و توسعه در آمگن، گفت: شیمی دانان دارویی ما از آن به عنوان ستاره مرگ یاد می‌کنند. سطح آن خیلی صاف بود. بنابراین شوكات و همكارانش به دنبال مولكولی رفتند كه بتواند آن را فریب بزند. پنج سال بعد، پس از غربالگری 500 مولکول، آن‌ها یکی را پیدا کده و دلیل کارکرد آن را کشف کردند. داروی آن‌ها پروتئین را ثابت نگه داشته و باعث ایجاد شکاف در سطح آن می‌شود. شوكات گفت: ما هرگز آن شکاف را ندیدیم. پروتئین به سرعت خم شده و سریع آرام می‌گیرد به طوری که دیدن شیار باریک تقریباً غیرممکن بود.

این دارو فقط با سلول‌های درگیر با سرطان مبارزه می‌کند!

خبرهای خوب بیشتری وجود داشت، این دارو خود را به سیستئین، اسید آمینه‌ای متصل می‌کند که فقط به دلیل جهش KRAS در شیار ایجاد می‌شود. این دارو فقط در برابر پروتئین جهش یافته و در نتیجه فقط در برابر سلول‌های سرطانی کار می‌کند. شوكات گفت: این واقعاً خاص است. این چیزی است که شگفت انگیز است. وی یافته‌های خود را در سال 2013 منتشر کرد و باعث ایجاد انقلابی در این زمینه شد. ریز از آمگن گفت كه داده‌ها به ما اثبات كردند كه واقعاً می‌توانیم این كار را بكنیم و بسیاری از افراد که تردید داشتند را ساكت كرد. شوکات نیز شروع به کار بر روی دارویی کرد که اکنون توسط جانسون و جانسون در حال تولید است. حداقل هشت شرکت دارای مهارکننده‌های KRAS خاص خود در آزمایشات بالینی هستند. شوكات گفت، سرطان ریه فقط آغاز است. چالش بعدی سرطان لوزالمعده است. اکثر بیماران چنین جهشی دارند و اگرچه درمان بیماری بسیار دشوار است، اما اکنون ممکن است سرطان را به ویژه آسیب پذیر کند. محققان قبلا دارویی پیدا کرده‌اند که امیدوار کننده به نظر می‌رسد.  

مترجم: سید محمد معین حبیبی پاسدار