نوجوان نه کودک است و نه جوان، بنابراین برخی از کارهای او با کودکی مرتبط است و برخی دیگر با نشانه های جوانی همراه است. نوجوانی تلفیقی از ژنتیک و محیط است. تاثیر ژنتیک در شکل گیری هویت فردی و اجتماعی افراد کمتر از ۱۵ درصد بوده، اما تاثیر محیط بیش از ۸۵ درصد است و در این میان یکی از تاثیر گذارترین محیط ها، خانواده است.
امروزه یک مشکل بزرگ به همه مسایل نوجوانان افزوده شده و آن پدیده چالش برانگیز کروناست، در گذشته نوجوانان به مدرسه می رفتند، با معلمان و همسالان خود در ارتباط بودند، ورزش و تفریح می کردند و زمان محدودی را با خانواده می گذراندند، اما اکنون ساعات حضور آنان در خانه بیشتر شده است. در گذشته خانواده ها موافق استفاده فرزندان از فضای مجازی نبودند، اما اکنون به دلیل کلاس های آنلاین باید این شرایط را برای فرزندان خود فراهم کنند، بنابراین چالش استفاده از فضای مجازی به سایر چالش های نوجوان افزوده شده و والدین بایستی در این دوران از کنایه زدن، داد و بیداد کردن، سرزنش کردن و درگیریبا نوجوان پرهیز کنند.
فضای مجازی یک واقعیت است و به دلیل ضرورت استفاده اجتناب ناپذیرش نمی توانیم دیگر سوال قدیمی خود را که آیا از این امکانات استفاده کنیم یا نه؟ داشته باشیم، زیرا امروزه تکلیف دانش آموز را در سایت مدرسه می گذارند و یا اینکه نوجوان بایستی اخبار مدرسه را از طریق سایت پیگیری کند. چگونه می توان استفاده امن و ایمن داشته باشیم؟ و چگونه آسیب های احتمالی فضای مجازی را کاهش دهیم؟
در این میان مشخص‌کردن چهارچوب های استفاده از فضای مجازی، نظارت والدین و در اختیار گذاشتن محتوای مناسب برای نوجوان، امری لازم و افزایش شناخت نسبت به دوران نوجوانی نیز مفید است. والدین با بالا بردن سطح آگاهیشان می توانند علاوه بر اینکه ارتباط موثری را با فرزندان خود برقرار کنند نگرانی های خود را نسبت به این مورد نیز کاهش دهند.
اگرچه امروزه نسبت به گذشته آگاهی خانوادها نسبت به مسائل نوجوانان افزایش داشته است، اما هنوز هم این مقدار آگاهی برای همراهی نوجوان در گذر از این دوره زندگی کافی نیست. بنابراین آموزش والدین در این برهه زمانی بسیار مهم است.
از سویی دیگر در این دوران باید شرایطی را فراهم آورد که ارتباط و توکل نوجوان به خداوند زیاد شود، چرا که این توکل و ارتباط ،امید را در زندگی پرورش خواهد داد.
به عنوان چالشی دیگر در این روزها، چاقی و اضافه وزن در کودکان و نوجوانان به مرز هشدار رسیده و خطر ابتلا و مرگ و میر ناشی از کرونا در افراد و به ویژه کودکان و نوجوانان چاق بیشتر است. بنابراین نقش ورزش در خانه بسیار مهم است و برای تشویق نوجوانان به ورزش بهتر است والدین هم، قدم در این مسیر بگذارند.
نقش تغذیه نیز بسیار مهم بوده و مصرف سبزی و میوه تازه، مصرف غلات سبوس دار، مصرف لبنیات کم چرب و گوشت های کم چرب، کاهش مصرف نوشابه و وزن کردن یک بار در هفته، مواردی است که برای پیشگیری و درمان اضافه وزن و چاقی در این دوران اهمیت زیاد دارد.
دکتر «راحله نظری»،
کارشناس مسوول واحد سلامت نوجوانان، جوانان و مدارس مرکز بهداشت شهدای والفجر