به گزارش
گروه سلامت خبرگزاری سلامت، ویتامین K برای انعقاد خون و سلامت استخوانها ضروری است. دو نوع ویتامین K در منابع غذایی وجود دارد. ویتامینK1 که در منابع گیاهی موجود است و در انعقاد خون نقش دارد. ویتامین K2 که در منابع حیوانی وغذاهای تخمیر شده وجود دارد که باعث جلوگیری از رسوب کلسیم در عروق میشود. اینگونه به سلامت قلب و عروق کمک میکند. ویتامینK2 توسط بعضی از باکتری های موجود در دستگاه گوارش انسان نیز تولید میشود.
فواید ویتامین K
پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه
این ویتامین علاوه بر ساخت پروتئین برای خون، چندین پروتئین دیگر برای استخوانها و کلیه‌ها تولید میکند.
کاهش خطر ابتلا به سرطان
محققان بتازگی دریافتند افرادی که از مواد غذایی حاوی ویتامینK بیشتر استفاده میکنند. به انواع سرطان‌‌ها به خصوص سرطان ریه و پروستات کمتر مبتلا می‌شوند یا کمتر بر اثر سرطان می‌میرند. مطالعات نشان می دهد ارتباط مستقیمی میان مصرف این ویتامین و کاهش ابتلا به سرطان وجود دارد. هر چند چگونگی این ارتباط به درستی شناخته نشده است. اما پژوهشگران امیدوارند دلایل قابل قبولی را در مطالعات بعدی ارائه کنند.
انواع ویتامین K
ویتامینK به ۲ شکل طبیعی وجود دارد:
- ویتامین K1 است که به مقادیر زیاد در سبزی‌‌های سبزرنگ یافت میشود. و همچنین در روغن‌‌های گیاهی مثل روغن کانولا و … نیز وجود دارد.
- ویتامین K2 است که در موادی مثل گوشت و پنیر یافت می شود.
عوارض کمبود ویتامین K
کمبود ویتامینK به ندرت در افرادی که تغذیه طبیعی دارند اتفاق می‌افتد. چراکه این ویتامین در بسیاری از سبزیجات و غذاهای گیاهی موجود است. با این حال کمبود این ماده می‌تواند باعث اختلال در سیستم انعقاد خون شود. این اختلال به صورت افزایش زمانِ بند آمدن خون خود را نشان می‌دهد. کمبود این ویتامین ممکن است در دو گروه اتفاق بیافتد. اول نوزادان به این دلیل که عبور و انتقال ویتامینK از طریق جفت مادر به جنین ضعیف است. نوزادان در بدو تولد مستعد کمبود این ویتامین هستند. کمبود این ویتامین در نوزادان می‌تواند منجر به خونریزی در مناطق مختلف بدن شود. گروه دوم افرادی هستند که به علت بیماری‌های مختلف نظیر کولیت اولسراتیو (
Ulcerative Colitis) و بیماری سلیاک (
Coeliac Disease) دچار سوء جذب مواد غذایی هستند. یا به علت برخی اعمال جراحی در دستگاه گوارش ایشان، جذب چربی‌ها در آنها به خوبی انجام نمیگیرد.
کمبود ویتامین K و آرتروز
کمبود ویتامینK باعث افزایش شیوع آرتروز زانو و دست میشود. بعضی پروتئین‌‌های استخوانها و غضروف‌‌ها به ویتامین K وابسته هستند و وقتی این پروتئین‌‌ها به طور صحیح کار نکنند حیوانات دچار اختلالات استخوانی و غضروفی می شوند.
کمبود ویتامین K و افزایش پوکی استخوان
تحقیقات در مورد تاثیرات مصرف مکمل‌های ویتامینK در جلوگیری از پوکی استخوان (Osteoporosis) و بیماری‌های عروق کرونری قلب جریان دارد. یک تحقیق معتبر در کشور ژاپن نشان داد که مصرف مکمل‌های ویتامین K ممکن است باعث کاهش خطر شکستگی لگن و ستون فقرات در خانم‌ها پس از سن یائسگی شود. از این رو درمان با مکمل‌های ویتامین K در مورد پوکی استخوان انجام می‌پذیرد. اگرچه ویتامین K ماده‌ای حیاتی و ضروری برای بدن و وجود آن در رژیم غذایی ضروری است. با این حال مصرف مکمل‌های این ویتامین در افراد معمولی توصیه نمی‌شود. لذا شایسته است که مصرف مکمل‌های این ویتامین برای اهداف درمانی با نظر پزشک انجام پذیرد.
منابع غذایی حاوی ویتامین k
مهم‌ترین منابع حاوی ویتامینk عبارتند از: سبزیجات دارای برگ‌های پهن سبزرنگ، چای سبز، اسفناج، شلغم، گل کلم، کلم پیچ، مارچوبه و کاهو. سایر مواد غذایی از قبیل جگر، پنیر، شیر و زرده تخم مرغ نیز حاوی ویتامینk هستند. منجمدکردن مواد غذایی باعث تخریب و از بین رفتن ویتامینk میشود. اما حرارت تاثیری بر آن ندارد. سبزیجات مانند ریحان، آویشن به صورت خشک‌شده به میزان ۱۵ تا ۱۷ میکروگرم بیشترین میزان ویتامین k را فراهم میکنند. میزان این ویتامین در جعفری تازه، گشنیز، مرزنجوش و پونه کوهی ۱۰ میکروگرم است. ویتامینK در بدن به عنوان یک مکمل آنزیمی عمل میکند. مهم‌ترین آنزیمی که عملکرد صحیحش وابسته به وجود ویتامین K است، پروترومبین است که به نام فاکتور انعقادی ۲ نیز شناخته میشود. این آنزیم در ایجاد لخته و انعقاد خون در هنگام خونریزی‌های داخلی و خارجی نقش دارد. ویتامین K همچنین به عنوان مکمل آنزیمی برای آنزیم دیگری به نام استئوکلسین عمل میکند. که احتمالاً در متابولیسم استخوانها و رسوب مناسب کلسیم در آنها نقش دارد.
منبع گیاهی و جانوری سرشار از ویتامینK
ویتامینK در بسیاری از منابع غذایی گیاهی و جانوری به مقدار مناسبی یافت میشود. گیاهان برگ تیره مانند اسفناج، بروکلی و Kale دارای مقادیر مناسبی از ویتامین K1 هستند. به طوری که مصرف تنها یک لیوان (Standard Cup) از آنها می‌تواند نیاز روزانه همه افراد در سنین مختلف را تامین نماید. بسیاری از سبزیجات دیگر شامل هویج، بلوبری، کدو حلوایی و کاهو نیز حاوی ویتامین K1 هستند. منابع حیوانی شامل گوشت مرغ، زرده تخم مرغ، پنیر و سویای تخمیرشده نیز دارای ویتامین K2 هستند.
منبع: بهداشت نیوز
