مینا افسریان: به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت؛ نوزادان نارس به نوزادنی گفته می‌شود که قبل از هفته 38 بارداری به دنیا می‌آیند. بر اساس بسیاری از تحقیقات انجام شده در دنیا علل مختلفی مانند عوامل روانی و عاطفی می‌تواند در نارس شدن نوزاد نقش داشته باشد. احتمال نارس بودن نوزادان در چند قلوزایی بسیار زیاد است. نوزادان نارس معمولا در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نگهداری می‌شوند و در این بخش نوزادان از نظر دریافت مواد غذایی و مایعات تحت نظر قرار پزشک هستند.
بر اساس برخی مشاهدات رنگ پوست نوزاد نارس صورتی است زیرا پوست او بسیار نازک بوده و عروق موئینه قابل مشاهده است. شفاف بودن پوست از عدم وجود چربی‌های زیر پوست ناشی می‌شود. این لایه چربی پوششی است که با پوشاندن سطح بدن موجب گرم نگه داشتن بدن نوزاد شده و در برخی از موارد این موضوع به خوبی قابل لمس است.
صفيه عشوری مقدم متخصص زنان و زايمان در گفت‌وگو با خبرگزاری سلامت با اشاره به موضوع نارس بودن نوزادان و مشکلاتی که در آینده با آن مواجه می‌شوند، گفت: مهمترین بحث نارس بودن نوزاد عواملی است که در آن دخیل هستند. به صورت کلی در بسیاری از موارد سزارین‌های بی مورد می‌تواند دلیلی بر نارس بودن نوزاد باشد و عوارض دراز مدت و کوتاه مدتی برای وی به دنبال داشته باشد.
آمار دقیق نوزادان نارس در کشور
وی با بیان اینکه در حال حاضر آمار دقیقی در خصوص اینکه سالانه چند نوزاد نارس در کشور متولد می‌شوند، وجود ندارد، افزود: آماری که از سوی برخی افراد مطرح می‌شود دقیق نیست و هیچ پزشکی در این مورد به خصوص نمی‌تواند آماری در کشور ارایه دهد.
این متخصص زنان و زايمان تصریح کرد: تعریف نارس بودن جنین و آنچه که ما به عنوان زایمان پیش از موعد فرض می‌کنیم به این صورت که نوزاد به موقع دنیا نیامده است، بهترین زمان تولد نوزاد بین ۳۸ تا 40 هفته از آخرین قاعدگی است و ما این زمان را برای تولد یک بچه کامل فرض می‌کنیم البته گاهی ممکن است تعدادی از نوزادان حتی قبل از 38 هفتگی هم با اعضا و جوارح کامل متولد شوند. همچنین ممکن است تولد برخی نوزادان از 41 تا 42 هفته هم بیشتر شود.
علل نارس بودن نوزاد
عشوری مقدم در ادامه با اشاره به اینکه چه دلایلی می‌تواند باعث نارس بودن نوزاد شود، بیان داشت: یکسری عوارض و عوامل در وجود مادر و نوزاد می‌تواند دلیلی بر نارس بودن جنین باشد به طور مثال مادری که در ساختمان رحم و دیواره رحم تک شاخ و دوشاخ خود اختلالی دارد و یا فیبروم دارد می‌تواند نوزادی نارس به دنیا بیاورد و همچنین وجود هر ایرادی در ساختمان رحم مادر می‌تواند فضایی را در بدن اشغال و مانع رشد جنین به صورت کامل شود. برخی از مادران که در رحم آنها ایراداتی وجود دارد ممکن است با زایمان زودرس مواجه شوند.
وی ادامه داد: اگر مادری دچار عوارضی مانند فشار خون، دیابت بالا و یا اختلالات کبدی خاص دوران بارداری که کنترل نشده باشد، شود؛ مجبوریم برای پایان دادن به برخی مشکلات و عوارض جنین را زودتر از موعد از رحم مادر خارج کنیم. گاهی شرایط مادر به گونه‌ای است که مجبوریم برای حفظ سلامتی مادر و جنین زایمان زودرس انجام دهیم.
وجود مشکل در جنین
این متخصص زنان و زایمان با اشاره به وجود مشکل در جنین گفت: گاهی ممکن است وجود یک بیماری در جنین باعث شود به خاطر سلامتی مادر و جنین تصمیم بگیریم که زایمان را قبل از زمان مشخص انجام دهیم. گاهی یک تصادف، خونریزی و دیگر عوامل می‌تواند شرایط زایمان را برای یک مادر تغییر دهد. در بعضی از مواقع زنانی که چند قلو باردار هستند به خاطر کمبود فضایی که در رحم مادر وجود دارد می‌تواند دلیلی برای زایمان زودرس شود. به طور کلی بیشتر بارداری‌های دوقلو و سه قلویی زمینه را برای تولد نوزادان زودرس ایجاد می‌کند.
عشوری مقدم با بیان اینکه گاهی ممکن است یک نقص و یا ایرادی در ساختمان جنین وجود داشته باشد، افزود: به طور مثال اگر مجرای گوارش جنین ایرادی داشته باشد و یا به خاطر زیاد شدن مایع اطراف جنین کیسه آب پاره شود و شرایط زایمان تغییر پیدا کند. همچنین گاهی یک عوارض و علائم خاص مانند عفونت و یا اختلالات در خون رسانی به جفت هم می‌تواند در زایمان زودرس دخیل باشد.
وی اشاره کرد: در بعضی مواقع اگر جنین با اختلال رشد مواجه شده باشد ممکن است به خاطر عدم نیاز و نبود شرایط کافی در داخل رحم مجبور باشیم جنین را از رحم خارج کنیم.
بزرگترین مشکل نوزاد نارس
این پزشک متخصص به عوارض نارس بودن نوزاد اشاره کرد و گفت: اعضا جنین طی 9 ماه به تدریج تکامل پیدا می‌کنند؛ گاهی ممکن است ریه جنین در همان هفته‌های اول دوره بارداری تشکیل شده باشد اما تکامل به نحوی که تبدیل به یک ریه فردی که بعد از خارج شدن از رحم مادر بتواند بدون هیچ مشکلی و به راحتی تنفس کند، نباشد. باید در نظر گرفت که ریه بیشتر در روزهای پایان جنینی اتفاق می‌افتد به همین دلیل بزرگترین مشکلی که ما با نوزادان نارس داریم عدم تکامل ریه است.
عشوری مقدم با بیان اینکه بعضی از عوامل در تولد جنین بسیار مهم هستند، تصریح کرد: بعضی از آنتی بادی‌ها و هورمون‌ها که برای رشد تکامل جنین لازم است در روزهای آخر از مادر به جنین منتقل می‌شود بنابراین بسیار اهمیت دارد که جنین تا حد ممکن قبل از 38 هفتگی متود نشود اما در بعضی مواقع ماندن بیشتر جنین در رحم مادر می‌تواند برای جنین خطرناک باشد به همین دلیل لازم است که نسبت به زایمان زودرس اقدام کنیم. گاهی یک ساعت ماندن جنین در رحم مادر می‌تواند سلامت مادر و جنین را به خطر بیاندازد.
دخالت خانواده در تولد نوزاد
وی تاکید کرد: بهتر است اجازه دهیم که جنین‌ها در وقت کاملاً مناسب به دنیا بیایند. در بعضی مواقع شاهد اصرار خانواده‌ها نسبت به تولد در یک تاریخ مشخص هستیم که این موضوع اصلا درست نیست. از خانواده‌ها تقاضا داریم که از این درخواست صرف نظر کنند چراکه این اصرار به نفع مادر و جنین نیست.
این متخصص زنان و زایمان با اشاره به اینکه زایمان طبیعی بسیار بهتر از عمل سزارین است، گفت: اگرچه گاهی مجبوریم به خاطر شرایط مادر و جنین عمل سزارین را برنامه ریزی کنیم اما در صورت عدم نیاز به عمل سزارین بهترین راه تولد نوزاد از طریق زایمان طبیعی است.
نقش آلودگی هوا در زایمان زودرس
عشوری مقدم در پاسخ به این سوال که آیا آلودگی هوا، عوامل محیطی و همچنین استفاده زیاد از موبایل می‌تواند نقشی در تولد زودرس نوزاد داشته باشد یا خیر، بیان داشت: اگرچه نقش آلودگی هوا، عوامل محیطی و همچنین استفاده زیاد از موبایل هنوز در تولد زودرس نوزاد قطعی نیست اما به نظر من می‌تواند تاثیرگذار باشد.
وی در مورد این موضوع هم که احتمال نقص عضو در صورت نارس به دنیا آمدن نوزاد وجود دارد یا خیر، تصریح کرد: چنین عوارضی بعید است اما می‌تواند مشکلاتی در تکامل و رشد این نوزاد داشته باشد. نوزادان در صورت نارسایی ایمنی ضعیف تری نسبت به نوزادان کامل شده دارند.
تغذیه نوزاد نارس
این پزشک متخصص در خصوص تغذیه نوزادان نارس هم گفت: گاهی ممکن است چندین روز به خاطر اختلالات تنفسی نوزاد را از خوردن شیر مادر محروم کنیم تا بحث خفگی از بین برود.
عشوری مقدم تاکید کرد: نوزادی که بیش از اندازه نارس به دنیا می‌آید ممکن است با عوارضی مانند اختلالات بینایی، شنوایی، مغز و تکامل در راه رفتن هم پیدا کند اما آنهایی که مرز 37 هفتگی را رد می‌کنند با چنین مشکلاتی مواجه نمی‌شوند.