محمدسیاح: خبرنگار اقتصادی خبرگزاری سلامت؛ صنعت خودروسازی ایران بیش از 50 سال قدمت دارد دورانی که کره جنوبی هم تازه داشت در این صنعت پا می گرفت. کره جنوبی امروز یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان خودور در جهان است و ایران صنعتی مونتاژکار مانده که تولیدات 30 سال پیش این کشور و برخی از کشورها نظیر فرانسه را به مردم می دهد. صنعت خودروسازی ایران صنعتی  ناثص و به هم ریخته است که به دلیل مدیریت و هدایت دولتی و ظن بسیاری از کارشناسان اقتصادی و بازار خودرو این امر باعث عقب ماندگی این صنعت شده است. صنعتی که با داشتن بازار کاملا اختصاصی و انحصاری باعث شده صرف به دنبال سودآوری باشد نه استفاده از تکنولوژی های برتر و روز جهان. هرچند که از زیان های میلیاردی در این صنعت گفته می شود اما به نظر نمی رسد صنعت خودروسازی کشور که تولیداتش را با هر رقمی که می خواهد می فروشد چندان بدهکار باشد! صنعت خودرویی جهان روز به روز پیشرفت می کند، فناوری های جدید، طراحی مدرن، ایمنی بیشتر، قیمت به صرفه، خدمات تخصصی و قدرت انتخاب از میان صدها مدل توسعه یافته و ... از جمله پیشرفت هایی است که برندهای بزرگ خودروسازی داشته و دارند و هر روز هم به دنبال ارتقای آن هستند. با این حال صنعت خودروسازی ایران که در انحصار دو خودروسازی سایپا و ایرانخودرو است و دولت حمایت های تمام قدی از این دو کارخانه دارد، تنها بازماندگان در این صنعت هستند و باقی خودروسازان که حدود 30 مورد هستند نتوانستند در بازار انحصاری ای که ایجاد شده دوام بیاورند.

 هیچ گاه تغییراتی اتفاق نیفتاد

تغییر در صنعت خودروسازی سال ها است که مطرح می شود اما هیچ سالی شاهد این اتفاق نبودیم. وزاری صنعت و معدن و تجارت در دوران حضورشان در این مسند صحبت هایی از تغییرات در این صنعت می زنند اما هیچگاه حتی به مرحله عمل هم نمی رسند. یکی از دلایل عمده تغییر وزاری صمت قبلی هم همین موضوع بوده است، مناقشه خودروسازان که به نظر می رسد با لابی قوی ای که در دولت و مجلس دارند نمی گذارند وزاری صمت به راحتی وارد این حوزه پولساز شوند چه برسد که بخواهند دست به تغییر و اصلاح بزنند. وزرای و سرپرستان صمت زیادی برای پاسخگویی به مشکلات این حوزه به مجلس فراخوانده شدند؛ کارت زرد گرفتند، رای اعتماد از دست دادند ولی در نهایت روال تغییری نکرد.

شان مردم و تولید خودرو!

یکی از دلایلی که علیرضا رزم‌حسینی، وزیر صمت توانست از مجلس یازدهم آن هم در شرایطی که اوضاع خودروسازی کاملا بهم ریخته و باعث رای نیاوردن سرپرست این وزارتخانه شد، رای بگیرد برنامه هایش در حوزه ساماندهی خودرو بود. با اینکه هنوز اقدام جدی و قابل لمسی از این وزیر در این حوزه دیده نشده ولی هر از چندگاهی درباره برنامه هایش صحبت هایی می کند. علیرضا رزم‌حسینی، وزیر صنعت، معدن و تجارت کیفیت، تنوع و قیمت خودروهای تولید داخل را در شان مردم ایران ندانسته و اظهار کرد: «بسته اصلاح صنعت خودرو را ارائه کرده‌ایم که به زودی نهایی می‌شود. این در حالی است که باید رقبای جدید در حوزه خودروسازی وارد شده و بخش خصوصی نیز بایستی تقویت شود.» وی ضمن اشاره به افزایش تولید خودرو در دو خودروساز بزرگ کشور طی چند ماهه اخیر، گفت: «افزایش تولید ۵۰ درصدی در حوزه خودرو پیش‌بینی شده است که تا پایان سال محقق خواهد شد.» صحبت های وزیر صمت حرف خیلی از مردم و متقاضیان خودرو است اما نکته اینجاست که این وعده های وزیر در ماه های پایانی دولت آن هم با لجاجت خودروسازان چقدر قابلیت اجرای شدن دارد. مقاومت خودروسازان در برابر تغییر را نمی شود کتمان کرد چراکه این آشفته بازاری را که راه انداخته اند توانسته برایشان پول ساز شود. در واقع خودروسازان پس از انحصار بازار و بسته شدن درب واردات؛ دیگر خیالشان از نداشتن رقیبی قدرتمند راحت شد هر چند در آن دوران هم به جای ایستادن در مقابل رقیب به دولت با بهانه تعطیلی و بیکاری ده ها هزار نفر و ... فشار آوردند که واردات را ممنوع کند. به هر حال امروز صنعت خودروسازی نیازمند تغییرات اساسی است، تغییراتی در کل سیستم از مدیریت تا طراحی و تولید و همچنین باز کردن فضای رقابتی و ورود برندهای برتر به کشور و تغییر شیوه های حمایت به شرط تولید و صادرات تا بلکه خودروسازی ها از غار خود بیرون بیایند و مسئولیتی را که برعهده گرفته اند انجام دهند. با رشد قیمت خودروهایی که ارزش خریدن ندارند همین خودروهای بی کیفیت و مونتاژی هم از دسترس مردم خارج شد و با بسته بودن درب های صادراتی و سایر کارخانه های خودروسازی دیگر امیدی به خودرودار شدن مردم نیست. مگر اینکه بتوانند خودروهای از رده خارج این خودروسازان را با روش هایی که در دنیا نظیر ندارد بگیرند! قرعه کشی و پیش ثبت نام و طرح هایی از این دست تنها در ایران روال است! در ایران است که پول متقاضی را می گیرند چند ماه در حساب خود نگه می دارند و در آخر هم اگر خودروی ثبت نامی موجود نباشد به جای پول خودروی دیگری می دهند و مابه التفاوت آن را هم می گیرند! در ایران است که رضایت مشتری پشیزی ارزش ندارد چون مشتری مجبور است.