خبرگزاری سلامت: بيماري پوکي استخوان جزو بيماري‌هاي خاموش است، چرا که اين مشکل تا وقتي به شکستگي نرسيده، علامتي ندارد و زماني هر فرد متوجه مي‌شود که علامت‌دار مي‌شود. شايع‌ترين نقاطي که دچار شکستگي مي‌شوند، نواحي قفسه سينه، مهره‌هاي پشتي و کمر است و سپس سر استخوان ران و مچ دست.
آيا مصرف کلسيم به تنهايي براي پيشگيري از پوکي استخوان کافي است؟
مهم‌ترين عاملي که از پوکي استخوان پيشگيري مي‌کند، مصرف غذاهاي حاوي کلسيم است؛ اما بايد بدانيم مصرف کلسيم به تنهايي کافي نيست و فرد بايد تحرک کافي داشته باشد و به اندازه کافي ويتامين Dدريافت کند و همچنين بعضي ورزش‌ها براي افزايش تراکم استخوان مفيد هستند.
ورزش‌هاي مناسب براي پيشگيري از پوکي استخوان کدام است؟
ورزش‌هايي که فشار روي استخوان وارد مي‌کنند، مانند پياده‌روي در جايي که شيب ندارد، زيرا بافت استخوان به نيروي مدام نه با شدت زياد نياز دارد تا استخوان‌سازي کند. دوچرخه‌سواري چه ثابت و چه متحرک نيز مفيد است.
البته براي افراد مسن، اين ورزش‌ها نبايد شديد باشد. پياده‌روي در آب و شنا کردن نيز مفيد است. البته افرادي که تعادل ندارند بايد تحت نظر فرد ديگري پياده‌روي کنند.
بهتر است ورزش روزانه باشد و هر بار به مدت 30 دقيقه انجام شود. اگر بي‌حرکتي زيادي داشته باشيم تراکم استخوان، بيشتر افت مي‌کند.
ا ورزش کردن مي‌توان در افراد مسن قدرت عضلاني را هم برگرداند، چون عضلات استخوان را کنترل مي‌کند و به اين ترتيب مانع حرکت و آسيب مي‌شود.
اگر فرد مبتلا به پوکي استخوان درد دارد مي‌توان از کمپرس‌هاي يخ و گرم و ماساژ دادن براي جلوگيري از اسپاسم استفاده کرد.
همچنين استفاده از فيزيوتراپي و مگنت‌تراپي براي اين افراد مي‌تواند سودمند باشد.
چه عواملي پوکي استخوان را تسريع مي‌کند؟
از عواملي که پوکي استخوان را تسريع مي‌کند، در خانم‌ها مثلا کمبود استروژن است.
خانم‌هايي که درکمتر از 45 سالگي يائسه مي‌شوند، کساني که کمبود کلسيم و ويتامين Dدارند و افرادي که پرکاري غده پاراتيروئيد دارند در خطر ابتلا به پوکي استخوان قرار دارند.
سيگار کشيدن به‌طور واضح تراکم استخوان را پايين مي‌آورد، البته به‌طور کل مصرف دخانيات، خطر پوکي استخوان زودرس را افزايش مي‌دهد.
مصرف کورتون به مدت طولاني و مداوم بويژه بعد از سه ماه، بخصوص تراکم استخوان را در ستون فقرات به‌طور چشمگير کاهش مي‌دهد.
گفتني است افرادي که کورتون مصرف مي‌کنند حتما بايد تست تراکم استخوان انجام دهند و تحت درمان و نظر باشند. نوشابه‌هاي گاز‌دار هم در جذب کلسيم اختلال ايجاد مي‌کند. مصرف زياد کافئين يک عامل خطر بروز پوکي استخوان است. يعني مصرف بالاي چهار فنجان قهوه در روز.
ميزان مصرف روزانه کلسيم و ويتامين Dدر افراد با سنين مختلف چه اندازه است؟
مصرف کلسيم روزانه در کودکان 4 تا 8 ساله هزار ميلي‌گرم، 9 تا 18 ساله 1300 ميلي‌گرم است.
مردان بالغ تا 50 سالگي و زنان قبل از يائسگي، هزار ميلي‌گرم و مردان و زنان 51 تا 70 ساله 1200 ميلي‌گرم و در افراد بالاي 71 سال هم روزانه 1200 ميلي‌گرم است.
خانم‌هاي باردار و شيرده بايد هزارميلي‌گرم استفاده کنند.
اندازه مصرف ويتامين Dدر سنين 19 تا 70 ساله 600 واحد است و بالاي 70 سال، 800 واحد و در خانم‌هاي باردار و شيرده نيز 600 واحد بايد مصرف شود.
البته نياز به کلسيم و ويتامين Dبا توجه به تغذيه فرد، نوع داروي مصرفي و شرايط خاص او و با نظر پزشک تعيين مي‌شود.
دکتر علي پناهي
متخصص طب فيزيکي و توانبخشي