آشنایی با اینکه برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم و از چه غذاهایی خودداری کنیم، به درمان این بیماری کمک می‌کند. در این مقاله با خبرگزاری سلامت همراه باشید تا بر طبق جدیدترین اطلاعات پزشکی به بررسی راهکارهایی برای افزایش پلاکت خون پایین بپردازیم.
پلاکت خون پایین چیست و چه عوارضی دارد؟
پلاکتها گروهی از سلول‌های خونی هستند که نقش مهمی در انعقاد خون دارند. تعداد زیادی پلاکت در خون وجود دارد اما عوامل مختلفی تعیین می‌کنند که پلاکت خون باید چند باشد. انواع سرطان، کم خونی، بیماری‌های خودایمنی، عفونت‌های ویروسی و مصرف برخی داروها می‌توانند سطح پلاکت خون را به طور خطرناکی کاهش دهند. از علائم پلاکت خون پایین می‌توان به مواردی مانند سردرد، ضعف یا خستگی، کبودی پوست و خونریزی شدید یا ناگهانی اشاره داشت.
تحقیقات انجام گرفته همچنین نشان می‌دهند که رابطه‌ای میان پلاکت خون و کرونا وجود دارد. در بیماران مبتلا به کرونا تعداد پلاکت‌های نابالغ افزایش می‌یابد که ممکن است به تشکیل لخته خون در نقاط مختلف بدن منجر شود. علاوه بر این، به نظر می‌رسد کاهش خفیف پلاکت خون و کرونا رابطه مستقیمی داشته باشند. با توجه به روابط مذکور میان پلاکت خون و کرونا، بهتر است میزان پلاکت خون همواره در سطح عادی نگه داشته شود.
خوشبختانه راهکارهای تغذیه‌ای و درمانی زیادی برای افزایش پلاکت خون پایین وجود دارد. افراد مبتلا به پلاکت خون پایین می‌توانند با مشورت پزشک، یکی از راهکارها را متناسب با شرایط خود انتخاب کنند. توجه به علت ابتلا به پلاکت خون پایین نیز در درمان آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در هر حال، به غیر از راهکارهایی مانند استفاده از آمپول پلاکت خون یا قرص افزایش پلاکت خون، رژیم غذایی افراد نیز تاثیر زیادی در درمان این بیماری دارد.
راهکارهای طبیعی افزایش پلاکت خون پایین
رژیم غذایی در این مورد که پلاکت خون باید چند باشد، نقش تعیین کننده‌ای بازی می‌کند. آشنایی با این مطلب که برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم و چه میوه هایی برای افزایش فشار خون مفید است، برای درمان این بیماری ضروری است. راهکارهایی مانند استفاده از آمپول پلاکت خون یا قرص افزایش پلاکت خون اغلب در موارد شدید بیماری توصیه می‌شود و در وهله اول، راهکارهای طبیعی افزایش پلاکت خون ارجحیت دارند.
برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم؟
رژیم غذایی می‌تواند تعیین کند که برای هر فرد، میزان پلاکت خون باید چند باشد. مصرف برخی مواد غذایی تاثیر مثبتی در افزایش پلاکت خون دارند. هرچند، مکمل‌های جایگزین نیز ممکن است همان تاثیر غذاهای طبیعی را داشته باشند اما دریافت مواد مغذی مفید به طور طبیعی در رژیم غذایی بهتر است. در هر حال، آشنایی با برخی مواد غذایی و مکمل‌های مفید کمک می‌کند تا انتخاب کنیم که برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم.
منابع غذایی غنی از فولات
فولات یا اسید فولیک یکی از انواع ویتامین B است که برای حفظ سلامت سلول‌های خونی ضروری است. بر طبق موسسه ملی سلامت آمریکا، بزرگسالان و زنان باردار به ترتیب به ۴۰۰ و ۶۰۰ میکروگرم فولات در هر روز نیاز دارند. سبزیجات برگدار تیره رنگ مانند اسفناج و کلم بروکسل، لوبیا چشم بلبلی، جگر گاو، برنج و مخمر از جمله مواد غذایی هستند که می‌توان برای افزایش جذب فولات مصرف کرد. همچنین، ذکر این نکته قابل توجه است که مصرف بیش از حد مکمل‌های اسد فولیک در عملکرد ویتامین B12 اختلال ایجاد می‌کند و بایستی از آن خودداری شود.
منابع غذایی سرشار از ویتامین B12
ویتامین B12 در ساخت گلبول‌های قرمز خون نقش دارد و مقادیر پایین آن در کاهش پلاکت‌های خون موثر است. بر طبق اطلاعات موسسه ملی سلامت، افراد بالای ۱۴ سال به ۲.۴ میکروگرم و زنان باردار به ۲.۸ میکروگرم ویتامین B12 در روز نیاز دارند. ویتامین B12 در منابع غذایی حیوانی مانند انواع ماهی چرب، گوشت گوساله، جگر گاو و تخم مرغ یافت می‌شود. مکمل‌های ویتامین B12 نیز می‌توانند در افزایش جذب آن کمک کنند اما مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین B12 تاثیر بیشتری دارد.
منابع غذایی سرشار از ویتامین C
ویتامین C نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارد و به عملکرد صحیح پلاکتها کمک می‌کند. ویتامین C همچنین در جذب آهن که در ساخت پلاکتها و گلبول‌های قرمز مهم است، تاثیر زیادی دارد. اغلب میوه‌ها و سبزیجات دارای ویتامین C هستند. انواع مرکبات مانند لیمو و پرتقال، فلفل دلمه، توت فرنگی و کیوی تنها برخی از این موارد هستند. تنها بایستی به این نکته توجه داشت که حرارت ویتامین C را از بین می‌برد؛ بنابراین، بهتر است مواد غذایی دارای ویتامین C به صورت خام مصرف شوند.
منابع غذایی سرشار از ویتامین D
ویتامین D در پایداری و عملکرد صحیح سیستم ایمنی، اعصاب، ماهیچه‌ها و استخوان‌های بدن مشارکت دارد. ویتامین D همچنین به مغز استخوان در تولید پلاکتها و سایر سلول‌های خونی کمک می‌کند. بزرگسالان ۱۹ تا ۷۰ سال روزانه به ۱۵ میکروگرم ویتامین D نیاز دارند. بدن با استفاده از نور خورشید به ساخت ویتامین D اقدام می‌کند اما برخی افراد روزانه به میزان کافی در برابر آفتاب قرار نمی‌گیرند یا به آن دسترسی ندارند. برای جذب کافی ویتامین D می‌توان از برخی منابع غذایی مانند ماهی‌های چرب، زرده تخم مرغ، روغن جگر ماهی و شیر یا ماست غنی شده استفاده کرد. گیاهخواران نیز می‌توانند از غلات، شیر سویا، آب پرتقال و مکمل‌های غنی شده با ویتامین D استفاده کنند.
منابع غذایی سرشار از ویتامین K
ویتامین K یکی از عوامل اصلی در انعقاد خون است و به حفظ سلامت استخوان‌ها نیز کمک می‌کند. هرچند، ویتامین K مستقیماً در افزایش پلاکت خون پایین نقشی ندارد اما به ساخت پروتئین‌هایی کمک می‌کند که در فرایند پیچیده انعقاد خون کلیدی هستند. میزان جذب روزنامه ویتامین K برا افراد بالای ۱۹ سال ۱۲۰ میکروگرم برای مردان و ۹۰ میکروگرم برای زنان است. سبزیجات برگدار، کلم بروکلی، دانه‌ها و روغن سویا و کدوتنبل از اصلی‌ترین منابع غذایی برای جذب ویتامین K محسوب می‌شوند.
منابع غذایی غنی از آهن
آهن برای تولید و حفظ تعداد کافی از گلبول‌های قرمز و پلاکتها در بدن لازم است. افزایش میزان جذب آهن بدن می‌تواند به افزایش سطح پلاکت خون پایین کمک کند. مردان بالای ۱۸ سال و زنان بالا ۵۰ سال به ۸ میلی‌گرم و زنان بین ۱۹ و ۵۰ سال به ۱۸ میلی‌گرم آهن روزانه نیاز دارند. صدف خوراکی، جگر گاو، لوبیا قرمز و سفید، شکلات تلخ، پنیر سویا و عدس از جمله منابع غذایی غنی از آهن هستند. همچنین، توجه به این نکته حائز اهمیت است که مصرف منابع غذایی غنی از آهن به همراه منابع ویتامین C به جذب بهتر و بیشتر آهن کمک می‌کند.
برای افزایش پلاکت خون از چه غذاهایی پرهیز کنیم؟
پس از اینکه بررسی کردیم چه میوه هایی برای افزایش فشار خون مفید است، بایستی به شناخت برخی مواد غذایی که منجر به کاهش سطح پلاکت خون می‌شوند، پرداخت. مشروبات الکلی در توانایی مغز استخوان برای تولید گلبول‌های قرمز و پلاکتها اختلال ایجاد می‌کنند. برخی شیرین کننده‌ها مانند آسپارتام و آب ذغال اخته نیز بر تعداد پلاکت‌های خون تاثیر منفی دارند. علاوه بر این‌ها، افراد مبتلا به پلاکت خون پایین بهتر است از مصرف مکمل‌های روغن ماهی و ویتامین E خودداری کنند. هرچند، این مکمل‌ها منجر به کاهش تعداد پلاکت‌های خون نمی‌شوند اما در جوانب دیگری از فرایند انعقاد خون اختلال ایجاد می‌کنند و از این طریق، بیماران را در معرض خونریزی شدیدتر قرار می‌دهند.
راهکارهای درمان پزشکی افزایش پلاکت خون پایین
راهکارهای پزشکی برای درمان پلاکت خون پایین تنها زمانی توصیه می‌شوند که روش‌های تغذیه‌ای کارساز نبوده و وضعیت بیماری وخیم باشد. انتقال خون یکی از روش‌هایی است که با هدف جایگزین کردن خون از دست رفته با گلبول‌های قرمز و پلاکتها جدید انجام می‌شود. تعویض پلاسمای خون نیز یکی دیگر از روش‌های مشابه است. علاوه بر این‌ها، قرص افزایش پلاکت خون و آمپول پلاکت خون نیز ممکن است برای برخی بیماران تجویز شود. اگر قرص افزایش پلاکت خون، آمپول پلاکت خون و سایر روش‌های درمانی هیچ یک پاسخگو نباشند، ممکن است پزشک معالج جراحی برداشتن طحال یا همان اسپلنکتومی را پیشنهاد دهد.
منبع:مجله پزشکی سیب