مینا افسریان: مهرداد مشهدیان فوق تخصص خون و سرطان بالغين در گفت‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت با اشاره به مشکلات بیماران سرطانی در کشور، اظهار داشت: متاسفانه طی سالهای گذشته به خاطر افزایش قیمت دلار تهیه داروی خارجی برای برخی از بیماران سرطانی بسیار سخت شده است و اگرچه داروهای ایرانی جایگزین داروهای خارجی شده‌اند اما اینکه داروهای ایرانی تا چه حد می‌تواند در درمان بیماران جوابگو باشد هنوز مشخص نیست و باید مطالعات بسیار گسترده‌تر در خصوص این موضوع انجام شود.
فوق تخصص پيوند مغز استخوان، هماتولوژی و مديكال آنكولوژی افزود: مطالعه روی تعداد محدودی از بیماران انجام شده است اما باید منتظر تاثیر داروهای ایرانی روی بیماران باشیم چراکه نتیجه این داروها در آینده مشخص خواهد شد. همچنین داروهای ایرانی باید روی تعداد بیشتری از بیماران سنجیده شود تا میزان پاسخ دهی این داروها به نسبت داروهای مشابه خارجی مشخص شود اما در کل تهیه و تولید داروهای ایرانی هم می‌تواند برای درمان برخی از بیماران مناسب باشد.
وی با اشاره به اینکه شیوع کرونا در کشور باعث تغییراتی در درمان بیماران سرطانی شد، گفت: کرونا باعث شد درمان برخی از بیمارانی از جمله افرادی که سرطان متاستاتیک دارند و درمان آنها ضرورت قطعی نداشت را به تاخیر بیندازیم. همچنین درمان بیمارانی که شرایط جسمی خوبی داشتند را به تاخیر انداخیتم و یا اینکه درمان این بیماران را به درمان‌های سبک‌تر مثل شیمی درمانی به هورمون درمانی تغییر دادیم و یا از تزریقی به خوراکی تبدیل کردیم.
عضو هيئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش با تاکید بر اینکه تغییر در درمان بیماران تا حدودی جوابگو بود، افزود: البته علی‌رغم وجود کرونا مجبور بودیم نسبت به درمان بعضی از بیماران از جمله بیمارانی که سرطان خون دارند، اقدام کنیم چراکه تاخیر در درمان، سلامت آنها را به خطر می انداخت. علی‌رغم وجود کرونا ترجیح دادیم بعضی از بیماران نیازمند به درمان را با توصیه‌های قوی‌تر در شرایط مطمئن تر درمان کنیم.
مشهدیان با بیان اینکه بیماران سرطانی مجبورند با وجود کرونا خود را با شرایط موجود وفق دهند، تصریح کرد: آمار مرگ و میر بیماران سرطانی در دوران کرونا تفاوت چندانی با دیگر زمان‌های قبل از کرونا نداشته است مگر اینکه مریض یا خانواده بیمار پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکرده باشند و بیمار در معرض آلودگی ویروس قرار گرفته باشد. با توجه به اینکه شرایط ایمنی بیماران سرطانی از افراد عادی جامعه بسیار پایین تر است سعی کردیم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی تا حدودی کمبودها را جبران کنیم.
این فوق تخصص خون و سرطان بالغين با اشاره به آمار مرگ و میر بیماران سرطانی به نسبت سالهای گذشته، گفت: خوشبختانه درمان بیماران طی چند سال گذشته با تغییر بسیار زیاد رو به بهتر شدن است. در گذشته آمار مرگ و میر بیماران سرطانی بسیار بالا بود اما با پیشرفت علم آنکولوژی شاهد دارو و درمان‌های جدید برای بیماران سرطانی هستیم. علم همچنان در حال پیشرفت است و تفاوت زیادی با گذشته دارد.
وی اضافه کرد: در گذشته بسیاری از بیماران به خاطر نبود برخی امکانات دچار مشکل می‌شدند اما هم اکنون با پیشرفت علم بیماران ما به خوبی درمان می‌شوند. شرایط بیماری برای درمان مریض بسیار حائز اهمیت است و اگر بیمار در شرایطی که بیماری پیشرفت کرده به پزشک مراجعه کند احتمال اینکه درمان با سختی همراه شود، وجود دارد اما اگر به موقع به پزشک مراجعه کند می‌تواند به خوبی درمان شود و سالهای زیاد با کیفیت خوب به زندگی ادامه دهد.
مشهدیان بیان داشت: اگر اطلاع رسانی از طریق شبکه‌های مجازی، صدا و سیما و رسانه‌های عمومی بیشتر شود بیماران می‌توانند نسبت به سلامتی و غربالگری‌هایی که باید انجام دهند آگاهی بهتری کسب کنند. همچنین معتقدم با افزایش آگاهی آمارهای مرگ و میر در ایران بسیار خواهش پیدا خواهد کرد. هم اکنون آمارهای ایران متناسب با کشورهای اروپایی و آمریکایی است و در زمینه درمان تفاوت چندانی با این کشورها وجود ندارد چراکه ما پزشکان بسیار خوبی در کشور داریم که با مقالات و کتاب‌های روز دنیا آشنا هستند. اگر اطلاع رسانی نسبت به افزایش غربالگری در جامعه بیشتر شود می‌توانیم شاهد افزایش مراقبت‌های بهداشتی و کیفیت بهتر زندگی در افراد باشیم.
این فوق تخصص پيوند مغز استخوان - هماتولوژی و مديكال آنكولوژی با اشاره به پیوند مغز استخوان برای درمان بیماران سرطانی، افزود: چند مرکز فعال مغز استخوان در کشور داریم که به نسبت چند سال گذشته با پیشرفت بسیار زیادی همراه بوده‌اند. هم اکنون مراکز پیوند مغز استخوان در کشور بسیار گسترده شده و ایران در سطح خاورمیانه یکی از کشورهایی زبانزد در خصوص پیوند مغز و استخوان است. آمار درمان پیوند مغز و استخوان برای بیماری‌های مختلف بسیار خوب است.
وی با بیان اینکه پیوند مغز و استخوان ابتدا از بیمارستان شریعتی تهران آغاز شد و هم اکنون در بسیاری از شهرستان‌های کشور هم پیوند مغز و استخوان انجام می‌شود، تصریح کرد: خوشبختانه آمار بسیار قابل قبولی از درمان بیماران به دست آمده است. بی شک پیوند مغز و استخوان در کشور یکی از پیشرفت‌های خوب در زمینه پزشکی بوده و شاید در خاورمیانه بی‌نظیر باشد.
مشهدیان با اشاره به اینکه شایعترین نوع سرطان در کشور ما در مردان سرطان معده و در خانم‌ها سرطان پستان است، افزود: در خصوص سرطان پستان به نسبت کانسر معده آمارها بیشتر است.
این فوق تخصص خون و سرطان در پاسخ به این سوال که کدام نوع سرطان بیشترین تاثیرگذاری را از درمان دریافت می‌کند، تاکید کرد: متاسفانه بیشتر سرطان‌ها در ابتدای بروز خیلی علامت‌دار نیستند و بیماران زمانی به ما مراجعه می‌کنند که مریضی پیشرفت کرده و یا حتی دیگر ارگان‌های بدن دست اندازی کرده است. اگر سرطان‌ها در همان مراحل اولیه تشخیص داده شوند و با غربالگری به مراکز درمانی مراجعه داشته باشند ما آمار درمانمان در اکثر سرطان ها بسیار خوب است. در حال حاضر امیدواری نسبت به درمان سرطان پستان و روده بزرگ بیشتر است. همچنین بیماری لنفوم و سرطان خون به نسبت درمان پذیر هستند. درمان کامل بیماری بستگی به زمان حضور بیمار و شدت بیماری دارد.
وی یادآور شد: متاسفانه در غربالگری‌ها مشکل داریم و در این خصوص اطلاع رسانی خوبی صورت نمی‌گیرد و بیماران به موقع به پزشک مراجعه ندارند. شدت بیماری در مناطق مختلف کشور بسیار فرق دارد به طور مثال در استان اردبیل و گرگان سرطان دستگاه گوارش به خصوص مری را بیشتر می‌بینیم. متاسفانه آمار دقیقی از میزان بیماران سرطانی در کشور وجود ندارد اما به هر حال به خاطر تغییر استایل زندگی مردم و تغییرات آب و هوایی و سیستم اکنومی بیماران و اقتصاد روی شدت بیماری تاثیرگذار بوده است اما به هر حال آنچه که جامعه را نگران می‌کند کاهش سن سرطان است. خوشبختانه درمان‌های جدید بهتر از درمان‌های گذشته هستند اما اینکه مریض در سن پایین دچار سرطان می‌شود جای نگرانی دارد که امیدوارم با تغییر در سیستم آموزشی و بهداشتی بتوانیم این پدیده را کنترل کنیم.
عضو هيئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش در پاسخ به این سوال که علل اصلی سرطان چیست، گفت: سرطان یک بیماری مولتی فاکتوریال است یعنی اینکه چندین فاکتور باید دست به دست هم دهند تا سرطان ایجاد شود. سرطان در ارگان‌های مختلف علت‌های مختلف دارد اما یک علت خاص نمی‌تواند عامل سرطان باشند و معمولاً چندین فاکتور باعث سرطان می‌شود. به نظر من سرطان بدشانسی بیمار است. روزانه در بدن ما صدها جهش نامتعارف اتفاق می‌افتد اما ممکن است یکی از این جهش‌ها در طول چندین سال از بین نرود و باعث رشد سلول‌های سرطانی و ایجاد توده شود.