دکتر محمدرضا صفری‌نژاد در گفت‌وگو با طبنا(خبرگزاری سلامت)، با بیان این مطلب افزود: متاسفانه در تعدادی از مردان نابارور تعداد اسپرم‌ها صفر است که به آن آزواسپرمی‌ گفته می‌شود. این مردان نیاز به اقدامات تشخیصی و درمانی خاصی دارند و بسیاری از آنها نیز با اقدامات درمانی مناسب بچه دار می‌شوند. وی ادامه داد: طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی برای اینکه یک مرد قدرت باروری داشته باشد، خصوصیات آزمایش تجزیه منی وی باید حداقل تعداد اسپرم‌ها 20 میلیون در یک میلی لیتر منی بود و حداقل 50 درصد اسپرم‌ها شکل طبیعی و حداقل 30 درصد اسپرم‌ها حرکت پیشرونده سریع و رو به جلو را نشان دهد. صفری‌نژاد تصریح کرد: در مواردیکه آزمایش تجزیه منی دارای مشکل و تعداد اسپرم‌ها کم است و زوج از راه طبیعی نمی‌توانند صاحب فرزند شوند و درمان‌ها نیز مؤثر نیستند، می‌توان از روش‌های لقاح مصنوعی استفاده کرد ولی مشکل اصلی موقعی است که مرد فاقد اسپرم است و تعداد اسپرم صفر گزارش شده که در اصطلاح پزشکی به آن آزواسپرمی‌ می‌گویند. 20 درصد ناباروران آزواسپرمی‌ دارند یک جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری اظهارداشت: همه بیماران مرد مبتلا به آزواسپرمی‌(تعداد اسپرم صفر) نابارور مطلق نیستند، عده‌ای از آنها را می‌توان درمان کرد و بدین ترتیب حتی با روش طبیعی بچه‌دار می‌شوند. یک درصد مردان و 20 درصد مردان نابارور مبتلا به آزواسپرمی‌ هستند. یعنی از هر 5 مرد نابارور یک نفر آنها دارای آزواسپرمی‌است. وی ادامه داد: آزواسپرمی‌به سه گروه بزرگ علل قبل از بیضه، علل بیضوی و علل بعد از بیضه تقسیم بندی می‌شود، بیضه‌ها دو کار اصلی تولید هورمون مردانه یا همان تستوسترون و تولید اسپرم یا همان نطفه مردانه دارند. هر یک از موارد فوق تحت تاثیر یک هورمون است که از غده هیپوفیز ترشح می‌شوند. تولید هورمون مردانه تحت کنترل هورمون LH و تولید اسپرم تحت کنترل هورمون FSH است، هر دو هورمون از غده هیپوفیز ترشح می‌شوند. صفری‌نژاد گفت: اگر بنا به هر دلیلی غده هیپوفیز هورمون FSH ترشح نکند، مرد مبتلا به کاهش تعداد اسپرم و در مواردی مبتلا به آزواسپرمی‌ می‌شود. در این مردان ما اگر این هورمون را برای بیمار تجویز کنیم بیضه‌ها شروع به تولید اسپرم خواهند کرد. علل اختلال هیپوفیز در ترشح هورمون FSH خیلی زیاد است ولی سه مورد آن که دارای اهمیت هستند که شامل کم کاری غده هیپوفیز، افزایش هورمون پرولاکتین خون و تزریق هورمون تستوسترون است. مصرف تستسترون با بدن چه می‌کند؟ وی توضیح داد: هورمون تستوسترون اثر مهاری بر روی غده هیپوفیز دارد و اگر در فردی که به آن نیاز ندارد تزریق شود نه تنها سبب مهار هیپوفیز و ایجاد آزواسپرمی‌ می‌شود بلکه در دراز مدت سبب تحلیل رفتن بیضه‌ها (آتروفی بیضه) نیز می‌شود. این همان اتفاقی است که در ورزشکاران و افرادیکه جهت بدنسازی از هورمون تستوسترون استفاده می‌کنند، میفتد. وی اظهار داشت: برخی از افراد تنومند و بدنساز از هورمون تستسترون زیادی استفاده می‌کنند که این کار باعث می‌شود تا بیضه‌هایشان  به شدت کوچک شود و کل بیضه‌ها از بین رفته است. تاثیرات علل بیضوی این جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری اظهار داشت: در علل بیضوی به علت بیماری خود بیضه، اسپرم تولید نمی‌شود. مثلا پسر بچه‌ای مبتلا به بیضه نزول نکرده است و به موقع عمل جراحی نمی‌شود یا بیضه دچار عفونت اریونی می‌شود. اگر پسر بچه یا مردی مبتلا به اریون شود، در 30 درصد موارد بیضه آسیب دیده و اگر بیضه دچار عفونت اریونی شود تحلیل رفته و از بین می‌رود و اگر دو طرفه باشد، فرد مبتلا دچار آزواسپرمی‌ خواهد شد. صفری‌نژاد افزود: پرتودرمانی، شیمی‌درمانی، استفاده از بعضی از داروها و ضربه به بیضه‌ها سایر عللی هستند که سبب آسیب به تولید اسپرم توسط بیضه‌ها می‌شوند. علل بعد بیضوی وی با تاکید بر اینکه وقتی اسپرم در بیضه تولید شد باید توسط راه های منی‌بر از بیضه خارج شود، گفت: هرگونه انسداد در این راه ها سبب می‌شود که اسپرم در داخل بیضه مانده و نتواند خارج شود و تعداد اسپرم مایع منی صفر خواهد بود. در اصطلاح پزشکی به آن فقدان اسپرم انسدادی می‌گویند. در بررسی مردی که با آزواسپرمی‌ پیش پزشک مراجعه کرده اولین قدم این تشخیص آزواسپرمی‌ انسدادی یا غیرانسدادی است چون درمان آنها کاملا متفاوت است. علل قبل از بیضه و علل بیضوی سبب آزواسپرمی‌ غیر انسدادی می‌شوند ولی علل پس از بیضه سبب آزواسپرمی‌ انسدادی می‌شوند. وی گفت: اسپرمی‌ که در بیضه تولید می‌شود از دو لوله اصلی عبور می‌کند و ابتدا وارد لوله‌ای بنام اپیدیدیم می‌شود که این لوله در انتها تبدیل به لوله منی‌بر می‌شود (همان لوله‌ای که در مردان جهت جلوگیری از بارداری همسر با جراحی بسته می‌شود)، این لوله در انتها وارد مجرای انزالی شده که منی را بداخل مجرای ادرار می‌ریزد. این جراح و متخصص بیماری‌های کلیه و مجاری ادراری افزود: انسداد در هر کدام از قسمت‌های فوق سبب آزواسپرمی‌ می‌شود. یکی از علل شایع آن هم عفونت اپیدیدیم است که اغلب عفونت بیضه تشخیص داده می‌شود. عفونت بیضه بیشتر ناشی از بیماری‌های آمیزشی است. بیضه قابل درمان نیست صفری‌نژاد ادامه داد: اولا باید تشخیص داد که آیا بیمار واقعا آزواسپرمی‌ دارد یا نه و بعد اینکه آزواسپرمی‌ از کدام نوع است. علل قبل از بیضه و بعد از بیضه معمولا قابل درمان هستند ولی علل بیضوی معمولا قابل درمان نیست ضمن اینکه باید مشخص شود آیا آزواسپرمی‌ بیمار انسدادی است یا غیرانسدادی برای تشخیص گاها نیاز به برررسی‌های پیچیده است. وی با اشاره به روش‌هایی که برای تشخیص استفاده می‌شود، تصریح کرد: اخذ شرح حال که خیلی مهم است، شغل بیمار، داروهایی که مصرف می‌کند یا مصرف کرده است و اینکه آیا مصرف مواد مخدر دارد یا نه. وی تصریح کرد: علل قبل و بعد از بیضه معمولا قابل درمان هستند ولی علل بیضوی، دائمی‌ بوده و معمولا غیرقابل درمان است. برای درمان آزواسپرمی‌ روش‌های متعددی وجود دارد ولی بطور کلی از دو روش دارو درمانی و جراحی استفاده می‌شود. در بسیاری از موارد قابل درمان، نمی‌توان کیفیت اسپرم را آنقدر بهبود بخشید که حاملگی طبیعی اتفاق بیفتد ولی بیمار آنقدر اسپرم خواهد داشت که برای حاملگی از روش‌های لقاح مصنوعی استفاده شود.