محمدسیاح: دو ماه بعد از خروج آمریکا از برجام وزیر راه و شهرسازی سابق گفت: «قراردادهای خرید هواپیما باطل نشده و محفوظ است ولی اجازه اجرا ندارد.» اما شرکت‌های هواپیمایی خارجی یکی پس از دیگری از تعهد خود به ایران خارج شدند. شرکت هواپیماهای ATR‌ هم اعلام کرده که دیگر انتقال هواپیماها به ایران ممکن نیست و این شرکت هم‌اکنون درصدد یافتن جایگزین‌های مناسبی برای فروش آن دسته از هواپیماهایی است که به سفارش ایران ساخته شده بود. در آن زمان هواپیمایی ایران ایر و آسمان به صورت همزمان با قراردادی به ارزش حدود 20 میلیارد دلار با شرکت بوئینگ برسر خرید 80 فروند بوئینگ MAX737 و 30 فروند بوئینگ 777 به توافق رسیدند. هواپیمایی ایران ایر در قراردادی دیگر با ایرباس به ارزش 19 میلیارد دلار بر سر خرید 46 فروند ایرباس A320؛ 38 فروند A330 و 16 فروند A350 توافق کرد اما هیچ کدام از این قراردادها به سرانجام نرسید. محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی درباره موضوع افتتاح کانال مالی ویژه حمل و نقل هوایی برای خرید هواپیما که چندی پیش از سوی مدیرعامل ایران ایر اعلام شد، تصریح کرد: «در حال خرید و ابتیاع تعدادی هواپیما هستیم که هواپیماهای خوبی هستند و وارد آسمان کشور می‌شوند. نو و دست دوم هم ندارد.» خروج صنعت هواپیمایی از لیست تحریم آقای رمضانعلی سبحانی‌فر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی هم درباره نوسازی ناوگان هوایی کشور به طبنا(خبرگزاری سلامت)، می‌گوید: «تمام راهکارهای مناسبی که بتواند ناوگان را تغییر داده و بازسازی و نوسازی کند باید به کار گرفته شود، براساس بحث برجام ناوگان هواپیمایی از تحریم خارج شده است ولی کشورهایی که سازنده هستند باید بتوانند با ایران قرارداد ببندند.» او ادامه می‌دهد: «به هر حال بعضی از کشورها تحت فشار آمریکا قرار دارند اما به هر حال اگر فشار آمریکا را نادیده بگیرند می‌توانند این کار را انجام دهند چون صنعت هواپیمایی در برجام از لیست تحریم خارج شده است. ضمن اینکه می‌توانند با استفاده از شیوه‌های دیگری نوسازی ناوگان هوایی را انجام دهند. به عنوان مثال می‌توانند در قالب شرکت‌های مشارکتی با شرکت‌های دیگر این کار را انجام دهند یا به صورت اجاره، ناوگان هواپیمایی جدید را در اختیار بگیرند. امیدواریم با پیگیری‌های جناب وزیر این اتفاق رخ دهد.» امکان درخواست خسارت وجود دارد؟ سبحانی‌فر درباره صحبت‌های آقای آخوندی درباره دریافت خسارت لغو یکجانبه قرارداد خرید هواپیما از سوی شرکت‌های آمریکایی و فرانسوی هم می‌گوید: «این موضوع بستگی به نوع قرارداد و تعهداتی دارد که در آن قرارداد مطرح شده و باید برابر آن عمل شود.» او با بیان این که دریافت خسارت به دو شکل است، ادامه می‌دهد: «یک خسارت این‌گونه است که ما پولی پرداخت کرده باشیم اما آنها نسبت به پولی که ما دادیم تعهد خود را انجام نداده باشند، به نظر نمی‌رسد که ما پولی به این شرکت‌ها پرداخت کرده باشیم و آنها هواپیمایی به ما نداده باشند، ولی ممکن است به دلیل تعهد و قراردادی که بین طرفین امضاء شده قابلیت پیگیری داشته باشد.» خرید هواپیما نیازمند رعایت الزامات آقای رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری درباره ورود هواپیماهای جدید به ناوگان هوایی کشور نیز به طبنا(خبرگزاری سلامت)، می‌گوید: «هواپیمای کشوری در چند سال گذشته سه محور را دنبال می‌کرده که شامل توسعه ناوگان، تجهیز و توسعه فرودگاه‌ها و آموزش بوده است که به صورت موازی با هم این پیش می‌رود. سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان عرصه‌های حاکمیت دولت در بخش حمل و نقل هوایی، دارای جایگاه حقوقی و پاسخگویی به دولت است.» او با تاکید بر اینکه خود سازمان هواپیمایی وارد روند خرید هواپیما نمی‌شود، ادامه می‌دهد: «این شرکت‌های هواپیمایی هستند که برای خرید هواپیما اقدام می‌کنند با این حال اما این شرکت‌ها باید الزامات سازمان هواپیمایی کشوری را برای خرید رعایت کنند. این الزامات شامل همه شرکت های خریدار می شود.» جعفرزاده اضافه می‌کند: «این الزامات شامل نگاه اقلیمی و صلاحیت پرواز است که به خوبی روشن بوده و باید رعایت شود. زمانی که شرکت‌ها هواپیمای مورد نظرشان را انتخاب و خریداری کردند کارشناسان سازمان هواپیمایی کشوری و زیرمجموعه های استاندارد پرواز، هواپیما را چک و تایید می‌کنند و بعد هواپیما وارد کشور می‌شود.» خرید بدون محدودیت سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری با تاکید بر اینکه شرکت‌های هواپیمایی محدودیتی برای انتخاب شرکت فروشنده ندارند، اضافه می‌کند: «درباره این مورد خاص همواره شرکت‌های هواپیمایی برای پاسخ به مطالبات خود، در صدد آوردن هواپیما هستند و طبیعی است که حق انتخاب دارند تا با کمپانی‌های سازنده هواپیماهای مختلف وارد مذاکره شوند. آنچه که مهم است رعایت الزاماتی است که ایمنی پرواز به آن وابسته است.» او در واکنش به خبری که وزیر راه و شهرسازی درباره ورود چند هواپیمای جدید به ناوگان هوایی خبر داده بود هم می‌گوید: «درباره این موضوعی که وزیر مطرح کرده است در حال حاضر اطلاعات و جزئیاتی در دستم نیست که بتوانم اعلام کنم.» توسعه هوایی نیازمند تامین هواپیما سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به نیازهای صنعت هواپیمایی کشور اضافه می‌کند: «بنابر ظرفیت‌های گسترده صنعت هوایی و فرودگاه‌هایی که داریم نیاز به هواپیما برای اینکه بتوانیم برنامه پروازی برای همه استان‌ها تعریف و همه استان‌ها را به مراکز سیاحتی و زیارتی وصل کنیم. قطعا همین نیاز باعث شده تا در چند سال گذشته یکی از برنامه‌های سازمان هواپیمایی کشوری توسعه ناوگان باشد.» او با بیان اینکه هر چند محدودیت‌هایی برای توسعه ناوگان هوایی ما ایجاد و سرعت توسعه ما را کند کرده‌اند اما از ریل توسعه خارج نخواهیم شد، در جواب اینکه آیا هواپیماهای دست دوم و کارکرده می‌توانند در ناوگان کشور کارایی لازم را داشته باشند، ادامه می‌دهد: «هواپیمای دست دوم در افکارعمومی با این تصور که «سالم است یا نه» شکل می‌گیرد و این درست نیست. هر هواپیمای نو یا دست دومی که قابلیت پرواز داشته باشد و صلاحیت آن در دفتر صلاحیت پرواز سازمان هواپیمایی کشوری تحت نظر استاندارد پرواز این سازمان تایید شود، قابل استفاده خواهد بود.»