کارشناس مسئول واحد بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت ملایر گفت: پوکی استخوان یک بیماری خاموش بوده و یکی از مسائل مهم سلامت عمومی جامعه، به‌ویژه در سالمندان است.

به گزارش گروه بهداشت و درمان خبرگزاری سلامت(طبنا)علیرضا کریمی  با اشاره به اینکه ۲۰ اکتبر مصادف با  ۲۹ مهرماه روز جهانی پوکی استخوان است، افزود: در حال حاضر بیش از شش میلیون نفر از جمعیت ۸۳ میلیونی ایران بالاتر از ۶۵ سال و سالمند هستند، بنابراین پوکی استخوان یکی از مهمترین معضلات بهداشتی به‌شمار می‌رود.

وی ادامه داد: با توجه به افزایش امید به زندگی، شیوع پوکی استخوان در اکثر جوامع رو به افزایش است، پوکی استخوان فقط بیماری زنان نیست و در مردان هم به‌طور قابل ملاحظه‌ای دیده می‌شود. 

کارشناس مسئول واحد بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت ملایر با بیان اینکه از هر سه زن بالای ۵۰ سال یک نفر و از هر پنج مرد بالای ۵۰ سال یک نفر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را تجربه می‌کنند، اظهارکرد: میزان شیوع این بیماری در کشورهای مختلف دنیا متفاوت است.

 کریمی خاطرنشان کرد: در مطالعه انجام شده بر روی ۶۰۰۰ نفر از جمعیت ایرانی طی سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳، حدود۵.۴ درصد زنان و ۳۰۲ درصد مردان بالای ۵۰ سال ایرانی دچار پوکی استخوان بوده‌اند.

وی با اشاره به اینکه در این بیماری توده استخوانی کاهش پیدا کرده و بافت استخوان به‌تدریج تحلیل می‌رود، بیان کرد: در زنان بالای ۴۵ سال، تعداد روزهای بستری شدن به‌دلیل پوکی استخوان و شکستگی‌های ناشی از آن بیش از مجموع روزهایی است که به‌دلیل عوارض دیابت، حملات قلبی و سرطان پستان اتفاق می‌افتد.

کارشناس مسئول واحد بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت ملایر با بیان اینکه در ایران نیز با افزایش سن جمعیت این پدیده قابل انتظار است، افزود: شکستگی‌های استئوپروتیک باعث افزایش ۳۰ درصدی مرگ در سال اول بعد از رخداد شکستگی هستند و افزایش خطر مرگ و میر تا پنج سال بعد از شکستگی وجود دارد.

کریمی ادامه داد: به دنبال شکستگی لگن، ۴۰ درصد افراد هرگز قادر نیستند بدون کمک راه بروند و حدود ۸۰ درصد افراد نمی توانند فعالیت‌های اولیه مانند خرید روزانه را به‌طور مستقل انجام دهند.

وی با بیان اینکه معمولا شکستگی مهم‌ترین و جدی‌ترین عواقب پوکی استخوان است، گفت: شکستگی اغلب اوقات متعاقب سقوط رخ می‌دهد ولی حتی ممکن است به‌دنبال خم شدن برای بستن بندکفش هم شکستگی در ستون مهره‌ها اتفاق افتد.

کریمی با اشاره به اینکه شکستگی ناشی از پوکی استخوان عمدتا در مچ دست، لگن و مهره‌ها رخ می‌دهد، اظهارکرد: انحنای ستون فقرات و یا کوتاه شدن قد بیش از سه سانتیمتر از علائم هشداردهنده شکستگی در مهره‌ها است.

شکستگی لگن؛ جدی‌ترین و خطرناک‌ترین نوع شکستگی

کارشناس مسئول واحد بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت ملایر خاطرنشان کرد: شکستگی لگن جدی‌ترین و خطرناک‌ترین نوع شکستگی ناشی از پوکی استخوان است که می توان منجر به بستری طولانی مدت در بیمارستان، ناتوانی طولانی مدت یا برای همه عمر و حتی مرگ شود.

وی بیان کرد: وجود شکستگی قبلی، سن بالا، سابقه فامیلی، یائسگی زودرس، مصرف سیگار و الکل، مصرف طولانی مدت داروهای کورتیکواستروئید لاغری مفرط و بیماری‌های گوارشی از جمله عواملی هستند که فرد را برای شکستگی ناشی از پوکی استخوان مستعد می‌کنند.

کریمی یادآور شد: نتیجه یک مطالعه متاآنالیز از مطالعات منتشر شده تا پایان سال ۲۰۱۷، شیوع پوکی استخوان را در زنان یائسه معادل ۳۲ درصد و شیوع استئوپنی را ۵۱ درصد نشان داده است، این بدان معناست که بیش از ۸۰ درصد جمعیت زنان یائسه در کشور، از تراکم استخوان مناسبی برخوردار نیستند.

وی توصیه کرد: افراد بالای ۵۰ سال باید برای اطمینان از سلامت استخوان خود به پزشک مراجعه کنند، پزشک برای ارزیابی ابتدا عوامل خطر پوکی استخوان را ارزیابی می‌کند و با استفاده از آنها خطر شکستگی را تخمین می‌زند، در صورت نیاز ممکن است سنجش تراکم استخوان هم توصیه شود.

کارشناس مسئول واحد بیماری‌های غیرواگیر مرکز بهداشت ملایر به اهمیت اقدامات پیشگیرانه در این زمینه تأکید کرد و گفت: اقدامات توصیه شده برای حفظ سلامت استخوان‌ها شامل دریافت کافی پروتئین، کلسیم، ویتامین د، فعالیت‌های ورزشی منظم و اجتناب از استعمال دخانیات و مصرف الکل تجویز داروهای ضد پوکی استخوان که با صلاحدید پزشک، جلوگیری از زمین خوردن سالمندان، تکرار سنجش تراکم استخوان به فواصل هر دو سال یا بیشتر، مصرف کافی کلسیم، پروتئین و ویتامین دی و فعالیت فیزیکی منظم و تقویت قدرت عضلات هم بخشی از پروتکل درمان محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه معمولا درمان پوکی استخوان شامل توصیه های برای کاهش عوامل خطر و اصلاح سبک زندگی و نیز درمان داروئی است، افزود: در زنان ۶۰ تا ۶۴ ساله یا زنان یائسه کمتر از ۶۵ سال که دارای عوامل خطر برای پوکی استخوان هستند، مردان با سن ۷۰ سال یا بیشتر و یا مردان بین ۶۵ تا ۷۰ سال که داری عوامل خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند باید سنجش تراکم استخوان انجام شود.

کریمی خاطرنشان کرد: در زنان زیر ۵۰ سال در صورتی‌که دچار نارسایی تخمدان‌ها شده و استروژن خون آنها کاهش پیدا کرده است نیز توصیه به سنجش تراکم استخوان می‌شود.

وی تصریح کرد: مصرف لبنیات، مواد غذایی حاوی منیزیم، مصرف ویتامین دی، ورزش منظم، پیاده‌روی در زیر نور آفتاب، استفاده از مواد غنی از کلسیم، ویتامین سی و پتاسیم، دویدن، پیاده‌روی و شنا، استفاده روزانه از سبزیجات حاوی ویتامین کلسیم مثل کلم پیچ و کلم بروکلی، اصلاح سبک زندگی و کاهش مصرف نمک می‌تواند نقش موثری در پیشگیری از این بیماری داشته باشد.