به گزارش گروه علمی-فناوری خبرگزاری سلامت(طبنا)در سال‌های اخیر، رهبر معظم انقلاب اسلامی به موضوع هوش مصنوعی به‌عنوان یکی از اولویت‌های استراتژیک کشور توجه ویژه‌ای داشته‌اند. ایشان در بیانات خود، به اهمیت توسعه فناوری‌های نوین و ضرورت پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی تأکید کرده‌اند و این امر را عاملی کلیدی در پیشرفت علمی، اقتصادی و امنیتی کشور برشمرده‌اند.
رهبر انقلاب هوش مصنوعی را نه‌تنها یک ابزار فناورانه، بلکه به‌عنوان یک پدیده تحول‌آفرین در تمامی جوانب زندگی بشر معرفی کرده‌اند که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر اقتصاد، اشتغال و حتی فرهنگ جامعه داشته باشد، همچنین رهبر معظم انقلاب بر ضرورت تربیت نیروی انسانی متخصص در این حوزه تأکید کرده و نقش آموزش و پژوهش را به‌عنوان پایه‌های اصلی توسعه هوش مصنوعی مورد تأکید قرار داده‌اند.
ایشان بارها اشاره کرده‌اند که کشور باید به تولید دانش بومی در این زمینه بپردازد و نباید به واردات فناوری‌های هوش مصنوعی از کشورهای دیگر اکتفا کند. این رویکرد، نیازمند ایجاد زیرساخت‌های مناسب، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، همچنین همکاری‌های علمی و بین‌المللی است.
تأکید رهبر انقلاب بر بهره‌گیری از هوش مصنوعی در حل مسائل کلان کشور، از جمله در حوزه‌هایی مانند سلامت، کشاورزی، انرژی و دفاع، نشان‌دهنده‌ی درک عمیق ایشان از ظرفیت‌های این فناوری در ارتقای کیفیت زندگی و تقویت توانمندی‌های ملی است. ایشان از مسئولان کشور خواسته‌اند تا با تدوین سیاست‌ها و مقررات لازم، زمینه را برای توسعه این فناوری فراهم کنند و از فرصت‌های موجود در این عرصه به‌خوبی استفاده کنند. در نهایت، دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب در مورد هوش مصنوعی، نقشه راهی برای آینده کشور ترسیم می‌کند که اگر به‌درستی دنبال شود، می‌تواند جایگاه ایران را در حوزه فناوری‌های پیشرفته و رقابت‌های جهانی بهبود بخشد.
نیره قهرمان، مسئول مرکز حمایت از تحقیقات کاربردی هوش مصنوعی معاونت علمی بسیج استان اصفهان درباره ظرفیت‌های هوش مصنوعی در توسعه و پیشرفت کشور به خبرنگار ایمنا می‌گوید: هوش مصنوعی می‌تواند نقشی کلیدی در بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی ایفا کند.
وی درباره بهبود بهره‌وری اقتصادی توضیح می‌دهد: استفاده از AI در صنایع مختلف می‌تواند بهره‌وری را افزایش و هزینه‌ها را کاهش دهد. این فناوری به بهینه‌سازی فرآیندها و ارتقای کارایی کمک می‌کند، همچنین AI می‌تواند به تحلیل حجم بالای داده‌ها کمک کرده و الگوهای مفیدی را شناسایی کند که به تصمیم‌گیری‌های هوشمند و استراتژیک منجر می‌شود.
مسئول مرکز حمایت از تحقیقات کاربردی هوش مصنوعی معاونت علمی بسیج استان اصفهان در مورد خدمات بهداشتی نیز اظهار می‌کند: در حوزه سلامت، هوش مصنوعی می‌تواند در تشخیص بیماری‌ها، پیش‌بینی روند سلامت و بهبود فرآیندهای درمانی نقش مهمی ایفا کند، همچنین می‌تواند می‌تواند آموزش شخصی‌سازی شده را ارائه داده و به بهبود روش‌های یادگیری و آموزشی کمک کند که منجر به ارتقای کیفیت آموزش می‌شود.
قهرمان با اشاره به کاربردهای هوش مصنوعی در حمل‌ونقل می‌گوید: با استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی، می‌توان حمل‌ونقل عمومی را بهینه کرده و مشکلات ترافیکی را کاهش داد.
وی در مورد کشاورزی هوشمند توضیح می‌دهد: هوش مصنوعی می‌تواند به کشاورزان در بهبود محصولات و مدیریت منابع کمک کرده و بهره‌وری کشاورزی را افزایش دهد.
قهرمان اظهار می‌کند: ظرفیت‌های گفته شده تنها بخشی از امکانات هوش مصنوعی هستند که می‌توانند به رشد و توسعه کشور و بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کنند.
این مسئول درباره تسلط بر لایه‌های عمیق و زیرساختی این فناوری در کشور می‌گوید: برای دستیابی به این هدف، باید اقدامات کلیدی و متعددی صورت گیرد.
وی با اشاره به اهمیت آموزش در این حوزه می‌گوید: ایجاد برنامه‌های آموزشی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی برای علوم داده، یادگیری ماشین و هوش مصنوعی بسیار ضروری است. این برنامه‌ها باید شامل برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های تخصصی باشد تا نیروی انسانی متخصص در این حوزه تربیت شود در همین راستا آموزش‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که دانشجویان و حرفه‌ای‌ها بتوانند به‌روزترین اطلاعات و مهارت‌های مورد نیاز را کسب کنند.
قهرمان درباره نیاز به سرمایه‌گذاری در پژوهش و توسعه نیز توضیح می‌دهد: حمایت مالی از پروژه‌های تحقیقاتی در حوزه هوش مصنوعی می‌تواند به توسعه این فناوری کمک کند. ایجاد آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی با امکانات و تجهیزات پیشرفته نیز از دیگر الزامات این حوزه است.
وی تصریح می‌کند: این آزمایشگاه‌ها باید به گونه‌ای تجهیز شوند که پژوهشگران بتوانند با استفاده از سخت‌افزارهای قدرتمند و پردازشگرهای گرافیکی به تحقیق و توسعه بپردازند.
این مسئول به توسعه زیرساخت‌های فنی نیز اشاره کرده و می‌گوید: فراهم کردن بسترهای ابری برای ذخیره و پردازش داده‌ها از دیگر نیازهای این حوزه است. این بسترها می‌توانند به پژوهشگران و شرکت‌های فعال در زمینه هوش مصنوعی کمک کنند تا به‌طور کارآمدتری داده‌های خود را پردازش کنند.
وی اضافه می‌کند: توسعه یک اکوسیستم کارآفرینی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است و حمایت از استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا در زمینه هوش مصنوعی می‌تواند به رشد این حوزه کمک کند.
قهرمان به اهمیت همکاری بین‌المللی در این زمینه اشاره کرده و می‌گوید: ایجاد همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی معتبر جهانی و شرکت در کنفرانس‌ها و همایش‌های بین‌المللی می‌تواند به به‌اشتراک‌گذاری دانش و تجربیات و در نتیجه توسعه بهتر این فناوری در کشور منجر شود، همچنین رعایت مسائل اخلاقی و قانونی در استفاده از هوش مصنوعی نیز از اهمیت زیادی برخوردار است و باید قوانین و مقررات مربوط به این حوزه به‌طور دقیق تدوین و اجرایی شوند.
وی درباره تهدیدهای جهانی در حوزه هوش مصنوعی می‌گوید: تهدیدهای متعددی از سوی قدرت‌های جهانی در این حوزه وجود دارد که می‌تواند بر امنیت و آینده فناوری هوش مصنوعی تأثیرات قابل توجهی داشته باشد.
قهرمان می‌افزاید: این تهدیدها شامل استفاده از هوش مصنوعی در توسعه سلاح‌های خودکار و پهپادها، نظارت و کنترل دقیق بر شهروندان، همچنین استفاده نادرست در سیستم‌های تصمیم‌گیری می‌شود که می‌تواند منجر به تبعیض و نادیده گرفتن حقوق بشر شود.
وی ادامه می‌دهد: هک و سرقت فناوری‌های پیشرفته و داده‌های حساس، وابستگی به فناوری‌های غیربومی و انتشار اطلاعات نادرست نیز از دیگر تهدیدات جدی هستند که نیازمند توجه و تدابیر مناسب برای مقابله است.
مسئول مرکز حمایت از تحقیقات کاربردی هوش مصنوعی معاونت علمی بسیج استان اصفهان درباره تهدیدات تسلیحاتی می‌گوید: استفاده از هوش مصنوعی در توسعه سلاح‌های خودکار و پهپادها می‌تواند به بروز درگیری‌های جدید و جنگ‌های سایبری بین کشورهای مختلف منجر و این تهدید می‌تواند به تغییرات عمده‌ای در توازن قدرت‌های جهانی و ایجاد رقابت‌های تسلیحاتی جدید منجر شود.
قهرمان درباره سیاست‌های نظارتی و کنترل اظهار می‌کند: برخی کشورها ممکن است از هوش مصنوعی برای نظارت و کنترل دقیق بر فعالیت‌های شهروندان استفاده کنند که این امر می‌تواند به محدودیت‌های جدی در آزادی‌های فردی و حریم خصوصی منجر شود. چنین اقداماتی تهدیدی برای حقوق بشر و آزادی‌های مدنی به حساب می‌آید.
وی ادامه می‌دهد: استفاده نادرست از هوش مصنوعی در سیستم‌های تصمیم‌گیری، به ویژه در حوزه‌های قضائی یا جذب نیروی کار، ممکن است به تبعیض و نادیده گرفتن حقوق افراد منجر شود. این تهدید می‌تواند تأثیرات منفی زیادی بر عدالت و برابری در جوامع مختلف داشته باشد.
قهرمان با اشاره به تهدید سرقت فناوری و داده‌ها می‌گوید: هک و سرقت فناوری‌های پیشرفته و داده‌های حساس می‌تواند از سوی کشورهای رقیب یا هکرها صورت پذیرد و به کاهش برتری‌های فناورانه و افزایش خطرات امنیتی منجر شود.
وی درباره وابستگی به فناوری‌های غیربومی می‌افزاید: اتکاء به فناوری‌های هوش مصنوعی کشورهای دیگر می‌تواند به کاهش توانمندی‌های داخلی و ایجاد نقاط ضعف در امنیت ملی منجر شود. این وابستگی ممکن است به مشکلاتی در تأمین امنیت و استقلال فناوری منجر شود.
قهرمان با اشاره به خطر انتشار اطلاعات نادرست می‌گوید: استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی برای تولید اخبار جعلی و اطلاعات نادرست می‌تواند بر افکار عمومی تأثیرگذار باشد و موجب گمراهی و بی‌اعتمادی عمومی شود. توجه به این تهدیدها و اتخاذ تدابیر مناسب برای مقابله با آن‌ها، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مسئول مرکز حمایت از تحقیقات کاربردی هوش مصنوعی معاونت علمی بسیج استان اصفهان با بیان اینکه برای مقابله با محدودیت‌های احتمالی بین‌المللی در استفاده از هوش مصنوعی، تدابیر مختلفی می‌توان اتخاذ کرد، می‌گوید: توسعه قوانین و مقررات داخلی که شامل اصول اخلاقی، حقوق بشر و قوانین حفاظت از داده‌ها باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی می‌افزاید: این قوانین باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که به‌طور مؤثر از فناوری‌های داخلی در برابر محدودیت‌های بین‌المللی حمایت کرده و زمینه‌ساز استفاده مسئولانه و بهینه از هوش مصنوعی شوند.
قهرمان درباره حمایت از تحقیق و توسعه داخلی ادامه می‌دهد: سرمایه‌گذاری در پروژه‌های تحقیق و توسعه هوش مصنوعی داخلی می‌تواند وابستگی به فناوری‌های کشورهای دیگر را کاهش دهد که این سرمایه‌گذاری‌ها باید به‌گونه‌ای انجام شود که زمینه‌ساز پیشرفت‌های نوآورانه و تقویت ظرفیت‌های داخلی در برابر محدودیت‌های جهانی باشد.
مسئول مرکز حمایت از تحقیقات کاربردی هوش مصنوعی معاونت علمی بسیج استان اصفهان با اشاره به اهمیت آموزش می‌گوید: آموزش نیروی کار و عموم مردم درباره مزایا و فرصت‌ها یا خطرات هوش مصنوعی و آگاهی از چگونگی استفاده مسئولانه از این فناوری، می‌تواند به کاهش اثرات منفی محدودیت‌های بین‌المللی کمک کند، زیرا ارتقای آگاهی عمومی و تخصصی در این زمینه به بهره‌وری بهتر و ایمنی بیشتر استفاده از هوش مصنوعی کمک خواهد کرد.
وی در مورد توسعه شبکه‌های امنیتی سایبری توضیح می‌دهد: تقویت زیرساخت‌های امنیتی سایبری برای حفاظت از داده‌ها و فناوری‌های هوش مصنوعی در برابر حملات و سوءاستفاده‌ها ضروری است. او اضافه می‌کند که این اقدامات باید به‌گونه‌ای انجام شود که از آسیب‌پذیری‌های احتمالی جلوگیری کرده و از فناوری‌های داخلی در برابر تهدیدات جهانی محافظت کند.
قهرمان با اشاره به مدیریت ریسک‌ها می‌گوید: بررسی آثار هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف و انجام اقدامات لازم برای کاهش ریسک‌های احتمالی، می‌تواند به مقابله با محدودیت‌های بین‌المللی کمک کند. این اقدامات که شامل شناسایی، ارزیابی ریسک‌ها و تدوین استراتژی‌های مناسب برای مدیریت آن‌ها است باید به‌طور جدی دنبال شود.
منبع:ایمنا